Οι φυτοφράχτες εδώ και πολλά χρόνια έχουν αντικαταστήσει τους φράχτες από τούβλο ή τσιμέντο γιατί έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Μπορούν να γίνουν αρκετά ψηλοί και πυκνοί, έτσι ώστε να μας προστατεύουν από τον άνεμο, το θόρυβο και την ρύπανση. Μας προσφέρουν δροσιά και σκιά τους καλοκαιρινούς μήνες. Επίσης, εμποδίζουν τα αδιάκριτα βλέμματα και μας χαρίζουν έναν εντελώς ιδιωτικό προσωπικό χώρο. Τέλος, μας παρέχουν ασφάλεια αν είναι πυκνοί ή αποτελούνται από φυτά με αγκάθια.
Σημαντικό κομμάτι της κατασκευής ενός φυτοφράχτη είναι η επιλογή των φυτών γι’ αυτό και είναι βασικό να αξιολογήσουμε τον χώρο μας. Έχουμε μεγάλο κήπο ή μικρό; Έχουμε αρκετό χώρο μπροστά από την περίφραξη για να φυτέψουμε ή είναι περιορισμένος; Ο κήπος βρίσκεται μπροστά σε δρόμο ή έχουμε άπλετη θέα; Ανάλογα λοιπόν το είδος και τις ανάγκες που θα εξυπηρετεί ο φράχτης, θα πρέπει να επιλέξουμε και τα κατάλληλα φυτά για την επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος.
Έχουμε την δυνατότητα επιλογής μεταξύ χαμηλού- 0,5 μέτρα, μεσαίου -1 με 1,5 μέτρα ή και ψηλού- 2 μέτρα και πάνω- φυτοφράχτη.
Για έναν χαμηλό ή μεσαίο φυτοφράχτη
Αγγελική – Pittosporum tobira
Γνωστή σε όλους, ακόμη και σε αυτούς που δεν ασχολούνται με κηπουρική. Είναι ένας αειθαλής θάμνος με πράσινα γυαλιστερά φύλλα.
Θεωρείται ανθεκτικό φυτό, αναπτύσσεται γρήγορα και την άνοιξη ανθίζουν πανέμορφα άσπρο-κίτρινα λουλουδάκια που αναδύουν ένα έντονο άρωμα πορτοκαλιάς. Κατάλληλο για μπαλκόνια, γλάστρες και ζαρντινιέρες λόγω του ότι είναι πολύ ανθεκτικό, ζει άνετα και σε σκιερά και σε ηλιόλουστα μέρη.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Φυτεύεται η μία δίπλα στην άλλη σε απόσταση περίπου 0,70 εκ. Τη φυτεύουμε όλο το χρόνο, εκτός από τους πολύ ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες.
– Αντέχει σε φυτεύσεις πολύ κοντά στη θάλασσα. Ακόμη και 50 μέτρα από αυτή.
– Έχει μικρές απαιτήσεις σε νερό και μεγάλη αντοχή στην ξηρασία.
– Τα λουλούδια θα γίνουν καρποί, οι οποίοι, τέλη Νοεμβρίου περίπου, θα σκάσουν και θα βγουν από μέσα κόκκινοι σπόροι. Από τους σπόρους πολύ εύκολα φτιάχνουμε νέα φυτά.
– Αποτελεί αρκετά οικονομική λύση.
– Αν δε τη θέλουμε για φράχτη, μπορεί άνετα να φυτευτεί και μόνο μία.
– Ρίχνουμε τυρφόχωμα μέσα στον κάθε λάκκο. Διαμορφώνουμε λάκκους γύρω από τον κάθε κορμό για να κρατάει νερό και να κάνουμε οικονομία.
– Την κλαδεύουμε μαζί με τα άλλα φυτά την περίοδο του χειμώνα όσο αυστηρά θέλουμε. Όσο πιο αυστηρά την κλαδέψουμε, τόσο πιο πολλά μάτια θα πετάξει στα εναπομείναντα κλαδιά.
– Πιθανός εχθρός: ψείρες, ψευδόκοκκος. Ψεκάζουμε με εντομοκτόνο. Ο ψευδόκοκκος μπορεί να καταπολεμηθεί αν ο πληθυσμός πάνω στο φυτό είναι μικρός, με μία μπατονέτα βουτηγμένη στο οινόπνευμα.
Φωτίνια – Photinia x fraseri
Η φωτίνια είναι αειθαλής πλατύφυλλος και ένας από τους πιο εντυπωσιακούς θάμνους ειδικά στις αρχές της Άνοιξης. Γενικά είναι ένα θάμνος με χρώμα φυλλώματος το πράσινο. Όμως σε περίπτωση που εκτίθεται σε ηλιόλουστα σημεία τα νέα φύλλα είναι κόκκινου χρώματος που στην συνέχεια πρασινίζουν. Κατά τη διάρκεια όμως της Άνοιξης η παραγωγή φύλλων όπως και σε όλα τα φυτά είναι μεγάλη. Έτσι αυτή την περίοδο μετατρέπεται σε έναν κατακόκκινο θάμνο. Τέλη του Χειμώνα προς Άνοιξη, για περίπου 1-2 μήνες, σχηματίζει όμορφα λευκά λουλούδια.
Η χρήση του γίνεται σαν δενδράκι, σαν ανεξάρτητος θάμνος αλλά και σαν φυτοφράχτης.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Έχει πολύ γρήγορη ανάπτυξη. Μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 3 μέτρα.
– Μέτριες απαιτήσεις σε νερό. Το καλοκαίρι ποτίζουμε κάθε 1-2 μέρες ενώ τον χειμώνα περίπου κάθε 6-7 μέρες.
– Μέτρια οικονομική λύση. Δεν είναι ανάγκη να φυτέψουμε μεγάλα φυτά, αφού ακόμη και τα μικρά θα μεγαλώσουν πολύ γρήγορα.
– Φυτεύουμε το ένα δίπλα στο άλλο σε απόσταση περίπου 0,70μ. Φυτεύουμε όλο το χρόνο, εκτός από θερμούς καλοκαιρινούς μήνες και περιόδους με καύσωνα.
– Ρίχνουμε τυρφόχωμα μέσα στον κάθε λάκκο. Διαμορφώνουμε λάκκους γύρω από τον κάθε κορμό για να κρατάει νερό και να κάνουμε οικονομία.
– Κλαδεύουμε 2 – 3 φορές το χρόνο. Με το σωστό κλάδεμα διαμορφώνουμε το σχήμα του φράχτη και αποφεύγουμε να μείνει γυμνός από φύλλα στα χαμηλότερα κλαδιά.
– Πιθανός εχθρός της φωτίνιας: ψείρες . Ψεκασμός με κατάλληλο εντομοκτόνο είναι απαραίτητος.
– Πιθανή ασθένεια της φωτίνιας: σκούρες στρόγγυλες κηλίδες στα φύλλα. Πρόκειται για μυκητίαση και πρέπει να γίνει επέμβαση με μυκητοκτόνο, να κλαδέψουμε τα προσβεβλημένα φύλλα και τα κάψουμε. Τέλος, πρέπει να απολυμάνουμε τα εργαλεία.
Ρυγχόσπερμο – Rynchospermum jasminoides
Ένας πετυχημένος φράχτης δεν είναι απαραίτητο να αποτελείται μόνο από δέντρα ή θάμνους. Μπορεί να αποτελείται από οποιοδήποτε φυτό, το οποίο μεγαλώνει προς διάφορες κατευθύνσεις, ψηλώνει με το πέρασμα του χρόνου και φτιάχνει συμπαγές φύλλωμα. Τέτοιο φυτό είναι κάποιο αναρριχώμενο, όπως το ρυγχόσπερμο το οποίο είναι αειθαλές με πράσινα γυαλιστερά φύλλα. Πρέπει, βέβαια, να υπάρχει κάτι που να το στηρίζει.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Πολύ γρήγορη ανάπτυξη. Απαραίτητη είναι η καλή στήριξή του μόλις φυτευτεί. Αν το βάλουμε να περιπλέκεται πάνω σε κάγκελο, θα δούμε σύντομα αποτέλεσμα. Θα ντύσει και τον τοίχο μας, αρκεί να μπορεί να γραπωθεί σε ένα καφασωτό ή σε ένα καλαμωτό πλέγμα.
– Μέτριες απαιτήσεις σε νερό. Το καλοκαίρι θα το ποτίζουμε αρκετά, αλλά όχι πολύ.
– Ανθίζει τον Μάιο και τον Ιούνιο με άσπρο λουλουδάκι και το άρωμα του λευκού λουλουδιού του είναι μεθυστικό.
– Αντέχει στην παγωνιά. Πολύ ανθεκτικό φυτό.
– Πολύ οικονομική λύση.
– Φυτεύουμε σε απόσταση ενός μέτρου το ένα από το άλλο.
– Το χειμώνα είναι σημαντικό να γίνει ένα αυστηρό κλάδεμα αραίωσης. Την άνοιξη θα γεμίσει και πάλι φρέσκα φύλλα.
Λιγούστρο – Ligustrum Japonicum
Το λιγούστρο είναι ένας από τους πιο γνωστούς θάμνους στην Ελλάδα. Και αυτό γιατί μεγαλώνει γρήγορα. Έχει πράσινα φύλλα και φτάνει το 1,5 μέτρο ύψος. Συνήθως το χρησιμοποιούμε για φυτοφράχτες αλλά και σαν μικρό δένδρο. Πολύ διαδεδομένο και για πεζοδρόμια.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Κάνει λευκά λουλούδια και στην συνέχεια σχηματίζει μοβ- μπλε σκούρους καρπούς.
– Θέλει μέτριες ποσότητες νερού και λιπάσματος.
– Χρειάζεται ηλιόλουστα σημεία.
– Αντέχει το κρύο.
– Είναι από τα πιο οικονομικά φυτά.
Κερασέα η δαφνοκέρασος – Prunus laurocerasus
Η Δαφνοκερασιά κατάγεται από την Μαύρη Θάλασσα και ευδοκιμεί στις μεσημβρινές περιοχές της κεντρικής και δυτικής Ασίας, καθώς και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στη χώρα μας φύεται στην ανατολική Θράκη σε δάση, όπου υπάρχουν ελαφρά και δροσερά χώματα. Το συναντούμε με τις κοινές ονομασίες Δαφνοκερασιά, Μάι, Δαφνοειδές και Ροδαφνιά.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Είναι θάμνος που φτάνει σε ύψος τα 2 με 3 μέτρα, αειθαλής, διακοσμητικός, θεραπευτικός και δηλητηριώδης. Έχει άνθη υπόλευκα, με 5 πέταλα σε μακριά τσαμπιά, όταν τα κοπανίσουμε μυρίζουν πικραμύγδαλο.
– Το φυτό είναι δηλητηριώδες εξ αιτίας του υδροκυάνιου που περιέχει, ιδιαίτερα στα φύλλα.
– Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου και τον Απρίλιο. Για θεραπευτικούς σκοπούς συλλέγονται τα νεαρά φύλλα.
– Το συγκεκριμένο φυτό λειτουργεί και ως φυσικό εντομοκτόνο, γι’ αυτό το λόγο το φυτεύουν κυρίως σε περιοχές με λίμνες και ποτάμια ώστε να μη πλησιάζουν τα κουνούπια.
Ελαίαγνος – Eleagnus pungens
Αν θέλουμε να φτιάξουμε ένα ζωντανό φράχτη, αλλά θέλουμε να ξεφύγουμε από τα συνηθισμένα. Αν και είναι ιδιαίτερος, τον συναντάμε λιγότερο συχνά από άλλους φράχτες.
Είναι αειθαλής πλατύφυλλος θάμνος με γκριζοπράσινο φύλλωμα – E. pungens ή γκριζοπράσινο φύλλωμα με κίτρινες ανταύγειες – Elaeagnus x ebbingei. Ο δεύτερος είναι σαφώς πιο εντυπωσιακός.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Φυτεύουμε τον ένα δίπλα στο άλλο σε απόσταση 0,50 – 0,70 εκ. Φυτεύουμε σχεδόν όλο το χρόνο, αλλά καλύτερα να αποφεύγονται ο Ιούλιος και ο Αύγουστος και περίοδοι με καύσωνα και παγωνιάς. Κατά την φύτευση, βάζουμε αρκετό φυτόχωμα μέσα στον κάθε λάκκο. Προτιμάει εδάφη όπου το νερό στραγγίζει καλά.
– Κλαδεύουμε κάθε χειμώνα.
– Ανθίζει το φθινόπωρο. Αργεί λίγο να ανθίσει, αλλά θα μας ανταμείψει με το γλυκό άρωμα των μικροσκοπικών λουλουδιών του.
– Έχει γρήγορη ανάπτυξη και είναι το πιο κατάλληλο φυτό για παραθαλάσσια μέρη, καθώς αντέχει σε μεγάλη εδαφική αλατότητα.
– Δε ρίχνει τα φύλλα του το χειμώνα.
– Λίγες απαιτήσεις σε νερό. Λίγες απαιτήσεις περιποίησης.
– Η τιμή του είναι λίγο υψηλότερη από άλλα συνηθισμένα φυτά για φράχτη.
Πικροδάφνη – Nerium oleander
Η πικροδάφνη είναι αειθαλής πλατύφυλλος θάμνος, καταπράσινος όλο το χρόνο στον κήπο μας. Φτιάχνει καταπράσινο, φουντωτό και λουλουδιασμένο για πολλούς μήνες φράχτη. Ανθίζει την Άνοιξη και τα χρωματιστά λουλούδια του – ροζ, φούξια, λευκά, κίτρινα – κρατάνε μέχρι το Φθινόπωρο.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Φυτεύεται ο ένας θάμνος δίπλα στον άλλο σε απόσταση περίπου 0,70 μ. Φυτεύουμε όλο το χρόνο, αλλά ο Ιούλιος και ο Αύγουστος καθώς και μέρες με καύσωνα θα πρέπει να αποφεύγονται.
– Όταν μεγαλώσει και φουντώσει ο φράχτης χρειάζεται ένα γερό κλάδεμα διαμόρφωσης. Επίσης, όταν μεγαλώσει πολύ και είναι πυκνός ο φράχτης σε φύλλωμα ψηλά και γυμνός από φύλλωμα χαμηλά, κλαδεύουμε με πριόνι 2-3 χοντρά κλαδιά κοντά στη βάση τους. Από εκείνα τα σημεία θα βγουν νέα φρέσκα φύλλα.
– Πολύ γρήγορη ανάπτυξη.
– Ιδιαίτερη αντοχή σε ξηρασία.
– Πολύ οικονομική λύση. Συμφέρει να την επιλέξουμε αν έχουμε πολλά μέτρα να καλύψουμε.
– Η πικροδάφνη έχει τοξικότητα, που οφείλεται στη τοξική ουσία νηριίνη και θεωρείται φυτό που απωθεί τα έντομα και τα ζώα.
– Πιθανός εχθρός της πικροδάφνης: ψείρες. Ψεκασμός με κατάλληλο εντομοκτόνο θα λύσει το πρόβλημα. Επίσης, οι πικροδάφνες κάνουν καρκινώματα – σκληρά εξογκώματα στα κλαδιά και τα φύλλα- τα οποία μπορούμε να απομακρύνουμε με κλάδεμα, να τα κάψουμε και να απολυμάνουμε τα εργαλεία.
Πυράκανθος – Pyracantha coccinea
Πυράκανθος ονομάζεται ένα γένος φυτών, συνήθως ακανθωδών αειθαλών θάμνων. Ο Πυράκανθος φυτεύεται ως καλλωπιστικός για τους ελκυστικούς, μικρούς σφαιρικούς καρπούς του, που μοιάζουν με μικροσκοπικά μήλα.
Την άνοιξη ο Πυράκανθος παράγει μυρωδάτες, διακοσμητικές συστάδες από λεπτά άσπρα λουλούδια. Οι καρποί ακολουθούν το Φθινόπωρο, διαρκούν συνήθως όλο το Χειμώνα και περιστασιακά την Άνοιξη.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Απλώνεται πολύ, γι’ αυτό το φυτεύουμε σε αποστάσεις 75-100 εκατ. Ανθίζει τον Μάιο και έχει κόκκινους, πορτοκαλί ή κίτρινους καρπούς.
– Ο Πυράκανθος αντέχει σε πολλά διαφορετικά είδη χώματος και προτιμά το ζεστό ήλιο ή τα ημισκιερά μέρη. Πρέπει να τον ποτίζουμε απλόχερα κατά τη διάρκεια των ξηρών περιόδων και οι ρίζες πρέπει να προστατεύονται την άνοιξη με στρώμα από σαπισμένα φύλλα, προετοιμάζοντας το φυτό για τη θερινή θερμότητα.
– Τα αιχμηρά αγκάθια των περισσότερων Πυράκανθων χρησιμεύουν σαν αποτρεπτικός παράγοντας ενάντια στους εισβολείς.
Οι καρποί του Πυράκανθου είναι η πατάτα στον κόσμο των πουλιών. Οι καρποί του Πυράκανθου συνήθως τρώγονται από τα πουλιά κατά τη διάρκεια του Χειμώνα, όταν όλα τα άλλα είδη εδώδιμων καρπών έχουν εξαφανιστεί.
Τούγια -Thuja occidentalis
Η τούγια είναι κωνοφόρο φυτό και χαρακτηριστικό της είναι το συμπαγές σχήμα που δημιουργεί. Ανάλογα την ποικιλία έχει χρωματισμό από σκούρο πράσινο, ανοιχτό πράσινο έως και χρυσοκίτρινο. Εκτός από την κανονική ποικιλία υπάρχει και νάνα ποικιλία με διάφορους χρωματισμούς επίσης.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Χρειάζεται σημεία ηλιόλουστα, ελαφρώς όξινο χώμα, ενώ το καλοκαίρι θέλει συχνό και αρκετό νερό και αζωτούχα λίπανση για την περίοδο άνοιξη – φθινόπωρου. Φυτεύονται σε αποστάσεις 60εκ.
– Είναι εξαιρετικά ανθεκτική στον παγετό ενώ καλό είναι να γίνονται προληπτικοί ψεκασμοί για μύκητα.
– Η τούγια μπορεί να έχει χρήση σαν μεμονωμένο φυτό στον κήπο, σαν φυτοφράχτης, ενώ υπάρχουν νάνες ποικιλίες για βραχόκηπους και παρτέρια.
– Είναι πολύ όμορφο και σε μπονσάι, ενώ μπορεί να γίνει φύτευση και σε γλάστρα. Τον χειμώνα είναι φυσιολογικό να παίρνει πιο σκούρο χρώμα και ύστερα την άνοιξη με την ζέστη θα αρχίσει να παίρνει πάλι το φυσικό της χρώμα.
Πυξάρι – Buxus Sempervirens
Αν υπάρχει ένα φυτό που να μπορεί να διαμορφωθεί σχεδόν σε ότι σχήμα μπορεί να βάλει ο νους μας τότε αυτό είναι σίγουρα το πυξάρι. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό, κατάλληλο για χαμηλούς φυτικούς φράχτες και για περίτεχνα κλαδέματα.
Είναι αειθαλής θάμνος, με καταπράσινα γυαλιστερά μικρά φυλλαράκια. Εξαιτίας της κομψής του εμφάνισης, προτιμάται να φυτεύεται ως φράχτης, ή για να οριοθετήσει μονοπάτια και παρτέρια ή στη φυτογλυπτική ως διακοσμητικό κήπου.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Φυτεύουμε περίπου 30-40 εκ, το ένα δίπλα στο άλλο επειδή έχει αργή ανάπτυξη.
– Προτιμάει σημεία με ήλιο ή με ημισκιά.
– Το φυτεύουμε από το φθινόπωρο μέχρι και τον Ιούνιο.
– Είναι ανθεκτικό στο κρύο.
Βιβούρνο – Viburnum tinus
Μία κλασική επιλογή για τη δημιουργία ελεύθερου ή κλαδεμένου φράχτη. Αναπτύσσεται γρήγορα και δημιουργεί πυκνή και συμπαγή βλάστηση με ωραίο φύλλωμα.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε:
– Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό στις χαμηλές θερμοκρασίες και τον αέρα, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί σχεδόν σε όλα τα εδάφη και δεν χρειάζεται ιδιαίτερες καλλιεργητικές φροντίδες.
– Κλαδεύουμε στις αρχές τις άνοιξης για να ανανεωθεί η βλάστηση και να διατηρηθεί το σχήμα του.
– Το βιβούρνο σχηματίζει άνθη σε μεγάλες ταξιανθίες στην καρδιά του χειμώνα. Έτσι όταν αφήνουμε να αναπτυχθεί ελεύθερα ο φράχτης παραμένει ανθισμένος από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο.