Ο Άγιος Βασίλης

Θέμα: Ο Άγιος Βασίλης Τετ Δεκ 02, 2009 6:02 pm

Ο Άγιος Βασίλης

".... Άγιος Βασίλης έρχεται... από την Καισαρεία...". Πολύ σωστά, τα κάλαντα του λαού μας προσδιορίζουν την Καισάρεια ως τον τόπο καταγωγής του Άγιου Βασίλη, που έγινε παγκόσμιο σύμβολο, αγάπης και προσφοράς, και χάρις σε αυτόν οι άνθρωποι όλου του κόσμου έχουν μια ευκαιρία να δείξουν έλεος και φιλανθρωπία και τα παιδιά του κόσμου να "δουν" τις επιθυμίες τους να γίνονται πραγματικότητα. Χάρις στον Άϊ Βασίλη, η ανθρωπότητα για λίγες ημέρες αλλάζει ύφος, γίνεται πιο ανθρώπινη και πιο χαρούμενη.

Ο Μύθος του Αϊ Βασίλη και ο Santa Claus

Παραδόξως, στον πλανήτη μας στη διανομή των δώρων στα παιδιά, εμπλέκονται δύο Άγιοι, δύο διαφορετικά πρόσωπα, που και οι δύο ήταν επίσκοποι και έχουν χριστιανική καταγωγή.

Για τις χώρες της Δύσης αυτός που φέρνει τα δώρα στους φτωχούς και τα παιδιά είναι ο Άγιος Νικόλαος ή Santa Claus, που εμείς στην Ελλάδα γιορτάζουμε στις 6 Δεκεμβρίου και τον θεωρούμε προστάτη των Ναυτικών. Στην Ιστορία του Αγίου Νικολάου ως προστάτη των φτωχών και των παιδιών, οι λαοί του βορρά Ολλανδοί, Φινλανδοί κ.λ.π. ανάμιξαν και στοιχεία από αρχαιότερους μύθους, όπως τα ξωτικά, το άστρο του βορρά και το έλκηθρο.

Έτσι, με τον καιρό έφθασε και στη χώρα μας, ο μύθος του Άγιου Βασίλη, ενός ευτραφούς τύπου με στρογγυλά γυαλιά, λευκά γένια, κόκκινη στολή και μαγικές ικανότητες που κατοικεί στον Βόρειο Πόλο και περιστοιχίζεται από νεράιδες του χιονιού και ξωτικά.

Ο Αϊ Βασίλης με τα δώρα δεν περιορίστηκε μόνο μέσα στα στενά όρια της Χριστιανοσύνης, αλλά τα ξεπέρασε και κατέκτησε τις καρδιές όλων των ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα.

Το έθιμο με τα δώρα του Άγιου Βασίλη είναι το πιο αγαπητό από όλα την Πρωτοχρονιά ειδικά για τα παιδιά που ανυπόμονα περιμένουν τα δώρα του.

Ο πραγματικός Αϊ Βασίλης

Ας δούμε τι μας λένε οι όμως τα κείμενα για τον πραγματικό Άγιο Βασίλη. Ήταν πολύ ψηλός και πολύ αδύνατος, είχε σκούρο δέρμα και χλωμό, είχε επίσης κοντά μαλλιά και μακριά μαύρα γενιά, μακριά μύτη και τα φρύδια του ήταν τοξοειδή, τα μάτια του ήταν σκούρα και η ματιά του βαθιά και ερευνητική, το μέτωπό του ήταν μεγάλο και ήταν μονίμως ζαρωμένο έμοιαζε δηλαδή με άνθρωπο που συνεχώς σκεπτόταν, είχε προβλήματα με την υγεία του και υπέφερε από το πραγματικά ανυπόφορο κρύο και γενικά βαρύ χειμώνα της Καππαδοκίας.

Ας δούμε όμως πότε και που έζησε και ποια ήταν η οικογένειά του. Η οικογένεια του Αϊ Βασίλη ήταν στ’ αλήθεια μια οικογένεια Αγίων, είχε παππού μάρτυρα, τα αδέλφια του Γρηγόριος ήταν επίσκοπος Νύσσης και Πέτρος επίσκοπος Σεβαστείας και ο ίδιος επίσκοπος Καισαρείας, οι αδελφές του ήταν όλες αφιερωμένες στον Θεό, με πρώτη πρώτη την Αγία και σοφή Μακρίνα που ήταν αυτή που επηρέασε τον Αϊ Βασίλη να στραφεί στην χριστιανική πίστη.

Ο Ναυκράτιος ένας άλλος αδελφός του ασκήτευε στην έρημο του πόντου κι πέθανε μόλις 27 χρόνων. Τον Πατέρα του τον έλεγαν και αυτόν Βασίλειο και ήταν ρήτορας δηλαδή δικηγόρος, ενώ την μητέρα του την έλεγαν Εμελεία και ήταν πολύ σοφή και αγία γυναίκα.

Η οικογένεια του Αγίου Βασιλείου είχε 11 παιδιά (5 αγόρια και 6 κορίτσια) και όλοι διακρίθηκαν στη χριστιανική πίστη. Ο Άγιός μας γεννήθηκε στην Νεοκαισαρεία το 330 μ.Χ. περίπου δηλαδή πριν 1670 χρόνια (όλες οι περιοχές που αναφέρουμε ήταν κάποτε ελληνικές ενώ σήμερα ανήκουν στην επικράτεια της Τουρκίας). Σπούδασε στην Αθήνα σε φιλοσοφικές σχολές μαζί με το φίλο του Άγιο Γρηγόριο τον θεολόγο και πέθανε σε ηλικία 48 ετών τον Δεκέμβριο του 378 μ.Χ. Κηδεύτηκε την 1η Ιανουαρίου του 379 μ.Χ. και κάθε Πρωτοχρονιά γιορτάζουμε την μνήμη του.

Ο Αϊ Βασίλης στα 48 χρόνια που έζησε, έκανε τόσα πολλά για τους ανθρώπους που η ιστορία τον ονόμασε Μέγα όσο ακόμα ζούσε.

Οι μαγικές ιδιότητες του ραβδιού του Άγιου Βασίλη -σύμφωνα με ορισμένους- παραπέμπουν στο ραβδί του Ααρών της Παλαιάς Διαθήκης, και -κατ’ άλλους- στα κλωνάρια που πέταξε η ιερή ελιά της Ακρόπολης αμέσως μετά την πυρπόλησής της από τους Πέρσες, όπως τη θέλει η παράδοση που διασώζει στα ιστορήματά του ο Ηρόδοτος.

Η λαϊκή παράδοση, που από τις αρχαίες Καλένδες ήθελε την Πρωτοχρονιά σαν μέρα σημαδιακή για την εξέλιξη της χρονιάς, φόρτισε και τον άγιό της με όλες εκείνες τις ιδιότητες που ανταποκρίνονταν στους πόθους και τις ανάγκες της. Έτσι ο Άγιος Βασίλης στα Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα παρουσιάζεται πολύ συχνά σαν ζευγολάτης.

Είναι χαρακτηριστικά τα κάλαντα όπου τραγουδούν οι κάτοικοι στα μικρά χωριά της Κρήτης στο Λυβικό Πέλαγος.

"Ταχειά ταχειά ν’αρχιχρονιά κι αρχή του Γεναρίου,
αύριο ξημερώνεται τ’ αγίου Βασιλείου.
Πρώτα που βγήκεν ο Χριστός -άγιος και πνευματικός-
στη γη να περπατήσει
εβγήκε και χαιρέτησε όλους τους ζευγολάτες.
Τον πρώτο που χαιρέτησε ήτον ’Αγιο Βασίλης
-Καλώς τα κάνεις Βασιλειό, καλόν ζευγάριν έχεις.
-Καλό το λες αφέντη μου καλό και ευλογημένο,
που το ’βλογά η χάρη σου με το δεξιό σου χέρι,
με το δεξιό με το ζερβό με το μαλαματένιο.
-Για πες μου ’Αϊ Βασίλη μου πόσα μουζούρια σπέρνεις;
-Σπέρνω σταράκι δώδεκα, κριθάρι δέκα πέντε
ταή και ρόβι δεκαοχτώ κι από νωρίς στο στάβλο.
Εθέρισα κι αλώνεψα κι έκαμα χίλια μόδια
και τα κορκοσκινίσματα χίλια και πεντακόσια.
Ματ’ άλλα δεν εμέτρησα γιατί Χριστός επέρνα.
Και κεια που στάθην’ ο Χριστός χρυσόν δεντρίν εβγήκεν,
και κεια που μεταπάτησε χρυσό κυπαρισσάκι
πού ’χε στην μέση τον σταυρό και στην κορφή την βρύση.
Στα μεσοκλωναράκια του πέρδικα κακαρίζει.
-Κακάριζε κακάριζε πέρδικα κορωνάτη,
μα επά τον έχουν τον υγιό, το μοσχοκανακάρη...".

Στη Μακεδονία και τη Θράκη υπήρχε το έθιμο να γυρίζει ένα μικρό παιδί στα σπίτια και να αγγίζει με το ραβδί του, την σούρβα, τους αρρώστους και τα ζώα, έθιμο που οπωσδήποτε παραπέμπει στις λαϊκές αυτές δοξασίες για τον Άγιο Βασίλη και το ραβδί του.

Το έργο του Μεγάλου Βασιλείου

Ο Μέγας Βασίλειος μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς χωρίς να κρατήσει τίποτα για τον εαυτό του. Από πολύ νέος γύμναζε τον εαυτό του στο πνεύμα και τον έβαζε σε σκληραγωγίες και όπως λένε άλλο δρόμο δεν γνώριζε εκτός αυτόν που οδηγούσε στο πανεπιστήμιο και στην εκκλησία. Σε μεγάλες επιδημίες που ταλαιπωρούσαν τον λαό εκείνος ήταν πάντα παρών και βοηθούσε σωματικά και ψυχικά διδάσκοντας την πίστη του Χριστού.

Ο Αϊ Βασίλης ήταν πολύ αυστηρός με αυτούς που ξέφευγαν από την σωστή πίστη, έλεγε και έγραφε την αλήθεια θαρραλέα και μάλιστα δεν δίστασε να ελέγξει ακόμη και αυτοκράτορες. Συμπλήρωσε με ευχές την Θεία Λειτουργία που ακούμε αυτές τις ημέρες στην εκκλησία και φέρει το όνομά του (Λείτουργα Αγίου Βασιλείου), έγραψε πολλά βιβλία για την καθοδήγηση των χριστιανών ίδρυσε πολλά μοναστήρια, όπου αρκετοί μαθητές του αφιερώθηκαν στον Θεό.

Το πιο σπουδαίο του έργο όμως ήταν η οργάνωση της ελεημοσύνης και φιλανθρωπίας στην επαρχία του, έφτιαξε κοντά στην Καισάρεια μια ολόκληρη πόλη από φιλανθρωπικά ιδρύματα, γηροκομεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, ορφανοτροφεία κ.α. Ίδρυσε και καθιέρωσε την διανομή αγαθών, τροφίμων, ρούχων, χρημάτων και κάθε είδους βοήθεια σε φτωχές οικογένειες άπορους κ.λπ. Η πόλη αυτή ονομάσθηκε Βασιλειάδα.

Οι φτωχοί, τα ορφανά, οι γέροι, οι ταξιδιώτες στη Καισάρεια είχε γίνει μια μεγάλη οικογένεια με πατέρα τον Άγιο Βασίλειο τον επίσκοπό της. Τον αγαπούσαν τόσο πολύ που στην κηδεία του σημειώθηκαν λιποθυμίες και θάνατοι! Αυτός ήταν ο Αϊ Βασίλης από την Καισαρεία που πάντα θα ζει μέσα στις καρδιές μας και θα μας θυμίζει με το έργο του ότι πρέπει να είμαστε όλοι εμείς οι άνθρωποι μικροί και μεγάλοι αγαπημένοι.

Ο Άγιος Βασίλης Santas

Βέβαια σήμερα ο μύθος του Αγίου Βασίλη συνδέεται περισσότερο με τα δώρα που κάνουμε στα μικρά παιδιά, που τον περιμένουν όλο αγωνία και του στέλνουν γράμματα με τα δώρα που θέλουν να του φέρει. Ειδικότερα όμως θα αναφερθούμε σε ένα πολύ χαρακτηριστικό σημείο που απαντάμε στα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς: Πρόκειται για το χαρακτήρα που δίνεται στην μορφή του Άγιου Βασίλη.

Ο θάνατός του, που συνέπεσε με την πρώτη του Γενάρη του 379 μ.Χ., τον έκανε να συνδέσει το όνομά του με τον εορτασμό της Πρωτοχρονιάς από τους Ορθοδόξους (οι Καθολικοί έχουν τον Άγιο Συλβέστρο, οι Άγγλοι τον St. Nicholas κτλ).

http://www.ert.gr/xmas/xmas_body.asp?id=11551

Ο Άγιος Βασίλης 593719

» Ο Άγιος Βασίλης έρχεται....
» Δε θα απαντάει ο Άγιος Βασίλης στα γράμματα των παιδιών
» ΑΓ ΒΑΣΙΛΗΣ

kairos Athina

Ο Άγιος Βασίλης