Αν είστε έγκυος και καπνίστρια, ένα από τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για το μωρό σας είναι να κόψετε το κάπνισμα. Αλλά είναι κι ένα από τα δυσκολότερα. Κατά κανόνα το κάπνισμα δεν είναι απλά μια συνήθεια ή ένας τρόπος να περνάμε την ώρα μας. Είναι εθισμός. Επιχειρώντας να θέσετε τέλος σ' αυτό τον εθισμό θα νιώσετε δυνατές παρορμήσεις – μια ξαφνική ακαταμάχητη επιθυμία να ανάψετε τσιγάρο.
Στην αρχή αυτές οι παρορμήσεις μπορεί να σας φανούν ατελείωτες. Αλλά όσο δυνατές κι αν είναι, εσείς μπορείτε να είστε πιο δυνατή και να τις αντιμετωπίσετε με επιτυχία χωρίς να ενδώσετε. Τελικά οι παρορμήσεις με τον καιρό θα περάσουν και θα σας αφήσουν χώρο να διαχειριστείτε τις άλλες σας επιθυμίες και τη λαχτάρα για το μωρό σας.
Τι προκαλεί αυτές τις παρορμήσεις;
Την επόμενη φορά που θα δείτε ένα πακέτο τσιγάρα, σκεφτείτε το σαν 20 μικρές σύριγγες γεμάτες με μια εθιστική ουσία. Όταν ανάβουμε τσιγάρο, μια ριπή νικοτίνης φτάνει στον εγκέφαλο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα. Καμία ένεση δεν δουλεύει τόσο γρήγορα. Από τη στιγμή που η νικοτίνη φτάνει στον εγκέφαλό σας, επενεργεί σαν κάθε άλλο εθιστικό ναρκωτικό. Συγκεκριμένα διεγείρει τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου, τα ίδια τμήματα που μας κάνουν να νιώθουμε ευχάριστα σαν ανταμοιβή για πράγματα όπως το σεξ ή ένα ποτήρι κρύο νερό σε μια ζεστή ημέρα. Προφανώς και κανείς δεν λέει ότι η νικοτίνη σε κάνει να νιώθεις όπως το σεξ, αλλά πάντως παράγει μια αρκετά ευχάριστη αίσθηση ώστε να κάνει τον εγκέφαλο να θέλει κι άλλο, κι άλλο, κι άλλο.
Οι παρορμήσεις μπορεί να σας καταλαμβάνουν κάθε φορά που ο εγκέφαλός σας καταγράφει έλλειψη αυτής της ουσίας. Μπορεί επίσης να σας πιάνουν κάθε φορά που ο εγκέφαλος λαμβάνει κάποιο μήνυμα πως είναι ώρα για ένα τσιγάρο. Ακόμα κι αν χρησιμοποιήσετε αυτοκόλλητα νικοτίνης, κι επομένως έχετε τη νικοτίνη να κυκλοφορεί στο αίμα σας, θα εξακολουθήσετε να έχετε ισχυρές παρορμήσεις για τσιγάρο κάθε φορά που θα μυρίζετε καπνό ή θα επισκέπτεστε ένα αγαπημένο σας μέρος όπως συνηθίζατε να καπνίζετε.
Στην πραγματικότητα οτιδήποτε έχει συνδέσει ο εγκέφαλός σας με το κάπνισμα - ένα χώρο, ένα αντικείμενο ή ένα συναίσθημα – είναι ικανό να σας διεγείρει μια ακατανίκητη παρόρμηση για τσιγάρο. Αν συνηθίζατε για παράδειγμα να ανάβατε πάντα τσιγάρο την ώρα που διαβάζατε την εφημερίδα σας, ίσως να μην καταφέρετε να γυρίσετε σελίδα χωρίς να γλιτώσετε την παρόρμηση. Η Τζόι Ντιούελ, μια 29χρονη μητέρα που ζει στη Μοντάνα, είχε έντονες παρορμήσεις για τσιγάρο όταν ήταν αγχωμένη. Αν και ποτέ της δεν ήταν βαριά καπνίστρια - κάπνιζε έως δέκα τσιγάρα την ημέρα - συνήθιζε να ανάβει τσιγάρο οπότε ένιωθε αγχωμένη ή ταραγμένη. Όταν έμαθε πως ήταν έγκυος καταλήφθηκε από άγχος. “Ήταν μια απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη, κι εγώ κι ο άνδρας μου ξέραμε ότι οι ζωές μας θα αλλάξουν για πάντα”, λέει. “Βλέπαμε την οικονομική μας κατάσταση και αναρωτιόμαστε αν ήμασταν έτοιμοι για παιδί”. Έκοψε το κάπνισμα αμέσως μόλις διαπίστωσε την εγκυμοσύνη της, όμως η παρόρμησή της για τσιγάρο γινόταν ακαταμάχητη μόλις σκεφτόταν την οικονομική τους αδυναμία ή τις τιμές των σπιτιών στην πόλη τους.
Πόσο καιρό θα κρατήσουν οι παρορμήσεις μου;
Οι παρορμήσεις για τσιγάρο είναι πολύ δυνατές, αλλά ευτυχώς δεν κρατούν πολύ. “Μια τέτοια παρόρμηση περνάει μέσα σε τρία ως πέντε λεπτά, αναλόγως του αν ανάψεις ή όχι τσιγάρο”, λέει η Κάρολ Όρλινς, δημιουργός ενός προγράμματος διακοπής του καπνίσματος και συνεργάτης του Robert Wood Johnson Foundation. Από τη στιγμή που η παρόρμηση περνάει, το επόμενο τσιγάρο δεν μοιάζει τόσο απαραίτητο. Για να κόψεις πραγματικά το κάπνισμα, πρέπει να είσαι έτοιμη να καταπολεμήσεις αυτές τις παρορμήσεις, κάπου πέντε λεπτά κάθε φορά.
Οι παρορμήσεις είναι κατά κανόνα πολύ πιο δυνατές τις πρώτες τρεις έως πέντε μέρες αφότου κόβουμε το κάπνισμα και παραμένουν δυνατές για δυο βδομάδες περίπου.
Μετά ο εγκέφαλος αρχίζει αργά και σταδιακά να προσαρμόζεται σε μια ζωή χωρίς νικοτίνη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε καθαρίσει τελείως. Κάθε φορά που ο εγκέφαλος θα δέχεται κάποιο μήνυμα πως είναι ώρα για τσιγάρο - είτε αυτό προέρχεται από μια οσμή, είτε από μια οπτική εικόνα, είτε από ένα συναίσθημα – μπορεί να ζητάει τσιγάρο. Οι περισσότεροι από όσους έχουν κόψει το κάπνισμα αντιμετωπίζουν κατά διαστήματα τέτοιες παρορμήσεις τουλάχιστον για ένα χρόνο ακόμη. Όσο όμως το διάστημα χωρίς τσιγάρο αυξάνεται, αρχίζουν και σκέφτονται ξανά τους εαυτούς τους σαν μη καπνιστές. Και όταν έχεις γίνει πια μη καπνιστής, χρειάζεσαι κάτι παραπάνω από τη μυρωδιά του καπνού ή κάποιο λίγο άγχος για να ανάψεις τσιγάρο.
Πώς μπορώ να καταπολεμήσω τις παρορμήσεις μου;
Η Κάρολ Ορλίνς, που κι η ίδια έχει καταφέρει να κόψει το κάπνισμα, λέει ότι οι καπνιστές πρέπει καταρχήν να ξεκινούν αναγνωρίζοντας τις παρορμήσεις ως αυτό που είναι: ένα κόλπο ενός κακομαθημένου τμήματος του εγκεφάλου. “Όταν σε πιάνει η παρόρμηση, μπορείς να την μεταφράζεις” λέει. “Πες στον εαυτό σου: α, είναι απλά μια παρόρμηση” κι ετοιμάσου να του δώσεις συγχαρητήρια που θα τα βγάλει πέρα μαζί της. Η αναγνώριση της παρόρμησης είναι όμως μόνο το πρώτο βήμα. Εκεί πρέπει να είσαι έτοιμη να περάσεις στη δράση. Οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή σου από το τσιγάρο για αυτά τα πέντε λεπτά είναι που κάνει τη διαφορά ανάμεσα στην επιτυχία και την αποτυχία. Κι επειδή ίσως να μην είσαι σε θέση να σκεφτείς τόσο καθαρά όταν η παρόρμηση φτάσει, σκέψου το από τα πριν.
Οι επιλογές σου για να τα βγάλεις πέρα με μια παρόρμηση είναι απεριόριστες. “Απλά κάνε οτιδήποτε άλλο εντός από το να σκέφτεσαι τα τσιγάρα” λέει η Ορλίνς. Πιες νερό. Φτιάξε ένα παζλ. Πάρε βαθιές αναπνοές. Τηλεφώνησε σε ένα πρώην καπνιστή για υποστήριξη. Φάε μια καραμέλα ή μάσα μια αρωματική τσίχλα. Η Ντιούελ έβγαινε για ένα γρήγορο περίπατο όταν ένιωθε παρόρμηση για τσιγάρο. Σε πολλές περιπτώσεις το περπάτημα δουλεύει τόσο ως φυγή όσο και ως απόσπαση της προσοχής, λέει. Κι όταν κάποιος κοντά της άναβε τσιγάρο, απομακρύνονταν γρήγορα για να μην ενδώσει.
Κι αν δεν τα καταφέρω να αντισταθώ στις παρορμήσεις;
Αν νιώθεις ότι οι παρορμήσεις σου είναι υπερβολικά ισχυρές για να τους αντισταθείς, μίλα με το γιατρό σου για τις διαθέσιμες επιλογές. Τα αυτοκόλλητα και οι τσίχλες νικοτίνης μπορούν ίσως να σε βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις τις παρορμήσεις και να κάνουν ευκολότερη τη διακοπή του καπνίσματος. Μπορείς να τα βρεις αυτά εύκολα αλλά είναι καλύτερα να μιλήσεις με γιατρό πριν τα χρησιμοποιήσεις. Γιατί ορισμένα υποκατάστατα νικοτίνης όπως για παράδειγμα το εικοσιτετράωρο αυτοκόλλητο μπορεί να φορτώνουν τον οργανισμό σου με περισσότερη νικοτίνη από ό,τι χρειάζεται. Κι ενώ ναι μεν η νικοτίνη είναι πιο ασφαλής από τον τοξικό μείγμα του καπνού του τσιγάρου, σε μεγάλες δόσεις είναι επιβλαβής για τον έμβρυο.
Όποια προσέγγιση και να διαλέξεις, θυμήσου ότι οι παρορμήσεις θα περάσουν. Ό,τι κι αν σου λέει ο εγκέφαλος σου, δεν χρειάζεσαι το επόμενο τσιγάρο. Ούτε και το μωρό το χρειάζεται.
http://www.yourbaby.gr/portal/index.php?option=com_content&task=view&id=122&Itemid=13