Μαμά πως αναστήθηκε ο Χριστός;

Απαντήστε στα μεταφυσικά του ερωτήματα χωρίς να το μπερδέψετε και χωρίς να μπερδευτείτε!

"Γιατί ο Χριστός δεν έκανε ένα θαύμα την ώρα της Σταύρωσης;" "Ποιο είναι το αγαπημένο χρώμα του Ιησού;" "Ξέρει ο Θεός που βρίσκεται το αυτοκινητάκι που έχασα;". Τώρα το Πάσχα, μπορεί να βρεθείτε αντιμέτωποι με τις πιο απίθανες ερωτήσεις των παιδιών. Στην ηλικία των 4 έως 8 ετών τα παιδιά σας βομβαρδίζουν με ερωτήσεις θρησκευτικού, μεταφυσικού ή υπαρξιακού τύπου, οι οποίες, παρόλο που κάποιες φορές ακούγονται αστείες, αντικατοπτρίζουν την προσπάθεια τους να καταλάβουν το σύμπαν και τον εαυτό τους.


Συνήθως διατυπώνουν μεταφυσικές ερωτήσεις με πρακτικό τρόπο, αφού προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα πάντα κυριολεκτικά. Για αυτό και οι ερωτήσεις τους πολλές φορές μας ξαφνιάζουν. Τα παιδιά δυσκολεύονται με τις αφηρημένες έννοιες. Για αυτό, η αξία των εθίμων που συνδέονται με τις μεγάλες θρησκευτικές γιορτές παίζει σπουδαίο ρόλο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας και των πρώτων τάξεων του Δημοτικού, γιατί μέσα από αυτά εξοικειώνονται με τους συμβολισμούς της θρησκείας. Η επαφή και η επανάληψη των εθίμων στις γιορτές βοηθούν το παιδί να καταλάβει κάποια πράγματα με τρόπο πρακτικό.

Επίσης, βοηθάει πολύ τα μικρά παιδιά να δίνεται έμφαση στο συσχετισμό των χρωμάτων, πχ το κόκκινο χρώμα των αυγών συμβολίζει το αίμα του Χριστού, η πασχαλιά το Πάσχα βγάζει μοβ λουλούδια, που είναι το χρώμα που βάζουμε στον Επιτάφιο. Τη Μεγάλη Παρασκευή κρατάμε σκούρα κεριά, γιατί είμαστε λυπημένοι για το θάνατο του Χριστού, ενώ στην Ανάσταση λευκά, γιατί είμαστε χαρούμενοι. Όσο μεγαλώνει, μπορούμε να αρχίσουμε να αναλύουμε κάποιους συμβολισμούς των εθίμων, για παράδειγμα ότι οι αναμμένες λαμπάδες το βράδυ της Ανάστασης συμβολίζουν τη νίκη του φωτός και τα βεγγαλικά στον ουρανό την έκρηξη του καλού. Αυτοί οι απλοί συσχετισμοί προετοιμάζουν το παιδί ώστε να κατανοήσει αργότερα πιο δύσκολες μεταφυσικές έννοιες.

Η γιορτή του Πάσχα, πάντως ξυπνά τις μεταφυσικές ανησυχίες των παιδιών. Τα πιο συχνά ερωτήματα προκύπτουν γύρω από το θέμα της Ανάστασης του Χριστού. Τα μεγαλύτερα παιδιά συνήθως ρωτούν: "Πως αναστήθηκε ο Χριστός;" "Δηλαδή πέθανε και ζωντάνεψε;" Κάτι άλλο που επίσης δυσκολεύονται να καταλάβουν είναι ότι ο Θεός βρίσκεται παντού, ενώ κάνουν πολλές ερωτήσεις και για τον αόρατο κόσμο, πχ για τους αγγέλους και το Άγιο Πνεύμα.

Αυτό που τα εντυπωσιάζει ιδιαίτερα είναι τα θαύματα του Ιησού. Η πρόκληση για τους γονείς είναι να δώσουν στα παιδιά να καταλάβουν ότι ο Θεός δεν είναι κάποιος..... μάγος! Αυτό που χρειάζεται να κατανοήσουν είναι ότι ο Χριστός δεν έκανε θαύματα για να αποδείξει έτσι ότι έχει κάποια δύναμη, αλλά από αγάπη αποδεικνύοντας ότι η πίστη είναι αυτή που σώζει.

Η ζωή μετά το θάνατο είναι επίσης ένα μεταφυσικό θέμα που προβληματίζει από νωρίς το παιδί και για το οποίο ρωτά επίμονα. Όποια εξήγηση ή περιγραφή κι αν δώσουμε οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι καλό είναι να τονίσουμε ότι κανείς δεν έχει ξαναγυρίσει για να μας πει πως ακριβώς είναι.

Πολλές φορές, πάντως, τα παιδιά δίνουν τις δικές τους ερμηνείες. Συνήθως, όμως, επανέρχονται διαρκώς με νέα ερωτήματα γύρω από το θέμα της θρησκείας και των μεταφυσικών ζητημάτων.

Πως θα του απαντήσετε.

Μερικές φορές είναι τόσο αστεία αυτά που ρωτούν τα παιδιά που προκαλούν γέλιο ή έκπληξη. Πολύ συχνά, μάλιστα, εμείς οι μεγάλοι βιαζόμαστε να τους αποδείξουμε ότι έχουν άδικο ή ότι κάνουν λάθος. Άλλοτε πάλι αποφεύγουμε να απαντήσουμε αλλάζοντας θέμα. Μια τέτοια αντίδραση μπορείς να πνίξει το πρωτοεμφανιζόμενο ενδιαφέρον του παιδιού για τα μεταφυσικά ζητήματα περιορίζοντας τα ταξίδια της σκέψης. Για αυτό, σε τέτοιες στιγμές, όσο αστεία ή παράλογα κι αν σας φαίνονται αυτά που ρωτά το παιδί χρειάζεται να προσέχετε τις αντιδράσεις σας. Ορίστε τι πρέπει να έχετε υπόψη:

Μη μιλήσετε για κάτι αν δεν σας ρωτήσει πρώτα εκείνο: Αφήστε το να διατυπώσει μια ερώτηση απαντώντας με όσο πιο απλά λόγια μπορείτε, αποφεύγοντας το κήρυγμα.
Πολλές φορές ο καλύτερος τρόπος για να απαντήσετε σε μια ερώτηση είναι με ερώτηση: Έτσι, ξεκινάει ένας διάλογος που δίνει την ευκαιρία στο παιδί να σκεφτεί, να κρίνει και να βρει μόνο του τις απαντήσεις.
Δεν χρειάζεται να δίνετε την εντύπωση στο παιδί ότι ξέρετε τα πάντα: Δεν είναι κακό να πείτε στο παιδί "δεν ξέρω" αρκεί να μην το κάνετε για να αποφύγετε την ερώτηση. Αν δεν έχετε απαντήσεις σε κάποια ερωτήματα ή τον τρόπο να εξηγήσετε κάτι, πχ πως φτιάχτηκε ο κόσμος, μπορείτε να αναζητήσετε μαζί απαντήσεις σε βιβλία δείχνοντας στο παιδί πως να αναζητά μόνο του πληροφορίες.
Δε χρειάζεται να εξηγείτε ή να αναλύετε ένα θέμα με πολλές λεπτομέρειες: Θα διαπιστώσετε ότι όσο μεγαλώνει το παιδί θα επιστρέφει στο ίδιο θέμα ζητώντας περισσότερες ή ειδικότερες πληροφορίες, τις οποίες θα είναι πιο ώριμο να επεξεργαστεί. Δε χρειάζεται, λοιπόν, να τα πείτε όλα μαζί. Μπορείτε να επιστρέψετε με μια νέα ευκαιρία συμπληρώνοντας τις γνώσεις του παιδιού.
Βοηθήστε το να καταλάβει ότι δε χρειάζονται για τα πάντα λογικές αποδείξεις: Εξηγήστε του πως όπως τα πουλιά ή τα μυρμήγικα δεν καταλαβαίνουν μαθηματικά έτσι και η σκέψη του ανθρώπου έχει όρια.

Πηγή: περιοδικό "Το παιδί μου κι εγώ"