Συνεπιμέλεια: Δικαίωμα του παιδιού ή «υποχρέωση» των γονέων;

Όπως προκύπτει από τα στατιστικά στοιχεία ένας στους τέσσερις γάμους καταλήγει στο διαζύγιο, με επίκεντρο της συζυγικής «διαμάχης» την επιμέλεια των παιδιών, το ύψος της διατροφής που καταβάλλει ο πατέρας και τη συχνότητα της επικοινωνίας του τελευταίου με τα παιδιά. Το «Σύμφωνο κοινής επιμέλειας του παιδιού» ρυθμίζει την κατάσταση χωρίς δικαστικές διαμάχες.

Μάλιστα, έχει ήδη γίνει νομικά αποδεκτό σε τρεις περιπτώσεις, που το Πρωτοδικείο Αθηνών επικύρωσε την νομική ισχύ του Συμφώνου, μετα από αίτημα που κατέθεσαν ζευγάρια που είχαν αποφασίσει την λύση του γάμου.

Μπορείτε να εκφέρετε την άποψή σας για το θέμα κάνοντας κλικ εδώ

Ο Σύλλογος για την Γονεϊκή Ισότητα και το Παιδί (ΓΟΝ.ΙΣ), μέσω του «Σύμφωνο κοινής επιμέλειας του παιδιού» καταθέτει μια εναλλακτική πρόταση για την διευθέτηση καίριων ζητημάτων σε περίπτωση διαζυγίου.

Στην ημερίδα που διοργάνωσε την Τετάρτη 30 Ιουνίου στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, παρουσιάστηκαν τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε, σχετικά με ζητήματα γονικής μέριμνας και επιμέλειας παιδιών σε περίπτωση διαζυγίου.

Η έρευνα πραγματοποίησε κατόπιν άδειας του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την επιστημονική συνδρομή των καθηγητών Πανεπιστημίου Ι. Παραβάντη και Δ. Παπαδοπούλου-Κλαμαρή.

Η έρευνα για πρώτη φορά απαντά επιστημονικά και θεμελιωμένα σε χρόνια ερωτήματα, όπως (ενδεικτικά):

- Σε τι ποσοστό οι μητέρες αναλαμβάνουν την επιμέλεια του παιδιού;

- Σε ποιο ποσοστό οι πατέρες ζητούν την επιμέλεια του παιδιού;

- Υπάρχουν περιπτώσεις «συναλλαγών» μεταξύ ανάληψης της επιμέλειας και διατροφής;

Υπεύθυνοι της έρευνας, συλλογής και επεξεργασίας των στοιχείων ήταν οι δικηγόροι Ε. Μητσοπούλου και Ι. Παπαρρηγόπουλος, με την εθελοντική συμμετοχή μελών του συλλόγου. Τη στατιστική ανάλυση και την εξαγωγή των συμπερασμάτων επιμελήθηκε ο καθηγητής Ι. Παραβάντης.

Την ημερίδα συντόνισε η κ. Παπαδοπούλου-Κλαμαρή, που διετέλεσε πρόεδρος της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής για την κοινή επιμέλεια του παιδιού.

Παράλληλα με την έρευνα παρουσιάστηκε το «Σύμφωνο κοινής επιμέλειας του παιδιού», μια καινοτόμος πρόταση για διαζευμένους γονείς που επιθυμούν να βρουν μια από κοινού, χωρίς μεσολαβήσεις, κοινής εξασφάλισης λύση.

Το «Σύμφωνο κοινής επιμέλειας του παιδιού», αποτελεί τη νέα δυνατότητα για τους γονείς προκειμένου να διευκολυνθούν στη διατήρηση τής από κοινού επιμέλειας και ανατροφής του παιδιού, με τη χρήση υποδείγματος που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για σύναψη ιδιωτικού συμφωνητικού, δίνοντας ταυτόχρονα κατευθυντήριες γραμμές και λύσεις σε σημαντικά θέματα, όπως (ενδεικτικά):

- Ο καθορισμός του τόπου κατοικίας του παιδιού

- Χρόνος διαμονής του παιδιού στο σπίτι του κάθε γονέα

- Ο από κοινού διορισμός κοινωνικού λειτουργού, εάν επιθυμούν

- Η συμμετοχή των γονέων στις δαπάνες του παιδιού

Η έρευνα

Η έρευνα επικεντρώθηκε στην μελέτη της δεκαετίας 1998-2008, με τη λήψη τυχαίου δείγματος και ολόκληρο το έτος 2007. Οι εθελοντές-ερευνητές αναζήτησαν αποφάσεις του Πρωτοδικείου Αθηνών και συμπλήρωσαν την ειδική φόρμα που είχε συντάξει η επιστημονική επιτροπή.

Από την επεξεργασία των στοιχείων προέκυψαν προκαταρκτικά αποτελέσματα, που δίνουν το έναυσμα για την περαιτέρω επεξεργασία και την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Από τα πρώτα αποτελέσματα λοιπόν, διαπιστώνεται ότι μόλις στο 10% των περιπτώσεων ο σύζυγος είναι εκείνος που καταθέτει αγωγή για την διευθέτηση της επιμέλειας των παιδιών, ενώ το 97% των αιτημάτων αφορούν πρώτα την ρύθμιση του ύψους της διατροφής και μετά την επιμέλεια των παιδιών.

Ο πατέρας (95%) συνήθως κάνει ανταγωγή για να ρυθμίσει τα ζητήματα επικοινωνίας με τα παιδιά, καθώς οι μητέρες στην πλειοψηφία των περιπτώσεων «εκβιάζουν» καταστάσεις μέσω της στέρησης της επαφής των παιδιών με τον πατέρα.

Παγιωμένες καταστάσεις

Σύμφωνα με την κ. Μητσοπούλου, η επιμέλεια ανατίθεται αποκλειστικά σχεδόν στην μητέρα και ο πατέρας περιορίζεται σε αιτήματα για την διόρθωση των όρων επικοινωνίας με το παιδί, καταλήγοντας σχεδόν πάντα στον ρόλο του «πατέρα του Σαββατοκύριακου».

Εξάλλου σύμφωνα με τον νόμο 1300/83 που ισχύει σήμερα, η ανάθεση της επιμέλειας ανατίθεται αποκλειστικά στον έναν γονέα βάσει καταλληλότητας και όχι του φύλου. Αυτό πρακτικά έχει ωθήσει μόνο το 9% των ανδρών να διεκδικεί την επιμέλεια των παιδιών και τελικά μόνο το 7% να κερδίζει την αποκλειστική φροντίδα και ανατροφή. Αυτό συμβαίνει λόγω της ακαταλληλότητας της μητέρας ή σε περιπτώσεις όπου η σύζυγος έχει ήδη εγκαταλείψει τα παιδιά.

Κατά την κ. Μητσοπούλου η μη διεκδίκηση της επιμέλειας από τον πατέρα είναι αποδίδεται στην έλλειψη ενημέρωσης για την δυνατότητα της από κοινού επιμέλειας και φροντίδας των παιδιών. Αποτέλεσμα της παγιωμένης αυτής κατάστασης είναι πρωτίστως η καταπάτηση των δικαιωμάτων του παιδιού για ελεύθερη επαφή και με τους δύο γονείς.

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, η οποία έχει κυρωθεί στη χώρα μας με το Ν.2101/1992, αναγνωρίζει το δικαίωμα του παιδιού σε ανατροφή και από τους δύο γονείς και κατοχυρώνεται σε μια σειρά άρθρων, πράγμα που αποδεικνύει την ιδιαίτερη σημασία που του αποδίδεται.

Η πρόταση του ΓΟΝ.ΙΣ

Προς την διευθέτηση της κατάστασης στοχεύει το «Σύμφωνο κοινής επιμέλειας του παιδιού», παράλληλα με την προωθούμενη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας που επιχειρείται μέσω της ψήφισης σχεδίου νόμου που έχει κατατεθεί εδώ και δύο χρόνια.

Το σχέδιο νόμου προωθεί την κοινή επιμέλεια ως φυσική συνέχεια της κατάστασης που ισχύει εντός του γάμου, όπου οι γονείς θεωρούνται ίσοι ως προς την ανατροφή των παιδιών. Θεωρεί δηλαδή δεδομένη την κοινή επιμέλεια και μετά το διαζύγιο, χωρίς να κρίνεται αναγκαία η ρύθμιση της κατάστασης με δικαστική απόφαση, παρά μόνο με την σύναψη ενός ιδιωτικού συμφωνητικού.

Βέβαια προβλέπει και την αποκλειστική επιμέλεια σε περιπτώσεις όπου ο ένας εκ των δύο γονέων αδιαφορεί πλήρως για το παιδί ή όταν ο γονέας που δεν κατοικεί με το παιδί κάνει κατάχρηση της συνάσκησης γονικής μέριμνας.

Με επίκεντρο το παιδί

Το διαζύγιο είναι μια επώδυνη διαδικασία, την στιγμή που ήδη χωρίζουν οι γονείς, για ένα παιδί. Ανεξάρτητα από τους λόγους ή τις αιτίες του διαζυγίου το παιδί αγαπάει και τους δύο γονείς του. Ταυτόχρονα χρειάζεται και τους δύο γονείς ώστε να αναπτυχθεί ισορροπημένα. Θα πρέπει και οι δύο γονείς να καταβάλουν προσπάθεια ώστε η διαδικασία του διαζυγίου και οι επιπτώσεις του στο παιδί να περιοριστούν και να μην είναι τέτοιες, ώστε να επηρεαστεί επιπλέον, από την απώλεια του ενός από τους δύο γονείς.

Η κοινή φροντίδα των παιδιών και από τους δύο γονείς είναι η μόνη επιλογή όταν βάλουμε προτεραιότητα μας το συμφέρον του παιδιού. Ανεξάρτητα από την οικογενειακή κατάσταση θα πρέπει είτε πριν το διαζύγιο είτε μετά τα παιδιά να προστατευτούν από διαμάχες , καυγάδες κ.λπ.

Επομένως και οι δύο γονείς έχουν υποχρέωση να φροντίζουν από κοινού το παιδί τους είτε στο ίδιο είτε σε διαφορετικό σπίτι. Έτσι ένα παιδί όταν προέρχεται από το προστατευτικό περιβάλλον της οικογένειας είτε είναι παιδί χωρισμένων γονιών θα απολαμβάνει τη φροντίδα δύο γονέων με ισότιμο και ισορροπημένο τρόπο, ώστε να αναπτυχθεί συναισθηματικά και ψυχικά χωρίς να αισθανθεί την απώλεια του ενός γονέα.

Πηγή: health.in.gr