Πρέσπες-Προστατευόμενη περιοχή

Η περιοχή των Πρεσπών βρίσκεται στην καρδιά των Βαλκανίων , στην νοτιοανατολική Ευρώπη και την μοιράζονται 3 χώρες η Ελλάδα, η Αλβανία και η π.ΓΔΜ. Οι λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα και τα γύρω βουνά που τις περικλείουν σχηματίζουν τη λεκάνη των Πρεσπών. Οι δύο λίμνες βρίσκονται σε υψόμετρο 853μ. περίπου ενώ τα γύρω βουνά φθάνουν συχνά πάνω από τα 2.000μ. Η Μικρή Πρέσπα ανήκει στην Ελλάδα, εκτός από ένα πολύ μικρό τμήμα στα νότια που βρίσκεται στην Αλβανία. Τη Μεγάλη Πρέσπα μοιράζονται και οι 3 χώρες με την π.ΓΔΜ να καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος αυτής.

Το 2000 με κοινή διακήρυξη των πρωθυπουργών και των 3 χωρών δημιουργήθηκε το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών. Το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών στοχεύει στην οικολογική προστασία της περιοχής σε επίπεδο τριεθνής συνεργασίας αλλά και την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας στις τοπικές κοινότητες και των τριών χωρών. Το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών αποτέλεσε την πρώτη διασυνοριακά προστατευόμενη περιοχή στα Βαλκάνια.

Η ύπαρξη των λιμνών, η πλούσια και σπάνια βιοποικιλότητα, τα πολλά διαφορετικά μικροκλίματα, η μεγάλη ποικιλία των υψομέτρων και πολλά άλλα σπάνια χαρακτηριστικά φυσικού πλούτου συνθέτουν ένα αληθινό εργαστήρι της Φύσης. Ο μεγάλος αριθμός ζώων και φυτών αναλογικά με το μέγεθος της περιοχής καθιστούν την Πρέσπα ανάμεσα στις σημαντικότερες περιοχές στον κόσμο. Λόγω της απομόνωσης της περιοχής πολλά είδη φυτών και ψαριών είναι ενδημικά της Πρέσπας ή/και των Βαλκανίων δηλαδή υπάρχουν μόνο στην Πρέσπα και σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου. Ακόμα πολλά είδη πανίδας και χλωρίδας είναι σπάνια και προστατεύονται από τη διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Η Πρέσπα φιλοξενεί επίσης και την μεγαλύτερη στον κόσμο αποικία Αργυροπελεκάνου, είδος που απειλείται παγκοσμίως με εξαφάνιση. Για αυτό το λόγο η Πρέσπα είναι από τις λίγες περιοχές που προστατεύεται από τόσος πολλές εθνικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς συμβάσεις και νόμους. Μιλώντας για την Ελλάδα σχεδόν ολόκληρη η περιοχή έχει ανακηρυχτεί Εθνικός Δρυμός από το 1974 και λίγο αργότερα αναγνωρίστηκε ως Υγρότοπος Διεθνούς σημασίας στο πλαίσιο της σύμβασης Ραμσάρ.

Πρέσπα δεν είναι μόνο το φυσικό περιβάλλον. Σε μία γρήγορη περιήγηση ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί πολύ γρήγορα και το πολιτιστικό περιβάλλον. Τόσο οι οικισμοί της Πρέσπας, κάποιοι που κατοικούνται άλλα και κάποιοι που είναι ερειπωμένοι, τα εξαίρετα δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής , τα πλινθόκτιστα ερειπωμένα σπίτια, τα θρησκευτικά μνημεία τα οποία περιλαμβάνουν μερικά από τα πιο έξοχα δείγματα βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής μαρτυρούν την έντονη παρουσία του Ανθρώπου στο βάθος της ιστορίας. Ως αγρότης, ως ψαράς, ως κτηνοτρόφος, άλλοτε ως επισκέπτης ή ορειβάτης ο άνθρωπος αποτελεί αναπόσπαστο κρίκο στην αλυσίδα ζωής της Πρέσπας. Αυτή η «αρμονική συνύπαρξη» Ανθρώπου και Φύσης αποτελεί μέχρι και σήμερα πηγή έμπνευσης για τις προσπάθειες διατήρησης και προστασίας της περιοχής.



Οι δράσεις της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών είναι ποικιλόμορφες και εκτείνονται σε όλο το εύρος προστασίας της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Αυτή τη στιγμή η ΕΠΠ τρέχει ένα μεγάλο αριθμό προγραμμάτων τα οποία σχετίζονται με:

* Προστασία οικοτόπων άγριας ζωής και βιοποικιλότητας
* Την προώθηση αειφόρου ανάπτυξης
* Την υποστήριξη στη λειτουργία του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών
* Την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινωνικού συνόλου σε τοπικό και διασυνοριακό επίπεδο. Ενδεικτικές σημαντικές δράσεις και επιτυχίες της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών
* Πρόγραμμα LIFE:Προστασία και διατήρηση ειδών πουλιών στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (2002-2006)
* Ίδρυση Κέντρου Πληροφόρησης για το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών στον Αγ. Γερμανό, Ελληνική Μικρή Πρέσπα (1991)
* Ίδρυση Κέντρου Πληροφόρησης για το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών στο Zάγκραντες, Αλβανική Μικρή Πρέσπα
* Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών και γραμματειακή υποστήριξη αυτής.
* Βραβείο Ραμσάρ (1999) : «Για την ικανότητα της να παρακινεί και να πείθει όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να συνεργάζονται για την αειφόρο διαχείριση της Πρέσπας»
* Βραβείο Goldman: To 2001, η Μυρίνη Μαλακού Διευθύντρια της ΕΠΠ, και ο Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης κέρδισαν το διεθνώς αναγνωρισμένο βραβείο Goldman για την Ευρώπη ως αναγνώριση της εξαιρετικής συνεισφοράς της εργασίας τους στην Πρέσπα στην προστασία του περιβάλλοντος

Παγκόσμια απειλούμενο είδος, ο αργυροπελεκάνος έχει συνολικό πληθυσμό από 10.400-13.900 (IUCN Red List, 2008), σε 19 αποικίες από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα. Στην Ελλάδα, αργυροπελεκάνοι φωλιάζουν πια μόνο στη Μικρή Πρέσπα και κάποιοι λιγότεροι στον Αμβρακικό, και τα τελευταία χρόνια και στην Κερκίνη. Παλιότερα υπήρχαν σε όλη σχεδόν τη χώρα, όμως με προτροπή της πολιτείας που επικήρυξε το είδος ως ιδιαίτερα ‘επιβλαβές θήραμα’ τις δεκαετίες ´60 και ´70, κυνηγήθηκαν αλύπητα και σχεδόν αποδεκατίστηκαν.

Όταν ξεκίνησε το διεθνές πρόγραμμα προστασίας του αργυροπελεκάνου στην Πρέσπα, με συντονιστή τον Alain Crivelli, το είδος ανήκε στα «κινδυνεύοντα», με πληθυσμό περίπου 40-165 ζευγάρια. Σήμερα, μετά από πάνω από είκοσι χρόνια επίμονων προσπαθειών και με την αποφασιστική συμβολή του WWF Ελλάς, η Πρέσπα φιλοξενεί τη μεγαλύτερη στον κόσμο αποικία αργυροπελεκάνων με περισσότερα από 1.100 ζευγάρια! Το είδος είναι πλέον ιδιαίτερα προστατευμένο βάσει νόμου.

Το WWF Ελλάς στηρίζει το έργο της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών για να συνεχιστεί το σημαντικό έργο προστασίας της Πρέσπας. Τα μέτρα χρειάζεται τώρα να ενταθούν με αποτελεσματικό έλεγχο του παράνομου κυνηγιού, αποφυγή καταστρεπτικών επεμβάσεων στον υγρότοπο και την ενεργό συμμετοχή της Πολιτείας στην προστασία των βιοτόπων τους.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Επιστημονικό όνομα: Pelecanus crispus
Κοινό όνομα: Αργυροπελεκάνος
Περιγραφή: Το μεγαλύτερο από τα δύο είδη πελεκάνων της Ευρώπης. Έχει αργυρόλευκο πτέρωμα με σκουρότερο το πάνω μέρος των φτερούγων
Άνοιγμα φτερών: 3,20 μέτρα
Βάρος: 10-12 κιλά
Βιότοπος: Φωλιάζει σε λίμνες και παράκτιους υγρότοπους με ρηχές λιμνοθάλασσες
Κύριες απειλές: Καταστροφή βιοτόπων (αποξηράνσεις ή άλλες επεμβάσεις σε υγρότοπους) και το παράνομο κυνήγι που δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, ιδιαίτερα την Άνοιξη (αναπαραγωγική περίοδος)

Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ)

Αποστολή της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών είναι η προστασία της Φυσικής και Πολιτιστικής κληρονομίας σε όλη τη λεκάνη της Πρέσπας προς όφελος των κατοίκων της αλλά και των επόμενων γενεών

Ίδρυση: Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών ιδρύθηκε το 1990 και αποτέλεσε την πρώτη συντονισμένη προσπάθεια για την προστασία της περιοχής. Σημαντικά πρόσωπα τα οποία συντέλεσαν καθοριστικά στην ίδρυση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών ήταν ο Luc Hoffman -διεθνώς γνωστός περιβαλλοντολόγος και ζωολόγος-, ο Δρ. Γιώργος Κατσαδωράκης, βιολόγος , και ο Θύμιος Παπαγιάννης, χωροτάκτης και περιβαλλοντολόγος. Αυτά τα 3 πρόσωπα μέσω της παρακίνησης μία σειράς περιβαλλοντικών Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων έθεσαν τα θεμέλια για την ίδρυση της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών. Την επίσημη πρωτοβουλία ανέλαβαν οι «Φίλοι Πρεσπών» και το WWF International και έτσι το 1990 ιδρύθηκε η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών με τη συμμετοχή 10 περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Σήμερα: Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών είναι μία μη κερδοσκοπική περιβαλλοντική οργάνωση, η οποία εδρεύει στην ελληνική Μικρή Πρέσπα στον οικισμό Αγ. Γερμανό. Η δράση της βασίζεται στη γνώση, στην κατανόηση και στην επιμονή των ανθρώπων της. Μία ομάδα διαφόρων ειδικοτήτων με βασικό κοινό την αγάπη για την Πρέσπα, τη φύση και τον άνθρωπο δουλεύει καθημερινά στο πεδίο, αναλύει και επεξεργάζεται μελέτες, κινητοποιεί και συνεργάζεται με φορείς για την προώθηση περιβαλλοντικών θεμάτων. Τίποτα όμως δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τη συνεργασία και τη συμμετοχή των κατοίκων και των φορέων της Πρέσπας.

Βασικές αρχές που διέπουν την λειτουργία της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών είναι:

* Διασυνοριακή Δράση: Η ΕΠΠ αναγνωρίζοντας ότι η προστασία και η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής απαιτεί την αρμονική συνεργασία και τη συμμετοχή και των 3 λαών που μοιράζονται την περιοχή (Ελλάδα, π.ΓΔΜ, Αλβανία) έχει ως βασική αρχή την ανάπτυξη δράσεων σε διασυνοριακό επίπεδο.
* Συνεργασία με πρόσωπα και φορείς : Η ΕΠΠ συνεργάζεται στενά με τους κάτοικους της Πρέσπας και τους φορείς σε τοπικό και διασυνοριακό επίπεδο, ώστε να εντοπίζει τα προβλήματα και να προτείνει βιώσιμες λύσεις από κοινού

Περισσότερες πληροφορίες:
Μαριάννα Βλάσση: Υπεύθυνη επικοινωνίας Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών
m.vlassi@wwf.gr , τηλ. 210 3314893

Πηγή: wwf.gr