Μαμά τι είναι ο παιδικός σταθμός; Τι να πείτε στο παιδί σας για να το προετοιμάσετε.

Η πρώτη μέρα στο παιδικό σταθμό αποτελεί σημαντική αλλαγή στη ζωή του παιδιού και της οικογένειας. Οι πρώτες μέρες συχνά συνοδεύονται από κλάματα και ψυχική κούραση τόσο για τα παιδιά όσο και για τους γονείς.

Καταλυτικό είναι ότι τα συναισθήματα αυτά είναι έντονα όχι μόνο για το παιδί, αλλά και για τους γονείς, οι οποίοι έρχονται σε επαφή συνειδητά ή ασυνείδητα, με τις δικές τους εμπειρίες αποχωρισμού από την οικογένειά τους και ένταξης τους στη κοινωνία του παιδικού σταθμού.

Η προετοιμασία, λοιπόν, αφορά τόσο το παιδί όσο και τους γονείς που πρέπει πρώτα αυτοί να αντιμετωπίσουν και να ρυθμίσουν το δικό τους άγχος και ανησυχίες, για να βοηθήσουν το παιδί τους.

Πώς προετοιμάζουμε λοιπόν ένα παιδί για τη πρώτη μέρα στο παιδικό σταθμό?.....

Ο παιδικός σταθμός και το περιβάλλον που κυριαρχεί εκεί, είναι η πρώτη εικόνα της κοινωνίας που αποκτά ένα παιδί προσχολικής ηλικίας.

Η εξιδανίκευση – τι αποτέλεσμα έχει?

Πολλές φορές οι γονείς θέλοντας να βοηθήσουν τα παιδιά τους να προσαρμοστούν καλύτερα για την επίσκεψη στον παιδικό και το ξεκίνημα της χρονιάς, προσπαθούν δημιουργήσουν μια όσο δυνατόν θετική εικόνα για το τι είναι ο παιδικός σταθμός.
Σε αυτή τους την προσπάθεια είναι πιθανό να τον περιγράψουν σαν να είναι ένα μέρος σχεδόν τέλειο και αψεγάδιαστο, όπου τα παιδιά τους ή και τα άλλα παιδιά είναι πάντα χαρούμενα και ευτυχισμένα.
Στην πραγματικότητα όμως, ο παιδικός σταθμός είναι ένα μικρό δείγμα της κοινωνίας, το οποίο όπως και η ίδια η κοινωνία, έχει στιγμές οι οποίες χαρακτηρίζονται και απο δυσάρεστα συναισθήματα όπως απογοήτευση, θυμός, αποχωρισμός, στεναχώρια, μοναξιά.

Ανάμεσα στους υπόλοιπους παιδαγωγικούς στόχους του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου είναι λοιπόν απαραίτητο να υπάρχει και ο στόχος να βοηθηθούν τα παιδιά, στο να εκφραστούν και να βρίσκουν λύσεις για την αντιμετώπισή αυτών των συναισθημάτων και καταστάσεων.
Έτσι, οι συνθήκες που βιώνει ένα παιδί αυτές τις μέρες, μετατρέπονται σε εργαλεία για την σωστή συναισθηματική προετοιμασία του παιδιού για την μετέπειτα ζωή του.

Επίσης, το γεγονός ότι τις πρώτες μέρες ή δεκαήμερο ενα παιδί θα κληθεί να αποχωριστεί τον γονέα του αποκαλύπτει στο παιδί ότι ο παιδικός σταθμός δεν είναι τελικά κάτι τόσο ωραίο ή τέλειο.
Ειδικά τις πρώτες μέρες, τα παιδιά που μόλις έχουν αποχωριστεί για πρώτη φορά τους γονείς τους ναι μεν παίζουν και είναι χαρούμενα που παίζουν με άλλα παιδιά και παιχνίδια, αλλά στο βάθος των σκέψεών τους κυριαρχεί ακόμα το πότε θα δούν πάλι τους γονείς τους.
Θα περάσουν αρκετές εβδομάδες μέχρι αυτή η σκέψη να μην προκαλεί ανησυχία στα παιδιά και ακόμα περισσότερες εβδομάδες για να συνειδητοποιήσουν και να νιώσουν τα ίδια τι κερδίζουν απο τον παιδικό σταθμό: φίλους, την αίσθηση ότι έχουν ένα δεύτερο σπίτι, όπου είναι αγαπητά, όπου ανακαλύπτουν κάθε μέρα νέα πράγματα, όπου μπορούν να παιξουν με πολύ περισσότερα παιχνίδια απο ότι στο σπίτι.
Άρα η εικόνα ενός τέλειου και υπέροχου μέρους αφού αυτό δεν είναι πραγματικότητα αλλά ούτε και το ζητούμενο, δεν βοηθά τα παιδιά, μιάς και στην ουσία τα παραπλανεί.

Η εξιδανικευμένη περιγραφή του παιδικού σταθμού μπορεί να αποφέρει ακριβώς το αντίθετο απο το επιθυμητό αποτέλεσμα μιάς και ένα παιδί στο οποίο οι γονείς έχουν περιγράψει τον παιδικό σταθμό σαν τέλειο και υπέροχο μέρος, θα αντιμετωπίσει απογοήτευση πολύ μεγαλύτερη, απο ένα άλλο παιδί το οποίο οι γονείς έχουν προετοιμάσει για τις πραγματικές συνθήκες που θα συναντήσει.

Πως να περιγράψετε τον παιδικό σταθμό στο παιδί σας?

Ποιός είναι τελικά ο ιδανικός τρόπος για να βοηθήσουν οι γονείς το παιδί τους στο νέο αυτό ξεκίνημα? Τι μπορούν να πούν χωρίς να αισθάνονται ότι προσπαθούν να ξεγελάσουν το παιδί τους?

Απο τα παραπάνω προκύπτει ότι η περιγραφή σαν κάτι το ιδανικό δεν βοηθάει τα παιδιά να προετοιμαστούν για αυτή την νέα εμπειρία.

Είναι λοιπόν σημαντικό να ξέρει ένα παιδί τι να περιμένει στην πραγματικότητα απο τον παιδικό σταθμό.

Αποφύγετε δηλαδή φράσεις όπως «Θα περάσεις φανταστικά» «Θα παίξετε τα πιο φοβερά παιχνίδια που έχεις δεί ποτέ».
Ηρεμήστε το με πληροφορίες αντί με χαρακτηρισμούς: σε ποιά δωμάτια θα πηγαίνει, τι θα κάνει εκεί, ποιός θα είναι μαζί του.

Τα βήματα που θα ήταν καλό να ακολουθήσετε, είναι:

Ενημερωθείτε για την ποιότητα της προσχολικής αγωγής και αναζητήστε υλικό που θα σας βοηθήσει να την αξιολογήσετε, έτσι ώστε να βρείτε τον κατάλληλο παιδικό σταθμό.

Επισκεφτείτε τον παιδικό σταθμό εσείς, έτσι ώστε να μπορείτε να τον περιγράψετε στο παιδί σας.
Μιλήστε μαζί του πώς είναι στον παιδικό σταθμό. Tα παιδιά προσχολικής ηλικίας καταλαβαίνουν πολύ καλά τις ξεκάθαρες περιγραφές. Προσπαθήστε όσο γίνεται να μην βαθμολογείτε συναισθηματικά τις περιγραφές σας, δίνοντας τους ουδέτερο τόνο, σαν όλα να είναι κάτι πολύ φυσιολογικό. Για να διευκολύνετε αυτές τις περιγραφές, προμηθευτείτε παραμύθια και βιβλία για παιδιά τα οποία απεικονίζουν την καθημερινότητα στον παιδικό σταθμό. Αναζητήστε βιβλία που να περιγράφουν μεταξύ άλλων και το πως αισθάνεται ένα παιδί που είναι μακριά απο τον γονέα του ή πως αισθάνεται που παίζει με τα άλλα παιδιά. Με αυτό το τρόπο βοηθάτε το παιδί σας να εξοικοιωθεί με την έννοια του παιδικού σταθμού και των καταστάσεων που προκύπτουν εκεί.
Αποφύγετε να του πείτε ότι θα πηγαίνει εκεί "μόνο του". Έτσι ώστε να εξηγήσετε στο παιδί σας ότι εσείς δεν θα είσαστε στον παιδικό σταθμό, είναι καλύτερο να του αναφέρετε ότι εκεί είναι δασκάλες και άλλα παιδιά (με την βοήθεια του παραπάνω βιβλίου), ότι και άλλοι γονείς αποχαιρετούν τα παιδιά τους το πρωί και ότι δεν θα είναι μόνο του.
Εξηγήστε στο παιδί σας τι είναι μια δασκάλα. Πείτε: «Οι δασκάλες βοηθούν τα παιδιά να παίξουν με όλα τα παιχνίδια, τους δείχνουν κόλπα, τα βοηθάνε εάν θέλουν να πάνε τουαλέτα, τους λένε αν χρειαστεί να κάνουν ησυχία ή να μοιραστούν τα παιχνίδια τους με τα άλλα παιδιά, τα βοηθάει να είναι ευγενικά, τους μαθαίνει να μαζεύουν τα παιχνίδια τους και άλλα. Τους δείχνει και τραγουδάκια και περίεργους χορούς.»
Δείξτε ένα ημερολόγιο, και μιλήστε για το ποιές μέρες είναι μέρες που πάτε εσείς στην δουλειά και εκείνο στο παιδικό σταθμό. Έχετε υπόψη σας ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δεν έχουν ακόμα την αντίληψη του χρόνου. Ο λόγος που δείχνετε το ημερολόγιο είναι για να καταλάβουν ότι δεν θα πηγαίνουν κάθε μέρα στον παιδικό σταθμό και ότι εσείς τις ίδιες μέρες θα πρέπει να πηγαίνετε στην δουλειά σας.
Μιλήστε για το εάν θα τρώει ή θα ξεκουράζεται το απόγευμα εκεί.
Επισκεφτείτε τον παιδικό σταθμό μαζί με το παιδί σας, έτσι ώστε να δεί που παίζουν τα παιδιά, που τρώνε και που ξεκουράζονται.
Αποφύγετε να του πείτε το τι θα μάθει στον παιδικό σταθμό – πιθανώς να πιστέψει ότι πρέπει να το κάνει αυτό απο την πρώτη μέρα.
Αποφύγετε επίσης να απευθύνετε στο παιδί σας ερωτήσεις όπως: «αν φύγω θα μου λείψεις – εσένα θα σου λείψω;» μιας και θα το επιβαρύνουν συναισθηματικά και θα του προκαλέσουν ανησυχία.

Η ήρεμη φωνή και διάθεσή σας, θα κάνουν το παιδί σας να αισθανθεί ότι θα είναι ωραία να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, χωρίς να εξιδανικεύσουν την έννοια του.

Ιδέες για να προετοιμαστείτε καλύτερα για την πρώτη μέρα στον παιδικό σταθμό:

Καλέστε ένα άλλο παιδί που θα πηγαίνει στον ίδιο παιδικό/τάξη, έτσι ώστε να παίξουν μαζί με το παιδί σας και να γνωριστούν. Έτσι θα έχει τουλάχιστον ένα «φίλο» την πρώτη μέρα που θα πάει (ζητήστε απο την διεύθυνση να σας βάλει σε επαφή με τους άλλους γονείς).
Πείτε στο παιδί σας «την Δευτέρα θα πάμε στον παιδικό σταθμό. Τι θέλεις να έχεις μέσα στην τσάντα σου, ζωάκια ή αυτοκινητάκια?» δίνοντας του την αίσθηση ότι έχει και εκείνο κάποιον έλεγχο στα όσα συμβαίνουν, και μην ξεχνάτε να δίνετε πάντα επιλογές στα όσα του λέτε ότι θα κάνει ή θα συμβούν: «Εάν δεν θέλεις να κάνεις αυτό που σου λέει η δασκάλα μπορείς να της το πείς, και να την ρωτήσεις εάν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο».
Ακόμα καλύτερα είναι να αφήσετε να φτιάξει το ίδιο την τσάντα του, με μια αλλαξιά ρούχα και ότι άλλο θέλει.
Πείτε στο παιδί σας ότι όσα απο τα δικά του παιχνίδια δεν θέλει να τα μοιραστεί με τα άλλα παιδιά, μπορεί να τα βάζει πίσω στην τσάντα του αφού τους τα δείξει, ή να ζητάει απο την δασκάλα του να τα «κρύψει» για να μην τα πάρει κάποιος άλλος.
Εάν θέλει να πάρει μαζί του όπλα και σπαθιά, μην το απαγορεύσετε. Εξηγήστε όμως ότι μπορεί να τα δείξει το πρωι σε όλα τα παιδιά, αλλά δεν μπορούν να παίξουν με αυτά (συνήθως στους παιδικούς σταθμούς απαγορεύονται τα όπλα και τα σπαθιά). Μπορεί να καλέσει κάποιους φίλους/φίλες όμως να παίξουν στο σπίτι με αυτά αφού δεν γίνεται στον παιδικό σταθμό.
Αναπτύξτε μια ρουτίνα αποχαιρετισμού. Οι φόβοι του παιδιού όταν φεύγετε μπορεί να είναι οι εξής: το ότι δεν θα ξαναγυρίσετε, ότι μπορεί να χάσετε το δρόμο σας και να μην ξέρετε πως να ξαναβρείτε τον παιδικό σταθμό. Για αυτό βρείτε μια φράση που θα χρησιμοποιείτε σταθερά η οποία θα καθησυχάζει το παιδί σας, ώς προς το πότε θα σας ξαναδεί: «Θα σε δώ σύντομα και στο πι και φί, τσάκ μπάμ μπαμ και τσιρλιφί!» Μπορείτε επίσης να βρείτε ένα συγκεκριμένο χαιρετισμό, όπως πχ αεροπλανάκι ή κάποια άλλη στριφογυριστή αγκαλιά που μπορείτε να κάνετε πάντα εκείνη τη στιγμή. Μπορεί και να είναι μια απλή φράση: «Δώσε μου ένα μεγάλο φιλί, και μετά όταν θα σε δώ θα μου πείς τι παιχνίδια παίξατε!»
Όσο και να θέλετε να φύγετε απο τον παιδικό σταθμό στα γρήγορα χωρίς να το αποχαιρετήσετε, ειδικά εάν είναι απασχολημένο, αντισταθείτε σε αυτό το πειρασμό. Το παιδί σας θα ταραχθεί πολύ περισσότερο εάν ανακαλύψει ότι το αφήσατε και φύγατε χωρίς να πείτε κάτι.

Δώστε χρόνο στον εαυτό σας, έτσι ώστε να προετοιμαστείτε οι ίδιοι για να συναισθήματα που πιθανώς θα αντιμετωπίσετε εσείς, σε αυτό το πρώτο σημαντικό βήμα στη ζωή του παιδιού σας.
Όσο πιό καλά είσαστε εσείς προετοιμασμένοι, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να είναι και το παιδί σας.

Μ.Στυλιανάκη

Πηγές:
http://www.nncc.org/Choose.Quality.Care/begin.html (Tweedie , P.S. (1996). "Helping your child adjust to child care." In Beginning Child Care: CCA 128. Stillwater, OK: Oklahoma State University Cooperative Extension Service.)
http://parentcenter.babycenter.com/0_how-to-prepare-your-child-for-preschool_64536.pc?Ad=com.bc.common.AdInfo%404cc681ff
http://www.seattleschild.com/0306-coach.htm

» Παιδικός Σταθμός
» Ποιός είναι ο αγαπημένος σας ραδιοφωνικός σταθμός?
» Η νοημοσύνη δεν είναι μία... αλλά 8! Ποια διαθέτει το παιδί σας;

kairos Athina

Μαμά τι είναι ο παιδικός σταθμός; Τι να πείτε στο παιδί σας για να το προετοιμάσετε.