Κίνδυνος στο νερό

Στην ηλικία των 3,5 ετών ο Χάρης όχι μόνο ήξερε να κολυμπάει, αλλά μπορούσε σχεδόν να σηκωθεί και να σταθεί στα πέδιλα του θαλάσσιου σκι. "Είμαστε άνθρωποι που πάντα είχαμε αξοικείωση με το νερό (ζούμε σε νησί) και η αγάπη μας για αυτό έκανε την παρουσία πισίνας στο σπίτι που χτίσαμε απαραίτητη" λέει η μητέρα του Άρτεμις. Ωστόσο, ένα απόγευμα, και ενώ εκείνη βρισκόταν μέσα στο σπίτι και ο πατέρας του στο γκαράζ που βλέπει στην πίσω αυλή, ο Χάρης έκανε βόλτες γύρω από την πισίνα και ξαφνικά έπεσε μέσα. Για λίγα λεπτά μόνο τον έχασαν από το οπτικό τους πεδίο κι, όμως, όταν τον βρήκαν ήταν πλέον αργά. "Ο άνδρας μου είναι πυροσβέστης, σώζει ζωές. Εγώ είμαι δασκάλα και υπερβολική με την ασφάλεια, ίσως μια από τις πιο υπερπροστατευτικές μαμάδες που υπάρχουν. Παρ' όλα αυτά, δεν καταφέραμε να σώσουμε το αγγελούδι μας" παραδέχεται η Άρτεμις.

Ως γονείς προσπαθούμε να κάνουμε το ανθρωπίνως δυνατό για να προστατεύσουμε τα παιδιά μας. Κι όμως, όπως ανακάλυψαν εκείνη τη μέρα οι γονείς του Χάρη, κοντά στο νερό το να είσαι προσεκτικός δεν είναι πάντα αρκετό.

Στην Ελλάδα οι πνιγμοί είναι το ατύχημα με τη μεγαλύτερη θνησιμότητα. Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας (ΕΣΥΕ) κατέγραψε 5.704 πνιγμούς χωρίς πρόθεση κατά τη διάρκεια της εικοσαετίας 198-1999, αριθμός που αντιστοιχεί σε περίπου 300 πνιγμούς το χρόνο. Τα ατυχήματα συνέβησαν στη θάλασσα, σε λίμνες, ποτάμια, πισίνες, δεξαμενές, ακόμη και σε μπανιέρες. Σύμφωνα επίσης με το Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Παιδικών Ατυχημάτων, οι πνιγμοί και οι παρ' ολίγο πνιγμοί αποτελούν σημαντικότατη αιτία θανάτου και νευρολογικών βλαβών στην παιδική ηλικία. Μάλιστα, ακόμη και μετά από προσπάθειες καρδιοαναπνευστικής ανάνηψης, πολλά από τα θύματα των πνιγμών μεταφέρονται στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων ήδη νεκρά ή με μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.

Επιβεβαιωμένα όμως ισχύει το εξής: σε έναν κόσμο όπου ο κίνδυνος φαίνεται να καραδοκεί παντού, τα ατυχήματα στο νερό είναι κάτι που ουσιαστικά ο καθένας μας μπορεί να αποφύγει.

Τα περισσότερα παιδιά πνίγονται επειδή οι γονείς για ένα δευτερόλεπτο κοιτάζουν αλλού ή δεν γνωρίζουν καν ότι το παιδί τους βρίσκεται κοντά στην πισίνα. Στα 9 από τα 10 περιστατικά πνιγμού, οι γονείς ή οι κηδεμόνες λένε ότι πρόσεχαν το παιδί τη στιγμή του συμβάντος, σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η παγκόσμιας εμβέλειας οργάνωση Safe Kids Worldwide.

Όμως τα παιδιά-ιδίως τα νήπια που διατρέχουν και το μεγαλύτερο κίνδυνο- είναι παρορμητικά και ταχύτατα. Βγαίνουν τρέχοντας από μια πόρτα, τρυπώνουν κάτω από ένα φράχτη, πετάγονται στο χώρο της πισίνας για να βρουν ένα παιχνίδι.

Σχεδόν όλα τα παιδιά που πνίγηκαν είχαν χαθεί από το οπτικό πεδίο των γονιών τους για λιγότερο από 5 λεπτά. Όμως, 4 λεπτά κάτω από το νερό μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη νευρολογική βλάβη. Αν έχετε πισίνα και δεν ξέρετε που είναι το παιδί σας, κοιτάξτε πρώτα εκεί.

Όταν ένα παιδί πνίγεται, δεν μοιάζει καθόλου με αυτά που μπορεί να έχουμε δει στην τηλεόραση ή στο σινεμά. "Τα νήπια δεν φωνάζουν, δεν κάνουν θόρυβο παλεύοντας να κρατηθούν στην επιφάνεια, βουλιάζουν γρήγορα" προειδοποιεί ο Steven Kernie, MD, παιδίατρος στα Επείγοντα του Ιατρικού Κέντρου Παίδων του Ντάλας. Πολλοί πνιγμοί συμβαίνουν με πολλούς ενήλικες παρόντες. "Όλοι υποθέτουν ότι κάποιος άλλος έχει το νου του στην πισινά" εξηγεί ο Dr Kernie. " Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να επιλέγεται ένας ενήλικας ο οποίος θα προσέχει τα παιδιά και την πισίνα συνέχεια".

Το να προσέχετε το παιδί σας στην πισίνα δεν σημαίνει να ρίχνετε κλεφτές ματιές ενώ μιλάτε στο τηλέφωνο ή ψήνετε μπριζόλες στο μπάρμπεκιου. "Μιλάμε για ενεργή επίβλεψη. Αυτό σημαίνει να βρίσκεστε μέσα στο νερό με τα παιδιά που μόλις μαθαίνουν να κολυμπούν και δίπλα στην πισίνα-όχι μακρύτερα από το άνοιγμα των χεριών σας-για τα υπόλοιπα παιδιά, χωρίς να παίρνετε το βλέμμα σας από πάνω τους ούτε δευτερόλεπτο" λέει ο Alan Korn, διευθυντής της οργάνωσης Safe Kids Worldwide. "Δεν πρέπει να θεωρείτε ότι το παιδί σας δεν θα πνιγεί επειδή ξέρει να κολυμπάει. Ένα παιδί δεν διαφεύγει ποτέ τον κίνδυνο πνιγμού".

Στο παρελθόν οι παιδίατροι προβληματίζονταν σχετικά με τα μαθήματα κολύμβησης σε παιδιά κάτω των 4 ετών, φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο ίσως έκανε τα νήπια λιγότερο προσεκτικά με το νερό και έδινε στους γονείς μια εσφαλμένη αίσθηση ασφάλειας. Ωστόσο, μια πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Ινστιτούτου Παιδικής Υγείας και Ανθρώπινης Ανάπτυξης των ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι παιδιά που έκαναν μαθήματα κολύμβησης με επαγγελματίες προπονητές σε ηλικία 1 έως 4 ετών διέτρεχαν σαφώς μικρότερο κίνδυνο να πνιγούν συγκριτικά με παιδιά που δεν είχαν κάνει μαθήματα. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και τα παιδιά που έχουν εκπαιδευτεί ανάλογα χρειάζονται συνεχή επίβλεψη όταν βρίσκονται μέσα ή κοντά στο νερό.

Το να μάθουν τα παιδιά να κολυμπούν είναι ένα πράγμα, όμως οι ειδικοί λένε ότι η ασφάλεια στο νερό πρέπει να διδάσκεται και στα σχολεία. "Γιατί να διδάξουμε στα παιδιά πρόληψη του πνιγμού όταν είναι καθήκον των γονιών;" είναι η ρητορική ερώτηση που κάνει με παράπονο η Άρτεμις. "Είναι λυπηρό αλλά είναι η πραγματικότητα. Πολλά παιδιά που πηγαίνουν σχολείο πρέπει να προσέχουν τα μικρότερα αδέρφια τους, ενώ δεν είναι σε θέση να χειριστούν μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Τα παιδιά νομίζουν ότι ο καλύτερος τρόπος να σώσεις κάποιον είναι να βουτήξεις και να τον τραβήξεις έξω, κάτι τέτοιο όμως μπορεί να οδηγήσει στο δικό τους πνιγμό". Αντί για αυτό, πείτε στο παιδί σας να φωνάξει πρώτα για βοήθεια, μετά να ξαπλώσει πλάι στην πισίνα και να εκτείνει ένα σωσίβιο, ένα κοντάρι ή μια πετσέτα σε αυτόν που παλεύει στο νερό.

Δυστυχώς, πολλοί ιδιοκτήτες πισίνας δεν έχουν εξοπλισμό ασφαλείας ούτε παίρνουν προφυλάξεις για την αποφυγή σοβαρών ατυχημάτων. Είτε έχετε πισίνα είτε κολυμπάτε σε πισίνα φίλου, η ασφάλεια του παιδιού σας είναι δική σας ευθύνη. "Οι γονείς πρέπει να δημιουργούν συνθήκες ασφάλειας. Φράχτες, καλύμματα, συναγερμοί, όλα βοηθάνε" λέει η Marcia Kerr, επιθεωρήτρια προϊόντων ασφάλεια στην Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προϊόντων των ΗΠΑ. "Πάντως, η πρώτη γραμμή άμυνας είστε εσείς".

Πηγή: Περιοδικό "Parents"