Επιστήμονες του UCLA, ύστερα από έρευνα, εμφανίζονται πολύ αισιόδοξοι και πιστεύουν ότι η χρήση του Ίντερνετ μπορεί να βελτιώσει κατά πολύ τη λειτουργία του εγκεφάλου μας.
Σε πρόσφατο άρθρο της Independent, δημοσιεύθηκε μια συνέντευξη του Γκάρι Σμολ, διάσημου νευρολόγου που ήταν επί κεφαλής των σχετικών πειραμάτων, με την ευκαιρία της έκδοσης του βιβλίου του " iBrain – Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind". Ο Σμολ πιστεύει ότι το Διαδίκτυο επιδρά στον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά μας. Οι έρευνές του δείχνουν ότι το ψάξιμο στο Διαδίκτυο έχει άμεση επίδραση στον εγκέφαλο, τον κάνει πιο γρήγορο και πιο καλό στη λήψη αποφάσεων. Ο εγκέφαλος, μας θυμίζει, είναι πολύ πιο εύπλαστος από όσο νομίζουμε, ειδικά αυτός των νέων.
Οι περισσότεροι κάτοικοι του Δυτικού κόσμου έχουν σήμερα καθημερινή σχέση με τους υπολογιστές και το Διαδίκτυο, στο σπίτι ή στην εργασία, και άρα πρόσβαση σε πληροφόρηση και ψυχαγωγία που ούτε να τη φανταστούν δεν μπορούσαν πριν από 15 χρόνια. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που περνούν περισσότερες από 8 ώρες την ημέρα μπρος στους υπολογιστές, αφού σε υπολογιστή εργάζονται στη δουλειά και σε υπολογιστή διασκεδάσουν στο σπίτι. Όπως ήταν αναμενόμενο, παρατηρήθηκαν παρενέργειες (βλ. προγούμενο άρθρο Internet και αλλοτρίωση, του Κ. Καλλωνιάτη), κυρίως συμπτώματα εθισμού, όπως ακριβώς με τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ, και απώλεια προσοχής από υπερβολική έκθεση στη ροή πληροφοριών, μαθαίνουμε πολλά νέα πράγματα, υπάρχουν τόνοι πληροφόρησης σχεδόν για κάθε θέμα και τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας δυσκολεύονται να εστιάσουν. Παρατηρήθηκε επίσης τάση για κατάθλιψη και άγχος στους νεότερους που το παρακάνουν με το Διαδίκτυο. Φαίνεται ότι το πρόβλημα είναι οι πολλές ώρες "σερφαρίσματος", σίγουρα, ουκ εν τω πολλώ το ευ. Οι ερευνητές του UCLA μας λένε όμως κάτι πολύ χαρμόσυνο, ότι μία ώρα ενασχόλισης με το Διαδίκτυο την ημέρα, μπορεί να ενισχύσει αισθητά διάφορες λειτουργίες του εγκεφάλου μας.
Ο δρ. Σμολ λέει ότι ο εγκέφαλός μας είναι πολύ εύπλαστος και διαπλάθεται ανάλογα με τις καθημερινές δραστηριότητές μας. Η καθημερινή χρήση υπολογιστών επιδρά στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και συμπεριφερόμαστε και πιστεύει ότι με τη βοήθειά τους μαθαίνουμε να αντιδρούμε γρηγορότερα σε σε οπτικά ερεθίσματα και να βελτιώνουμε την προσοχή μας. Αναπτύσσουμε την ικανότητα να επιλέγουμε σύντομα αυτό που μας ενδιαφέρει, ανάμεσα σε μεγάλη ποσότητα πληροφοριών, αποφασίζοντας τι είναι χρήσιμο και τι άχρηστο. Με τον ίδιο τρόπο, ο εγκέφαλός μας μαθαίνει να ξεχωρίζει το σημαντικό ανάμεσα στην τεράστια ποσότητα πληροφοριών που προβάλλεται κάθε στιγμή στο μυαλό μας, στις "διανοητικές μας οθόνες".
Στον αντίποδα, μια μελέτη του πανεπιστημίου Στάνφορντ έδειξε ότι για κάθε ώρα που ξοδεύουμε στους υπολογιστές μας, περνάμε μισή ώρα λιγότερη με άλλους ανθρώπους. Οι υπολογιστές μας απομονώνουν και το πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι με όλο και λιγότερη πρόσωπο με πρόσωπο επικοινωνία, θα αδυνατίσουν περιοχές του προμετωπιαίου εγκεφαλικού φλοιού που είναι υπέυθυνες για την αναγνώριση των σημάτων του προσώπου των άλλων και θα αρχίσουμε να τους παρεξηγούμε. Ίσως μάλιστα η ενασχόλισή μας με τους υπολογιστές βλάψει την ικανότητά μας για λήψη αποφάσεων. Λίγο τραβηγμένο μου φαίνεται. Ο δρ. Σμολ χαμογελά με την έραυνα του Στάνφορντ και απαντά ότι για τη λήψη αποφάσεων χρειάζεται κοινή λογική και ότι οι υπολογιστές έχουν κατασκευαστεί πάνω σε αυτήν ακριβώς τη βάση. Κατά τη γνώμη του, η ισορροπημένη, η αρμονική χρήση των υπολογιστών και του Διαδικτύου, μόνο καλό μπορεί να κάνει. Αν εργαζόμαστε όλη μέρα μπρος σε έναν υπολογιστή, καλύτερα να βγούμε το απόγευμα με φίλους, ή να πάμε να πάμε να επισκευτούμε κάποιον, παρά να μπούμε στο Διαδίκτυο από το σπίτι, για να επικοινωνήσουμε με τους ψηφιακούς φίλους μας. Καλεί επίσης τα άτομα άνω των 55 ετών να μπουν και να σερφάρουν στο Διαδίκτυο αφού, όπως έδειξαν οι μελέτες της ομάδας του, και ο δικός τους εγκέφαλος διαπλάθεται και μπορεί να αποκτήσει, με λίγο κόπο, περισσότερες ικανότητες. Ας δούμε λεπτομερειακά τις αντιδράσεις του εγκεφάλου μας όταν
1) Ψάχνουμε κάτι στο Διαδίκτυο. Με το απλό ψάξιμο ενισχύεται η ικανότητα να συνενώνουμε σε ενιαίο σύνολο και να διαχειριζόμαστε πληροφορίες. Η προσοχή μας μοιράζεται όταν ψάχνουμε σε πολλά μικρά κομμάτια και ενοποιείται, εστιάζεται όταν βρούμε κάτι ενδιαφέρον. Αυτό που καταδείχθηκε είναι ότι επιταχύνεται η διαδικασία λήψης της σωστής απόφασης. Η καθηγήτρια Pam Briggs, του πανεπιστημίου Northumbria, διαπίστωσε ότι πολλοί χρήστες του Διαδικτύου περνούν 2 δευτερόλεπτα σε κάποια σελίδα πριν πατήσουν το ποντίκι και επιλέξουν να ανοίξουν άλλη, σταματώντας μόνο στη σωστή. Αυτό το ταχύτατο ψάξιμο μπορούμε να μάθουμε να το κάνουμε σε κάθε ηλικία και ο δρ. Σμολ συνέκρινε τους εγκεφάλους μεσόκοπων που χρησιμοποιούσαν σπάνια το Διαδίκτυο, με αυτούς έμπειρων χρηστών που έψαχναν στο Διαδίκτυο για μια ώρα την ημέρα. Ύστερα από 5 μόλις ημέρες, ο δρ. Σμολ παρατήρησε ότι οι περιοχές του προμετωπιαίου εγκεφαλικού φλοιού που ελέγχουν την ικαν'οτητά μας να διαχειριζόμαστε πολύπλοκη πληροφόρηση και, κυρίως, να λαμβάνουμε αποφάσεις, έγιναν οφθαλμοφανώς πιο δραστήριες. Αυτές οι περιοχές ήταν απόλυτα αδρανείς πριν αρχίσουν τα παιράματα, γεγονός που καταδεικνύει ότι η λειτουργία του εγκεφάλου επηρεάζεται από τη χρήση του Διαδικτύου και ότι μπορεί να βελτιωθεί αισθητά, ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
2) Ηλεκτρονικά παιχνίδια. Με αυτά ενισχύεται πρωτίστως η μνήμη και η περιφερειακή όραση, ενώ βελτιώνεται η ικανότητά μας να σκεφτόμαστε πολλά πράγματα μαζί. Πολύ ώρα όμως σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι μπορεί να προκαλέσει στρες και να οδηγήσει μάλιστα σε ξεσπάσματα βίας, καθώς τα παιχνίδια προκαλούν τη ροή μεγάλης ποσότητας αδρεναλίνης. Αλλά δεν είναι όλα τα παιχνίδια ίδια όπως δεν είναι ίδιος και ο τρόπος με τον οποίο παίζουμε. Ο νευρολόγος καθηγητής Πολ Κίρνι, της UNITEC (Ν.Ζηλανδία) παρακολούθησε εθελοντές που έπαιζαν ηλεκτρονικά παιχνίδια για 8 ώρες τη βδομάδα και παρατήρησε ότι διπλασιάζουν την ικανότητά μας να λαμβάνουμε υπόψη μας πολλά πράγματα μαζί και να σκεφτόμαστε καλύτερα. Άλλη έρευνα στο Ρότσεστερ των ΗΠΑ έδειξε ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που απαιτούν την ολική εποπτεία της οθόνης του υπολογιστή μας, βελτιώνουν κατακόρυφα την περιφερειακή όραση. Υπάρχουν σήμερα ειδικά παιχνίδια, από την Nintendo (Brain Age και Brain Fitness) που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να ενισχύσουν τη μνήμη και τα οποία δεν χρησιμοποιούνται μόνο από παιδιά, αλλά και για να βοηθήσουν και όσους πάσχουν από τη νόσο Alzheimer.
3) Γράψιμο blog ή κατασκευή ιστοσελίδας. Αυτή η ενασχόλιση βελτιώνει τη λειτουργία του μετωπικού λοβού, της κρίσης και της μνήμης. Η μνήμη και η κρίση καλυτερεύουν όταν μαθαίνουμε να κατασκευάζουμε μια ιστοσελίδα ή να γράφουμε blog και εξασκείται καθημερινά όσο χρησιμοποιούμε και ενημερώνουμε τη σελίδα μας.
Νομίζω ότι η άμεση σχέση της χρήσης των υπολογιστών και της αύξησης της ευφυίας είναι κάτι πολύ ευχάριστο και είναι στο χέρι μας να γίνουμε ευφυέστεροι ή να αποβλακωθούμε. Ο δρ. Σμολ υποθέτει, όπως θα έκανε και ο Δαρβίνος, ότι η νέα γενιά θα έχει προσαρμοστεί εντελώς στον "ψηφιακό κόσμο" και ότι αυτοί που θα γίνουν πραγματικά καλοί στο χειρισμό των νέων τεχνολογιών θα αποκτήσουν επιβιωτικό πλεονέκτημα έναντι των υπολοίπων, θα έχουν καλύτερη δουλεια και μισθό και κατά συνέπεια θα αφήσουν καλύτερους απογόνους.
Το Διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, ακούμε συχνά αντιφατικά πράγματα, θα ήθελα να κουβεντιάσω μαζί σας, τώρα που έχουμε και κάποια αρκετά έγκυρα επιστημονικά πορίσματα, πάνω στα καλά και τα κακά του.
www.dialogoi.enet.gr
Ημερολόγιο
Τετ Ιουλ 08, 2020 1:07 pm από 
