Της Νίνας Κουλετάκη
Η υπόθεση
Το απόγευμα της 13ης Ιανουαρίου του 1996, η 9χρονη Amber Hagerman και ο 5χρονος αδελφός της Ricky, κατευθύνθηκαν με τα ποδήλατά τους σ’ ένα εγκαταλελειμένο μπακάλικο στο Arlington του Texas. Λίγα λεπτά αργότερα ο Ricky επέστρεψε στο σπίτι τους, το οποίο βρισκόταν μόλις ένα τετράγωνο μακριά, μόνος του. Κανείς δεν είδε ξανά την Amber ζωντανή.
O Jim Keil, ένας 78χρονος συνταξιούχος που βρισκόταν στην αυλή του, είχε δει την Amber να ποδηλατεί πάνω-κάτω στον δρόμο. Κάποια στιγμή ένα φορτηγάκι σταμάτησε κι ο οδηγός πετάχτηκε έξω κι άρπαξε την Amber. To κοριτσάκι έβαλε τις φωνές αλλά το αυτοκίνητο απομακρύνθηκε αναπτύσσοντας ταχύτητα. Ο Keil ειδοποίησε την αστυνομία, η οποία έφθασε μέσα σε λίγα λεπτά. Ο Keil περιέγραψε το φορτηγάκι σαν ένα σκούρο, πιθανότατα μαύρο αυτοκίνητο. Όσο για τον απαγωγέα είπε ότι ήταν λευκός ή λατίνος.
Στο μεταξύ, ο παππούς της Amber, Jimmie Whitson, βλέποντας τον Ricky να επιστρέφει μόνος, ανησύχησε για την εγγονή του και κατευθύνθηκε προς το πρώην μπακάλικο, όπου έπαιζαν τα παιδιά. Όταν έφθασε οι αστυνομικοί ήταν ήδη εκεί.
Οι ειδικοί μαρτυρούν ότι οι απαγωγές από ξένους είναι σπάνιες αφενός, αλλά από τις πιο δύσκολες για να επιλυθούν αφετέρου. Ακόμη και με την παρουσία αυτόπτη μάρτυρα, στην συγκεκριμένη περίπτωση, οι αρχές δεν βοηθήθηκαν ιδιαίτερα. Κατέληξαν πως η απαγωγή της Amber ήταν ένα ευκαιριακό έγκλημα: ο απαγωγέας την είδε μόνη της και αποφάσισε, παρορμητικά, να την αρπάξει. Το άδειο μαγαζί, στο οποίο συνήθιζαν να παίζουν τα παιδιά της γειτονιάς, βρισκόταν κοντά σε μια τεράστια εγκατάσταση της General Motors, με πάρα πολλούς εργαζομένους. Από την αρχή της έρευνας η αστυνομία είχε καταλήξει ότι ο απαγωγέας ήταν εξοικιωμένος με την περιοχή.
Μια τεράστια, ενδελεχής έρευνα άρχισε. Οι αστυνομικοί του τοπικού τμήματος πλαισιώθηκαν τόσο από το FBI, όσο και από μια στρατιά εθελοντών πολιτών. Υπήρξαν μαρτυρίες ότι ένα φορτηγάκι, σαν αυτό που χρησιμοποιήθηκε στην απαγωγή της Amber, είχε γίνει αντιληπτό έξω από ένα πλυντήριο αυτοκινήτων, αλλά οι ερευνητές δεν το εντόπισαν ποτέ.
Τέσσερις μέρες αργότερα, ένας άνδρας που είχε βγάλει βόλτα τον σκύλο του έξω από το μπλοκ διαμερισμάτων Forest Hill, λίγα χιλιόμετρα μακρυά από το σημείο αρπαγής της Amber, εντόπισε το πτώμα ενός παιδιού σ’ ένα χαντάκι. Η Amber Hagerman είχε βρεθεί.
Η ιατροδικαστική εξέταση έδειξε ότι η Amber είχε κρατηθεί ζωντανή δυο ημέρες πριν δολοφονηθεί, κατά την διάρκεια των οποίων είχε κακοποιηθεί σεξουαλικά.
Η αστυνομία του Arlington και το FBI σχημάτισαν μια κοινή ομάδα έρευνας για τον εντοπισμό και την σύλληψη του δράστη. Ακολούθησαν χιλιάδες ενδείξεις, μαρτυρίες και ίχνη χωρίς, όμως, να καταφέρουν να πλησιάσουν –έστω- στον δράστη. Το 1999, τρία χρόνια μετά την αρπαγή και την δολοφονία της Amber, η ομάδα αυτή διαλύθηκε και η υπόθεση πάγωσε. Παραμένει άλυτη μέχρι σήμερα, 19 χρόνια μετά. Ο ντετέκτιβ Jim Ford, του τμήματος του Arlington, δήλωσε πρόσφατα ότι τίποτα δεν θα ήταν πιο σημαντικό και παρηγορητικό από την επίλυση της συγκεκριμένης υπόθεσης, καθώς η απαγωγή, η σεξουαλική κακοποίηση και, εν τέλει, η δολοφονία ενός παιδιού είναι από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα.
H Glenda Whitson, γιαγιά της Amber, εύχεται να συλληφθεί ο δολοφόνος της, αν και δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη. «Δεν έχουν σχεδόν τίποτα για να προσωρήσουν», λέει, «παρά μόνο λίγες ίνες υφάσματος που βρέθηκαν στο σώμα της. Εξακολουθούν να ψάχνουν, μας φωνάζουν από καιρού εις καιρόν για να μας πουν ότι δεν έχουν βρει ακόμη κάτι, λένε ότι δεν θα εγκαταλείψουν την προσπάθεια ποτέ. Αλλά μετά από τόσα χρόνια, χάνεις κάθε ελπίδα ότι θα τον ανακαλύψουν».
Λίγες εβδομάδες μετά την δολοφονία της Amber, η αστυνομία έδωσε στην δημοσιότητα το προφίλ του δολοφόνου. Δυστυχώς τα στοιχεία ήταν ελάχιστα, οπότε το προφίλ του ήταν πολύ γενικό. Νεαρός άνδρας, τουλάχιστον 25 ετών, εξοικιωμένος με την περιοχή, ζούσε ή εργαζόταν σ’ αυτήν και κάτι πυροδότησε την ενέργειά του. Καθώς αποδείχτηκε ότι κράτησε την Amber ζωντανή για δύο ημέρες μετά την απαγωγή, έπρεπε να διαθέτει κάποιο σχετικά ασφαλές μέρος για την κράτησή της.
Από το 1996 ένας δολοφόνος διαφεύγει. Κράτησε κάποιο «τρόπαιο» από το θύμα του, ώστε να μπορεί να ξαναζεί το έγκλημά του; Έχει σκοτώσει πριν ή μετά από αυτό; Είναι ελεύθερος ή βρίσκεται στην φυλακή για κάποια άλλη αιτία; Η Amber Hagerman δικαιούται δικαιοσύνη και ο δολοφόνος της τιμωρία.
Το Amber Alert
Λίγο μετά την απαγωγή της Amber, ένας ακροατής του ραδιοφώνου του Dallas, έθεσε μιαν απλή ερώτηση: γιατί η αστυνομία δεν συνεργαζόταν με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ώστε η πληροφόρηση του κοινού και, κατά συνέπεια, η παροχή τυχόν πληροφοριών από αυτό, να είναι άμεση, σε περιπτώσεις απαγωγής παιδιού. Η ιδέα του βρήκε απήχηση και, έτσι, γεννήθηκε το AMBER ALERT. Ξεκίνησε τοπικά, σαν Dallas Amber Alert, στην συνέχεια έγινε πολιτειακό και, κατόπιν, εθνικό. Από την δημιουργία του μέχρι σήμερα, το Amber Alert έχει συμβάλει στον εντοπισμό και την διάσωση πάνω από 400 παιδιών, που είχαν πέσει θύματα απαγωγής. Στις μέρες μας το Amber Alert έχει εξαπλωθεί σε πολλές χώρες του κόσμου.
Αν και επίσημα το όνομα AMBER είναι το ακρωνύμιο για το America’s Missing Broadcast Emergency Response (άμεση ανταπόκριση μέσω ΜΜΕ για εξαφανισμένα παιδιά στην Αμερική), είναι σαφές ότι ονομάστηκε έτσι στη μνήμη της Amber. Οι ειδοποιήσεις Amber Alert μεταδίδονται, τόσο στην Αμερική όσο και στις υπόλοιπες χώρες, μέσω ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, καλωδιακής τηλεόρασης, διαδικτύου, ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, πινακίδων ενημέρωσης κυκλοφορίας, μέσων κοινωνικής δικτύωσης –όπως το facebook και οι εφαρμογές του Google-, συσκευασίες τροφίμων κ.λ.π.
Η απόφαση για να εκδοθεί μια ειδοποίηση Amber Alert, λαμβάνεται πάντα από την τοπική αστυνομία, η οποία έχει την ευθύνη για την έρευνα της εξαφάνισης. Οι ειδοποιήσεις συνήθως περιλαμβάνουν το όνομα και την φωτογραφία του εξαφανισμένου παιδιού, περιγραφή υπόπτου για την απαγωγή αν υπάρχει καθώς και στοιχεία του οχήματος αρπαγής (όπως αριθμός πινακίδων), αν είναι διαθέσιμα. Για να αποφευχθούν τυχόν φάρσες ή κακόβουλες ενέργειες, οι προϋποθέσεις για την έκδοση ενός Amber Alert είναι αρκετά αυστηρές: οι αστυνομικές αρχές πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται περί απαγωγής, να υπάρχουν ενδείξεις ότι η ζωή του παιδιού ή η υγεία του κινδυνεύει, να υπάρχει σαφής περιγραφή του παιδιού και του απαγωγέα ή/και του αυτοκινήτου που χρησιμοποίησε (όπου αυτό είναι δυνατόν) και, τέλος, το παιδί να είναι κάτω των 18 ετών.
Σ΄αυτές τις βασικές προϋποθέσεις του Amber Alert, έχουν επέλθει διαφοροποιήσεις σε διάφορες χώρες. Για παράδειγμα, άλλες δεν θεωρούν υποχρεωτική την αναφορά στον απαγωγέα, καθώς αυτό το στοιχείο δεν είναι πάντα διαθέσιμο αφενός, αλλά κάποιος μπορεί να έχει εντοπίσει το παιδί αφετέρου. Σε άλλες χωρές δεν θεωρείται αναγκαία συνθήκη για την έκδοση Amber Alert ο κίνδυνος για την ζωή ή την υγεία του παιδιού, κι αυτό γιατί –σε κάποιες περιπτώσεις- ο απαγωγέας είναι ένας εκ των γονέων, ο οποίος βρίσκεται σε αντιδικία με τον άλλον για την επιμέλεια του παιδιού. Το απήγαγε μεν, δεν θα το βλάψει δε κ.λ.π.
Το Amber Alert έχει εφαρμογή μόνο σε εξαφανίσεις ανηλίκων. Για ηλικίες πάνω από τα 18 χρόνια εκδίδεται Silver Alert.
https://eglima.wordpress.com/2015/02/21/amber/