Καλλιεργώντας την ικανότητα συνεργασίας

Πως θα πείσετε το αγγελούδι σας να κάνει αυτό που θέλετε από την πρώτη κιόλας στιγμή που θα το ζητήσετε; Όταν ήταν ακόμη μωρό, έκανε το μπανάκι του όποτε εσείς ήσασταν έτοιμες, φορούσε τα ρουχαλάκια που εσείς επιλέγατε και έκανε ότι του λέγατε χωρίς δεύτερη σκέψη. Τη στιγμή όμως που ξεκινά να πηγαίνει προνήπιο τα πράγματα αλλάζουν. Τώρα, καθετί που ζητάτε υλοποιείται με αντιρρήσεις, διαπραγματεύσεις ή εξοργιστική ασέβεια. Πρόκειται για ένα πραγματικό 24ωρο άθλο, αφού προσπαθείτε να πείσετε το παιδί σας να συνεργαστεί για τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα πράγματα, όπως το να βγει από το σπίτι, να ντυθεί ή να πάει για ύπνο.

Τα καλά νέα είναι ότι τα παιδιά ηλικίας 4 ή 5 ετών βρίσκονται στην κατάλληλη φάση για να αρχίσουν να καλλιεργούν την ικανότητα της συνεργατικής συμπεριφοράς. Σε αυτό το στάδιο τα παιδιά είναι έτοιμα να αφήσουν πίσω τους τη φάση που ασχολούνται αποκλειστικά με τον εαυτό τους καθώς αντιλαμβάνονται ότι αποτελούν κομμάτι ενός μεγαλύτερου συνόλου που δεν περιλαμβάνει μόνο τον εαυτό τους. Έτσι, γίνονται πιο δεκτικά στην ομαδική εργασία. Το παιδί σας αντιλαμβάνεται αυτή την καινούργια κατάσταση και τα οφέλη είναι πραγματικά πολλά. Μια συνεργατική στάση από την πλευρά τους βοηθά να αναπτύξουν φιλίες, να έχουν επιτυχίες στο σχολείο και, εν τέλει, να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας. Αν θέλετε λοιπόν να προάγετε αυτό το ιδιαίτερα "ωφέλιμο" γνώρισμα, δεν έχετε παρά να ακολουθήσετε πέντε απλά βήματα.

1. Κάντε το διασκεδαστικό.
Τα προνήπια βλέπουν τη ζωή σαν ένα μεγάλο παιχνίδι. Έτσι, μια πιο παιχνιδιάρικη και ανάλαφρη προσέγγιση ίσως να κάνει τη διαφορά. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας αρνείται να πάει για ύπνο, ρυθμίστε το ξυπνητήρι στα 5 λεπτά και προκαλέστε το να καταφέρει να ετοιμαστεί πριν τελειώσει ο χρόνος. Αν χασομερά και αργοπερπατά μέχρι την εξώπορτα το πρωί, υιοθετήστε ένα γρήγορο, αστείο περπάτημα και "τσιγκλήστε" το να σας ακολουθήσει. Αυτά τα απλά παιχνίδια ίσως ακούγονται ανόητα, αλλά έχουν αποτελέσματα.

2. Μοιραστείτε αναμνήσεις.
Πείτε στο παιδί σας κανά δυο ιστορίες από την εποχή που ήσασταν παιδιά. Αφηγηθείτε γεγονότα και καλής αλλά και κακής συμπεριφοράς. Τα παιδιά κατά πάσα πιθανότητα θα δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στο ηθικό δίδαγμα της κάθε ιστορίας γιατί, πολύ απλά, δεν τους κάνετε απευθείας κήρυγμα.

3. Αποφύγετε τις εκπλήξεις.
Τα παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών ενοχλούνται ακόμη και με την παραμικρή αναστάσωση στο πρόγραμμα τους. Αν τα προειδοποιήσετε λίγο πιο πριν, μπορούν να γίνουν πιο ευέλικτα. Μια καλή λύση είναι να φτιάξετε ένα οικογενειακό ημερολόγιο μαζί με το παιδί σας, όπου θα μπορείτε να προγραμματίσετε τα πάντα, από κάποιο επερχόμενο ραντεβού με τον παιδίατρο μέχρι τις νύχτες που θα μείνει στο σπίτι της γιαγιάς. Μπορείτε να το κρεμάσετε στο δωμάτιο του ή σε κάποιον κοινόχρηστο χώρο όπως η κουζίνα, όπου θα το βλέπει συχνά. Εν κατακλείδι; Όταν το παιδί σας γνωρίζει από πριν τι θα ακολουθήσει, λιγοστεύουν οι πιθανότητες να φέρει τον κόσμο ανάποδα όταν έρθει η ώρα για το προγραμματισμένο αυτό γεγονός.

4. Ξεκάθαρες απαιτήσεις.
Στις περιπτώσεις που χρειάζεστε επειγόντως τη συνεργασία του (όπως όταν τρέχετε για να είστε στην ώρα σας για τον παιδικό σταθμό ή να σηκώσετε χρήματα από την τράπεζα πριν κλείσει), αντισταθείτε και μην αρχίσετε τις διαταγές. Οι γονείς που πιέζονται λόγω έλλειψης χρόνου έχουν την τάση να δίνουν διαταγές. Το πρόβλημα είναι ότι τα προνήπια ίσως να μην κατανοήσουν πλήρως ότι τους απευθύνετε το λόγο. Αντιθέτως, βρείτε την κατάλληλη στιγμή, κοιτάξτε στα μάτια το παιδί σας και δώστε μια σύντομη και πολύ συγκεκριμένη προσταγή. Για παράδειγμα, πείτε: "Σε παρακαλώ βάλε τα παπούτσια σου και βρες το αδιάβροχο σου τώρα" αντί να πείτε: "Έχουμε αργήσει, άντε, βιάσου λοιπόν".

5. Μοιράζετε τις επιβραβεύσεις με φειδώ.
Ίσως μπείτε στον πειρασμό να κερδίσετε τη συνεργασία του με κάποιο γλυκάκι (αν είσαι καλό παιδί στο σούπερ μάρκετ, θα πάμε για παγωτό). Αλλά καλό θα ήταν να αποφύγετε αυτή τη στρατηγική. Στο κάτω κάτω, θέλετε το παιδί σας να συνεργάζεται γιατί θέλει να ικανοποιήσει και τους άλλους, όχι μόνο γιατί θα έχει κάποιο προσωπικό κέρφος. Αν δεν έχετε ήδη πέσει στην παγίδα, κάντε.... περικοπές μέχρι που να φτάσετε στο σημείο να ανταμείβετε την καλή του συμπεριφορά και όχι μια μεμονωμένη κατάσταση στην οποία έκανε αυτό που του ζητήσατε.

Πηγή: περιοδικό Parents