Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης
Η κρίση στις σχέσεις Τουρκίας Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει φέρει ξανά στο προσκήνιο από την Άγκυρα ένα μεγάλο σχέδιο του Ερντογάν για την δημιουργία μιας μεγάλης νομισματό-οικονομικής ζώνης, αντίπαλης της ευρωπαϊκής ζώνης του Ευρώ .
Πριν από καιρό ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταΐπ Ερντογάν, εβρισκόμενος στην Μεγάλη Βρετανία, μετά από ένα σημαντικό ταξίδι στην Γερμανία, ανέφερε για πρώτη φορά με επίσημο τρόπο ότι η Τουρκία σκέπτεται σοβαρά να προβάλει έναντι της μεγάλης οικονομικής κρίσης που ταλανίζει την Ευρωπαϊκή Ένωση και εξ αιτίας της πια έχει μπει στο «ψυγείο» κάθε συζήτηση για την ένταξη της στην Ενωμένη Ευρώπη, την λεγόμενη «Οικονομική Ζωή της Τουρκικής Λίρας».
Μάλιστα ο Τούρκος πρωθυπουργός ανέφερε χαρακτηριστικά ότι οι ίδιοι οι Βρετανοί ιθύνοντες τον συμβούλεψαν να σταματήσει να επιμένει στην ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να προχωρήσει στην δημιουργία άλλης οικονομικής ζώνης. Ο ίδιος ο Ερντογάν απάντησε στις προτροπές αυτές με χαρακτηριστικό ύφος πως, «ακριβώς αυτό σκάφτομαι και εγώ να πραγματοποιήσω» (δημοσίευμα Milliyet). Ο Τούρκος πρωθυπουργός εξηγώντας αυτό το όραμα του τόνισε πως η τουρκική λίρα ήδη κυριαρχεί σε μια ευρεία περιφέρεια μεταξύ Ρωσίας, Αζερμπαϊτζάν, Ιράν, Συρίας ακόμα και Ιορδανίας και γενικότερα στην Μέση Ανατολή. Στη συνέχεια ο Ερντογάν επικαλέστηκε το παράδειγμα της Κίνας, της οποίας η οικονομία βρίσκεται σε ρυθμό εντυπωσιακής ανάπτυξης και την παραλήρησε με την τουρκική οικονομία, η οποία σύμφωνα πάντα με τον Τούρκο πρωθυπουργό έχει αναπτύξει ρυθμούς ανάπτυξης πολύ καλύτερους από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τις απόψεις αυτές του Ερντογάν συμμερίζονται και μια σειρά γνωστών Τούρκων οικονομολόγων, όπως οι Ege Cansen, Taner Berksoy και Deniz Gökçe. Οι Τούρκοι οικονομολόγοι επισήμαναν σε δηλώσεις τους στην τουρκική εφημερίδα Milliyet, (1/11/2014), ότι η δημιουργία μιας ζώνης τουρκικής λίρας, ή άλλως η υλοποίηση του παλιού φιλόδοξου παντουρκικού σχεδίου περί «Ευρασιατικής Τουρκικής Ένωσης», θα απαιτούσε και την δημιουργία μιας κοινής τράπεζας όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και η χάραξη κοινής οικονομικής πολιτικής για τα κράτη που θα αποτελέσουν την ζωή της τουρκικής λίρας, κάτι που δεν έγινε στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μάλιστα ο Deniz Gökçe τόνισε ότι μακροπρόθεσμα αυτή η προοπτική είναι αναπόφευκτη, δηλαδή η δημιουργία της «Ζώνης Τουρκικής Λίρας», με στόχευση να δημιουργηθεί ένας οικονομικός πόλος ανάμεσα σε Κίνα, Ρωσία και Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου θα πρωτοστατεί η τουρκική οικονομία, (και αυτό είναι το ζητούμενο), και η ίδια η Τουρκία σαν μια ανερχόμενη υπερδύναμη που θα έχει ανάλογο οικονομικό αντίκτυπο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Ένας άλλο γνωστός Τούρκος οικονομολόγος, ο Şefer Oğuz, επεσήμανε σε σημαντικό του άρθρο στην τουρκική εφημερίδα Sabah, στις 2 Νοεμβρίου, ότι ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να αξιοποιήσει την τεράστια σημασίας γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, σαν κεντρικό κόμβο του γνωστού από την ιστορία, «Δρόμου της Μέταξας», από την Ουγγαρία μέχρι το Πεκίνο και θα μπορούσε να υλοποιηθεί τα επόμενα χρόνια, θέτοντας μάλιστα και χρονικό όριο το 2023. Μάλιστα επεσήμανε ότι σημερινή Τουρκία είναι η 10η ανερχόμενη παγκοσμίως οικονομία και ότι μια τέτοια προοπτική θα ήταν η καλύτερη για την Τουρκία, η Τουρκία ήδη συναλλάσετε με την τουρκική λίρα με τις χώρες Μπούρμα, Εκουαδόρ, Μαλβίδες, Νικαράγουα, Άγιος Μαρίνος, Σεϋχέλλες, Κατάρ, Μπαχρέιν, Σουδάν, Λιβύη, Αιθιοπία Σενεγάλη, Ομάν, Λίβανος, Σιέρα Λεόνε ενώ μεγάλο μέρος των τουρκικών συναλλαγών με το Ιράκ και το Ιράν γίνετε πλέον με την τουρκική λίρα. Οι συναλλαγές αυτές δείχνουν και την ανερχόμενη σημασία της Τουρκίας στις χώρες αυτές.
Όλα αυτά βέβαια δείχνουν, αν μη τι άλλο, την ριζική αλλαγή του προσανατολισμού της Τουρκιάς, παρά κάποιες επίσημες διαβεβαιώσεις ότι η Τουρκία δεν σταμάτησε να επιδιώκει την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι στην πραγματικότητα οι ευρωπαϊκοί στόχοι έχουν εγκαταλειφτεί οριστικά και αναζητούνται νέοι προσανατολισμοί που θα συντονίζονται με τα νεοοθωμανικά οράματα της τουρκικής ηγεσίας.
ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr