Οι γυναίκες περιγράφουν την εμμηνόπαυση ως:
1. Το σταμάτημα της ΕΡ
2. Το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας
3. Το χρόνο που γίνονται μεγάλες ορμονικές μεταβολές
4. Αλλαγή στον τρόπο ζωής
5. Αλλαγές στο σώμα
6. Αλλαγές στην ψυχολογία και τη διάθεση
Πώς διαγιγνώσκεται η εμμηνόπαυση
Συνήθως η διάγνωση τίθεται από το ιστορικό. Ο γιατρός στη συνέχεια θα σας εξετάσει και πιθανότατα θα ζητήσει τη διεξαγωγή εργαστηριακού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει τα επίπεδα των φυλετικών ορμονών, ένα test Παπανικολάου ή και έναν υπέρηχο πυέλου, μέσω των οποίων θα επιβεβαιωθεί η έλευση της εμμηνόπαυσης.
Πώς αντιμετωπίζεται
Η εμμηνόπαυση αποτελεί φυσιολογική περίοδο του γυναικείου κύκλου ζωής και όχι νόσο. Γι΄ αυτό και δεν είναι απαραίτητο να χορηγηθεί θεραπευτική αγωγή. Όμως, υπάρχουν ορισμένα προβλήματα υγείας της μετεμμηνοπαυσιακής ηλικίας, όπως η οστεοπόρωση και τα αυξημένα ποσοστά καρδιοπαθειών, που σχετίζονται άμεσα με τα επίπεδα οιστρογόνων. Για να αποτραπούν προβλήματα αυτής της φύσης, πολλές φορές, αρκετές γυναίκες επιλέγουν τη λήψη οιστρογόνων, δηλαδή την ονομαζόμενη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ).
Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσετε διεξοδικά με το γιατρό σας τα υπέρ και τα κατά αυτής της επιλογής και να αποφασίσετε από κοινού. Μεγάλη σημασία για την κατάλληλη απόφαση παίζουν η ηλικία, η φυλή, το οικογενειακό και το ατομικό ιστορικό της γυναίκας, καθώς και η ύπαρξη προδιαθεσικών παραγόντων, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία κ.ά.
Η ΘΟΥ είναι ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους πρόληψης της οστεοπόρωσης, αλλά δεν είναι η κατάλληλη λύση για όλες τις γυναίκες.
Γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού ή κάποιων άλλων τύπων καρκίνου, διαταραχών πήξης ή ορισμένων ηπατοπαθειών αντενδείκνυται να λάβουν οιστρογόνα. Η ΘΟΥ έχει συσχετιστεί με ευεργετικά αποτελέσματα στη λειτουργία του καρδιαγγειακού συστήματος σε υγιείς γυναίκες. Αν όμως υπάρχει ιστορικό καρδιοπαθειών, η χορήγησή της αντενδείκνυται βάσει πρόσφατων οδηγιών της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Εάν τελικά αποφασιστεί η χορήγηση οιστρογόνων, αυτά μπορούν να λαμβάνονται είτε με τη μορφή δισκίων είτε κολπικής κρέμας είτε διαδερμικά μέσω ειδικών αυτοκόλλητων (patches).
Το πιθανότερο είναι ότι αυτή η αγωγή θα χρειαστεί να συνεχιστεί μήνες ή και χρόνια.
Η στρατηγική αντιμετώπισης της εμμηνόπαυσης έγκειται στο να περιορίσουμε τους παράγοντες κινδύνου με μια σειρά προληπτικών μέτρων που πρέπει να ακολουθούν πιστά όλες οι γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση, ανάλογα και με το ατομικό και οικογενειακό τους ιστορικό. Οι σημαντικότερες συστάσεις που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη είναι:
1. Το σταμάτημα του καπνίσματος
2. Η συχνή αυτοψηλάφηση μαστού και η μαστογραφία ανά έτος για πρόληψη του καρκίνου του μαστού
3. Η σωστή διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες και φτωχή σε λιπαρά, και η απώλεια σωματικού βάρους είναι απαραίτητες, ιδίως στις κατηγορίες των γυναικών που παρουσιάζουν και άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες, όπως σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση, υπερχοληστεριναιμία, παχυσαρκία, ιστορικό καρδιαγγειακών επεισοδίων.
4. Πρέπει να ξεκινά χορήγηση βιταμίνης D και ασβεστίου ακόμα και πριν εγκατασταθεί η εμμηνόπαυση, προκειμένου να επιβραδύνουμε την απώλεια της οστικής μάζας και τα οστεοπορωτικά κατάγματα.
5. Η γυμναστική σε καθημερινή βάση είναι απαραίτητη στην εμμηνόπαυση. Διαπιστώθηκε ότι ελαττώνει τα καρδιαγγειακά επεισόδια και έχει ευεργετική επίδραση στα οστά, αποτρέποντας την οστεοπόρωση.
Αλλα απλά, ωστόσο αποτελεσματικά μέτρα
- Φοράτε βαμβακερά εσώρουχα για να αντιμετωπίσετε ευκολότερα τους νυχτερινούς ιδρώτες
- Μπορείτε να χρησιμοποιείτε κολπικές λιπαντικές αλοιφές ή κρέμες πριν από την σεξουαλική επαφή, εάν έχετε δυσπαρευνία.
- Μη διστάζετε να εκμυστηρευτείτε τα προβλήματα και τις ανησυχίες σας στο σύντροφο και στα μέλη της οικογένειάς σας ή ακόμη και να συμμετάσχετε σε ειδικά ομαδικά προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών, αν νιώθετε την ανάγκη.
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούμε για την εμμηνόπαυση
Πριν προβούμε σε οποιαδήποτε φαρμακευτική παρέμβαση στις εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, πρέπει να προηγηθεί ένας λεπτομερής κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος της κατάστασης της υγείας και να ληφθεί απαραιτήτως το ατομικό και το οικογενειακό ιστορικό της γυναίκας.
Ο σκοπός της φαρμακευτικής παρέμβασης είναι να περιορίσουμε τα ενοχλητικά συμπτώματα, όπως οι εξάψεις, η ουρογεννητική ατροφία κ.λπ., αλλά και να προφυλάξουμε τη γυναίκα από τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης.
Εάν έχετε υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση μήτρας, θα χρειαστεί να λάβετε μόνο οιστρογόνα, διαφορετικά θα πρέπει να λαμβάνετε ταυτοχρόνως και προγεστερόνη, έτσι ώστε να ελαττωθεί ο κίνδυνος πιθανής εμφάνισης καρκίνου της μήτρας.
Συνήθως χρησιμοποιούνται:
Φυσικά οιστρογόνα, διφωσφονικά (για γυναίκες που είναι σε κίνδυνο να εμφανίσουν οστεοπόρωση αλλά έχουν αντένδειξη για να λάβουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης), τροποποιητές των υποδοχέων των οιστρογόνων (SERM).Υπάρχουν και άλλες ουσίες που πιθανόν να χρησιμοποιηθούν μελλοντικά και συνδυάζονται με λιγότερες παρενέργειες, αλλά ακόμη βρίσκονται σε πειραματικά στάδια.
Οφέλη από τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης
Τα οιστρογόνα, ανεξάρτητα από τον τρόπο χορήγησης (διαδερμικά, από το στόμα ή τη ρινική οδό), έχει αποδειχθεί ότι ανακουφίζουν από τα αγγειοκινητικά συμπτώματα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη λήψη τους.
Η χρήση τους έχει συνδυαστεί με ελάττωση των οστεοπορωτικών καταγμάτων σε ένα ποσοστό 30-60%.
Προκαλούν αναστροφή της ουρογεννητικής ατροφίας, αύξηση του κολπικού pΗ και της αιμάτωσης του κόλπου και ελάττωση των ουρογεννητικών φλεγμονών.
Μέσω της αλλαγής που επιφέρουν τα οιστρογόνα στο λιπιδαιμικό προφίλ, με αύξηση κατά 10% των HDL και ελάττωση 10% των LDL, επιτυγχάνεται πρόληψη των καρδιαγγειακών επεισοδίων κατά 25-50%.
Επίσης προάγουν το μεταβολισμό των υδατανθράκων με αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, βελτιώνουν την αιμοδυναμική του καρδιαγγειακού συστήματος, με αύξηση του όγκου παλμού, και της καρδιακής παροχής, οδηγούν σε πτώση των αγγειακών αντιστάσεων, καθώς και σε ελάττωση της διαστολικής και της συστολικής πίεσης. Πιθανόν να επιδρούν και στην πηκτικότητα με ελάττωση του ινωδογόνου του αίματος.
Όλα αυτά συντείνουν στην προφύλαξη των γυναικών αυτών από τα αιφνίδια καρδιαγγειακά επεισόδια και κυρίως από το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Τέλος, βελτιώνουν τη διάθεση, τη διαύγεια, την ενεργητικότητα και τη μνήμη, χάρη στην ευεργετική δράση τους στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ), και ελαττώνουν τον κίνδυνο για εμφάνιση της νόσου Alzheimer. Όλα αυτά συμβάλλουν σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και γυναικολογικοί καρκίνοι
Ένα πεδίο στο οποίο έχουν γίνει πολλές συζητήσεις, χωρία ακόμα δεν έχουν καταλήξει σε απόλυτη ομοφωνία απόψεων είναι το εάν και κατά πόσο η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ) επηρεάζει την εμφάνιση καρκίνου του ενδομητρίου και του μαστού.
Για το ενδομήτριο έχει αποδειχθεί ότι η έκθεση σε θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνο με οιστρογόνα χωρίς την ανταγωνιστική δράση των προγεσταγόνων οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για υπερπλασία του ενδομητρίου κατά 20% τον πρώτο χρόνο και κατά 40% το τέλος του τρίτου χρόνου. Παρ΄ όλο που ο κίνδυνος για καρκίνο του ενδομητρίου από τη θεραπεία μόνο με οιστρογόνα είναι σημαντικά αυξημένος, οι θάνατοι από αυτό τον τύπο καρκίνου δεν είναι περισσότεροι, ίσως γιατί είναι λιγότερο επιθετικοί από αυτούς που εμφανίζονται αυθόρμητα (χωρίς να υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες).
Περισσότερο αμφιλεγόμενη είναι η σχέση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού. Βάσει των τελευταίων δεδομένων, παρατηρείται αύξηση του σχετικού κίνδυνου εμφάνισης της νόσου κατά 2,3% για κάθε χρόνο λήψης της θεραπείας, μολονότι σε γυναίκες που ακολούθησαν θεραπεία λιγότερο από πέντε χρόνια δεν βρέθηκε να αυξήθηκε η συχνότητα καρκίνου του μαστού. Δεν γνωρίζουμε τι γίνεται σε μακροχρόνια χορήγηση (περισσότερα από δέκα χρόνια).
Παραδόξως, οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού δεν φαίνεται να αυξήθηκαν με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και ενδεχομένως έχουν ελαττωθεί μεταξύ αυτών που έπαιρναν ΘΟΥ μόνο με οιστρογόνα και ανέπτυξαν καρκίνο.
http://health.in.gr/woman/narticle.asp?arcode=6021