Ο αέρας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας

Oι ώρες που μένουμε σε εσωτερικούς χώρους είναι στην πραγματικότητα πολύ περισσότερες από όσο νομίζουμε. Το 90% περίπου του χρόνου μας το περνάμε σε κλειστούς χώρους, άρα ο αέρας παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία μας. Η κακή ποιότητα του αέρα θεωρείται ότι είναι κύρια αιτία θανάτου άνω των τριών εκατομμυρίων ανθρώπων ανά έτος, με περισσότερα θύματα παιδιά κάτω των πέντε ετών, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Η συγκέντρωση των μικροσωματιδίων και του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα στο εσωτερικό των ελληνικών κτιρίων ξεπερνά κατά πολύ τα επιτρεπτά -και φυσιολογικά για τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας- όρια», λέει στον «Ε.Τ.» ο κ. Ματθαίος Σανταμούρης, καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής και διευθυντής του Εργαστηρίου Φυσικής Κτιριακού Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αθηνών.
«Μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε 50 κατοικίες στην Αθήνα φανερώνουν ότι η συγκέντρωση των εισπνεύσιμων αιωρούμενων σωματιδίων (PM10), δηλαδή εκείνων που λαμβάνει ο οργανισμός από το περιβάλλον του, είναι πολύ υψηλή. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα PM10 ξεπερνούν κατά πολύ την επιτρεπόμενη ποσότητα, καθώς είναι 10 φορές μεγαλύτερη, αφού αγγίζει τα 400 μικρογραμμάρια ανά κυβικό χιλιοστό (μg/m³). Το ποσοστό, ωστόσο, μεταβάλλεται ανάλογα με το ρυθμό που αερίζονται οι χώροι και από το κάπνισμα. Συχνότερα πρόκειται για συγκεντρώσεις της τάξεως του 10-20%», σημειώνει ο καθηγητής και συνεχίζει «Παράλληλα η συγκέντρωση των αναπνεύσιμων σωματιδίων (PM2.5), δηλαδή εκείνων που εισπνέει και εκπνέει ο οργανισμός, σε κτίρια μη καπνιζόντων αγγίζει τα 40 μg/m³, όταν η φυσιολογική ποσότητα είναι μόλις λίγο πάνω από τα 20 μg/m³, ενώ σε κτίρια καπνιζόντων το ποσοστό ξεπερνά τα 100 μg/m³».

Στη «ζώνη δυσφορίας»
Οι μετρήσεις των χημικών ενώσεων που υπάρχουν στον αέρα στις 50 κατοικίες που εξετάστηκαν έδειξαν ότι σε 40 από αυτές η συγκέντρωση βρισκόταν στη λεγόμενη ζώνη «δυσφορίας», μεταξύ 0,05 και 0,8 ppm (σωματίδια ανά εκατομμύριο), σε σημείο δηλαδή τέτοιο που κάποιο άτομο που έχει αναπνευστικά προβλήματα να αντιμετωπίζει ακόμα και πρόβλημα. Από τις υπόλοιπες 10 κατοικίες, μόλις στις 5 μπορεί κάποιος να αναπνέει άφοβα «καθαρό» αέρα, ενώ στις 5 που απομένουν η κατάσταση είναι επικίνδυνη, αφού παρουσιάζουν συγκεντρώσεις άνω των 0,8 ppm, που θεωρείται ζώνη αναπνευστικών προβλημάτων.
Η ποιότητα του αέρα δεν είναι καλύτερη και στα σχολεία, με τις μετρήσεις που έχουν γίνει από το 2004 σε πολλά κτίρια στην Αθήνα να εμφανίζουν πολύ υψηλές συγκεντρώσεις, κυρίως, διοξειδίου του άνθρακα λόγω του κακού αερισμού των αιθουσών, σε σημείο μάλιστα επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, καθώς η πολύωρη έκθεση σε αυτό προκαλεί ακόμα και ασθένειες. Τα εισπνεύσιμα αιωρούμενα σωματίδια κυμαίνονταν από 40 έως 1.000 μg/m³, ενώ τα αναπνεύσιμα από 10 έως 80 μg/m³, ανάλογα από την απόσταση του σχολείου από πηγές ρύπανσης και από μεγάλους άξονες οδικής κυκλοφορίας.
Η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στο 80% των σχολικών αιθουσών που μετρήθηκαν είναι πολύ μεγαλύτερη από την επιτρεπτή, αφού τα επίπεδα αερισμού είναι μικρότερα του ορίου που ορίζουν τα πρότυπα. Ιδια είναι η κατάσταση και σε πολλά γραφεία, με τις συγκεντρώσεις να είναι μεγαλύτερες του φυσιολογικού και η ποιότητα του αέρα να γίνεται ακόμα χειρότερη ανάλογα με τον αριθμό των καπνιστών που εργάζονται σε αυτά.
Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνουν κατά κάποιον τρόπο και τα δεδομένα για το άσθμα στη χώρα μας, που δείχνουν ότι 500.000 Ελληνες περίπου ταλαιπωρούνται από τη χρόνια πάθηση, που είναι μάλιστα και πιο συχνή στα παιδιά. Ιδια και χειρότερη είναι η κατάσταση και σε πολλά άλλα κράτη της Ευρώπης, ανάμεσα στα οποία η Πορτογαλία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και Σουηδία.
«Η ρύπανση του αέρα παραμένει σταθερή εδώ και χρόνια. Η χρήση νέων ακατάλληλων υλικών για την κατασκευή κτιρίων, αλλά και των εσωτερικών χώρων στους οποίους περνάμε περισσότερο από το 90% του χρόνου μας, επιβαρύνει το περιβάλλον και την υγεία μας, γι’ αυτό και απαιτείται προσοχή», σημειώνει ο κ. Σανταμούρης.

Μας «αφαιρεί» χρόνια
Η ρύπανση του αέρα που αναπνέουμε μπορεί να μειώσει τα προσδόκιμα χρόνια ζωής από 1 έως και 36 χρόνια – σε πολύ ακραίες περιπτώσεις. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2005 για τον αντίκτυπο της ρύπανσης του αέρα στους ανθρώπους, οι κάτοικοι σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων η Αττική, η Εύβοια, η ανατολική Πελοπόννησος, η Θεσσαλονίκη, η Καβάλα, η Θράκη, μερικά από τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη, θα έχουν μείωση του υπολογιζόμενου μέσου όρου ζωής -λόγω της παρουσίας και της συγκέντρωσης σωματιδίων στην ατμόσφαιρα και το εσωτερικό των κτιρίων- έως και εννέα χρόνια, ενώ οι υπόλοιπες μέχρι και έξι.
Στην ίδια και χειρότερη μοίρα βρίσκονται και αρκετές χώρες στην Ευρώπη. Το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία, η Αυστρία και η Τσεχία είναι μερικά μόνο από τα κράτη όπου ο μέσος όρος ζωής υπολογίζεται ότι μπορεί να μειωθεί από 9 έως και 12 χρόνια. Μάλιστα, σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, όπως το Παρίσι, οι Βρυξέλλες, το Αμστερνταμ, το Μιλάνο και η Βιέννη, η ποιότητα του αέρα στα κτίρια «χτυπάει κόκκινο», με τη μείωση του μέσου όρου ζωής των ανθρώπων να φτάνει ακόμα και τα 12 έτη.

Παράγοντες και ποιότητα
• Η ποιότητα του εξωτερικού αέρα: Η ποιότητα του αέρα σε έναν εσωτερικό χώρο εξαρτάται από τη σύσταση του εξωτερικού αέρα, τη διαπερατότητα της δομής του κτιρίου και τη φύση των ρύπων.

• Η εσωτερική παραγωγή ρύπων: Τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένα τα χρώματα, τα έπιπλα, οι ηλεκτρονικές συσκευές ή και άλλα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί στο εσωτερικό ενός κτιρίου επηρεάζουν την εκπομπή των ρύπων.

• Οι δραστηριότητες των ανθρώπων: Η χρήση καταναλωτικών προϊόντων και ηλεκτρονικών συσκευών για τις καθημερινές ασχολίες, όπως το μαγείρεμα και ο καθαρισμός του σπιτιού, το κάπνισμα, αλλά και η ίδια παρουσία του ατόμου στο χώρο ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα.

Οκτώ χρήσιμες συμβουλές
Πλέον, θεσπίζονται νόμοι για τη βελτίωση του αέρα των εσωτερικών χώρων. Η απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους είναι ένα από τα μέτρα που κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Ωστόσο, ο ατομικός παράγοντας επηρεάζει αρκετά την ποιότητα του αέρα, γι’ αυτό και πρέπει να ενημερωνόμαστε για όλα όσα μπορεί να αποτελούν πηγή ρύπανσης. Για την προστασία των πολιτών η Επιτροπή Περιβάλλοντος και Υγείας της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS) έχει συντάξει μία λίστα με ορισμένες βελτιωτικές κινήσεις και τρόπους αντιμετώπισης:
1. Μην επιτρέπετε το κάπνισμα σε κλειστούς χώρους.
2. Βεβαιωθείτε ότι το σπίτι σας έχει καλό εξαερισμό. Αερίζετε το σπίτι σας 5-10 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα, ειδικά όταν μαγειρεύετε αλλά και μετά, και αφού κάνετε ντους.
3. Συντηρείτε τις συσκευές αερίου.
4. Εάν στο σπίτι υπάρχει καμινάδα, βεβαιωθείτε ότι καθαρίζεται και συντηρείται. Να καίτε μόνο ξηρό και μη επεξεργασμένο υλικό και όχι απορρίμματα ή συσκευασίες.
5. Αποτρέψτε τις διαρροές νερού και τα επίπεδα υγρασίας.
6. Χρησιμοποιήστε οικοδομικά υλικά και έπιπλα με χαμηλές εκπομπές. Αναζητήστε προϊόντα και υλικά που φέρουν το οικολογικό σήμα της Ε.Ε. ή άλλη συγκεκριμένη πιστοποίηση.
7. Εγκαταστήστε συναγερμούς για καπνό και μονοξείδιο του άνθρακα.
8. Τα απορρυπαντικά και οι ουσίες καθαρισμού, τα αποσμητικά χώρου κ.λπ. απελευθερώνουν χημικές ουσίες στην ατμόσφαιρα. Να αερίζετε καλά πριν από τη χρήση.

Πηγή: www.myhnews.gr