Οι ΓΧΣ μπροστά στην πρόκληση της θεραπείας του AIDS !!!! από το Σπύρο Τουφεξή, ιατρικό συντονιστή προγραμμάτων των ΓΧΣ
Η εποχή που οι ΓΧΣ αντιμετώπιζαν την πανδημία του AIDS μοιράζοντας μόνο προφυλακτικά, παρέχοντας θεραπεία για τις Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις (ΣΜΛ) και διοργανώνοντας θεατρικές δραστηριότητες φαίνεται να έχει προ πολλού παρέλθει. Η αναγνώριση ενός «οράματος για το AIDS» αναδύθηκε ως κοινή επιδίωξη σε κάθε επιχειρησιακό κέντρο των ΓΧΣ και οι τρόποι για ν' αντιμετωπιστεί η πανδημία άλλαξαν ριζικά, σχεδόν μία δεκαετία αφότου η οργάνωση ξεκίνησε να ασχολείται σοβαρά με την ασθένεια και τρία χρόνια μετά την έναρξη των πρώτων αντιρετροϊκών προγραμμάτων.
Πρωταρχικός σκοπός είναι να απομυθοποιήσουμε, να επιταχύνουμε και να διαδώσουμε με τρόπο αποτελεσματικό τη σωτήρια θεραπεία για τους ανθρώπους που ζουν με HIV/AIDS.
Άμεσος στόχος και προτεραιότητα των ΓΧΣ είναι η χορήγηση αντιρετροϊκής θεραπείας στις χώρες που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά μόλυνσης HIV/AIDS (εκ των οποίων χώρες όπου δραστηριοποιείται το κοινό Επιχειρησιακό Κέντρο των ΓΧΣ Ελλάδας και Ισπανίας: Τανζανία, Κένυα, Ζάμπια, Κ. Δ. της Αφρικής, Ζιμπάμπουε και Μαλάουι). Επίσης, χορήγηση της θεραπείας και σε χώρες με μικρότερα ποσοστά μόλυνσης του ιού όπου οι ΓΧΣ αγωνίζονται για την επιτάχυνση της πρόσβασης στην αντιρετροϊκή θεραπεία, όπως η Γουτεμάλα και το Εκουαδόρ.
Τα αντιρετροϊκά προγράμματα των ΓΧΣ
Οι ΓΧΣ εφαρμόζουν συνολικά 56 προγράμματα αντιρετροϊκής θεραπείας σε 20 χώρες. Μέχρι το τέλος του 2004, περίπου 25.000 ασθενείς λάμβαναν αντιρετροϊκά φάρμακα. Η πλειοψηφία των ασθενών αυτών λαμβάνουν το αντίγραφο αντιρετροϊκό φάρμακο συνδυασμού σταθερής δόσης (d4T +3TC+NVP), ένα σκεύασμα που συνδυάζει τρία αντιρετροϊκά σε ένα χάπι, είναι εύκολο στη χρήση του και διασφαλίζεται η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία (>95%). Γεγονός πολύ σημαντικό εάν δε θέλουμε να δημιουργήσουμε ανθεκτικότητα στα φάρμακα και να περάσουμε πολύ νωρίς σε «δεύτερης γραμμής» συνδυαστικές θεραπείες, οι οποίες είναι ακριβότερες και δύσχρηστες.
Αντιρετροϊκά προγράμματα των ΓΧΣ Ελλάδας
Σήμερα εφαρμόζουμε δύο προγράμματα αντιρετροϊκής θεραπείας στη Ζάμπια και το Μαλάουι. Παρά το γεγονός ότι και τα δύο προγράμματα ξεκίνησαν το 2000-2001, η χορήγηση αντιρετροϊκής θεραπείας ξεκίνησε μόλις πρόσφατα, στα μέσα του 2004. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα είναι παρόμοια με αυτά που παρουσιάζονται σε όλα τα προγράμματα αντιρετροϊκής αγωγής των ΓΧΣ διεθνώς: ολοένα και περισσότεροι ασθενείς επισκέπτονται τις εξειδικευμένες κλινικές μας -περισσότεροι από 850 στη Ζάμπια, περισσότεροι από 260 στο Μαλάουι ενώ, 194 ασθενείς στη Ζάμπια και 121 στο Μαλάουι, λαμβάνουν ήδη τη σωτήρια αντιρετροϊκή θεραπεία. Το ποσοστό συμμόρφωσης των ασθενών στη θεραπεία είναι εντυπωσιακό καθώς φθάνει το 98-100%.
Ο τρόπος να πάμε μπροστά
Υπάρχουν πολλά ακόμα ανοιχτά μέτωπα στο συνεχή πόλεμο για απρόσκοπτη πρόσβαση των πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες σε οικονομικά αντιρετροϊκά φάρμακα. Υπάρχει ανάγκη να αναπτυχθούν περισσότερα φάρμακα συνδυασμού σταθερών δόσεων, κυρίως για παιδιά αλλά και οικονομικά φάρμακα «δεύτερης γραμμής».
Ένα πολύ σημαντικό γεγονός που θα πρέπει να μας ευαισθητοποιεί είναι η επικείμενη συζήτηση στο Ινδικό Κοινοβούλιο για το καθεστώς χορήγησης αδειών ευρεσιτεχνίας που πρέπει να υπακούει στη Συμφωνία TRIPS (Θέματα Δικαιωμάτων περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας που Άπτονται του Εμπορίου), δεδομένου ότι η Ινδία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αντιγράφων αντιρετροϊκών και οι ΓΧΣ στηρίζονται σε αυτά τα φάρμακα για να παράσχουν θεραπεία σε χιλιάδες ασθενείς του AIDS.
Από το 2005 και μετά, ενδέχεται όλα τα καινούργια φάρμακα που παράγονται να προστατεύονται από πατέντες ευρεσιτεχνίας για τουλάχιστον 20 χρόνια σε όλες τις χώρες εκτός από τις ελάχιστα ανεπτυγμένες και τις εκτός Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) χώρες.
Σήμερα, η «πρώτης γραμμής» τριπλή θεραπεία είναι διαθέσιμη με 140 δολάρια ανά ασθενή ετησίως. Η ανάπτυξη όμως ανθεκτικότητας στα αντιρετροϊκά «πρώτης γραμμής» στις φτωχές χώρες είναι αναπόφευκτη, όπως είναι εξάλλου και στις πλούσιες χώρες. Όταν όμως οι ασθενείς χρειαστεί να περάσουν στη θεραπεία «δεύτερης γραμμής», το κόστος της θεραπείας εκτινάσσεται στα περίπου 5.000 δολάρια ανά ασθενή κάθε χρόνο.
Η εφαρμογή της Συμφωνίας TRIPS θα επηρεάσει τόσο τις παρασκευάστριες χώρες όπως η Ινδία και η Βραζιλία όσο και, τις χώρες εκείνες που εξαρτώνται από αυτές για την προμήθεια των πρώτων υλών. Οι τιμές θα εξακολουθήσουν να είναι υψηλές και τα καινούργια φάρμακα δε θα είναι προσβάσιμα στην πλειοψηφία των πληθυσμών στις αναπτυσσόμενες και τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου. Ταυτόχρονα, οι παραγωγοί αντιγράφων φαρμάκων δε θα μπορούν να αναπτύξουν πια φάρμακα συνδυασμού σταθερών δόσεων μέχρις ότου εκπνεύσουν οι σχετικές ευρεσιτεχνίες που προστατεύουν τα μεμονωμένα σκευάσματα. Με άλλα λόγια, η πρόσβαση στα βασικά φάρμακα μπορεί να επιδεινωθεί δραματικά μέσα στα επόμενα χρόνια εάν δεν αναληφθεί άμεση δράση.
Σήμερα, 40 εκατομμύρια άνθρωποι στον αναπτυσσόμενο κόσμο έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV και 6 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται φάρμακα τώρα!. Μόνο 700.000 έχουν πρόσβαση σε αυτά. Εάν δεν αντιδράσουμε άμεσα, εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς του AIDS δε θα έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη θεραπεία.
Το 1999 προκαλέσαμε αρκετό θόρυβο με το μήνυμα: «Οι ασθενείς μας πεθαίνουν». Ίσως ήρθε η ώρα να πούμε: «Οι ασθενείς μας πεθαίνουν ξανά - εάν δεν αντιδράσουμε τώρα».
http://www.msf.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=437&Itemid=248