Αφιέρωμα ύπνος!

Ονειρικές συνήθειες!

Ανακαλύψτε τις συνήθειες ύπνου των μικρών σας από την πρώτη στιγμή της γέννησης τους μέχρι και τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Από τη στιγμή που παιδί σας έρχεται στον κόσμο, μέρα με τη μέρα και μήνα με το μήνα θα παρατηρείτε τον τρόπο που αναπτύσσεται αλλά και προσαρμόζεται στον κόσμο μας! Το ίδιο συμβαίνει και με το ωράριο αλλά και γενικότερα με τις συνθήκες του..... ύπνου! Εκτός, βέβαια, από την πολύτιμη παρατήρηση σας, είναι σημαντικό να γνωρίζετε και τα στάδια ύπνου από τα οποία θα περάσει το μικρό σας, από τη στιγμή που θα αναπνεύσει για πρώτη φορά σε αυτόν τον κόσμο, μέχρι και όταν συμπληρώσει τα τρία χρόνια της ζωής του! Το μόνο που χρειάζεται να θυμάστε είναι ότι κάθε μωρό ή παιδί είναι μοναδικό και ότι έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης αλλά και προσαρμογής και σε ότι σχετίζεται με το πρόγραμμα ύπνου. Σε καμία περίπτωση μην το καταπιέσετε, αλλά ακολουθήστε το προσωρινό του πρόγραμμα, έως ότου βρει το δικό του ωράριο ύπνου!

1ο έτος: Η χρονιά του υπναρά!
Τα νεογέννητα κοιμούνται το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ημέρας! Είναι γεγονός ότι τα νεογνά, μέχρι και τους 2 πρώτους μήνες της ζωής τους, περίπου, κοιμούνται το 60% της ημέρας, δηλαδή 14 έως 18 περίπου ώρες, και κατά βάση ξυπνούν επειδή πείνασαν. Οι μικρές ποσότητες γάλακτος που προσλαμβάνουν κατά διαστήματα μέσα στην ημέρα δεν επαρκούν για πολλές ώρες, για αυτό και τα περισσότερα βρέφη ξυπνούν κάθε 2 με 3 ώρες προκειμένου να φάνε!

Από την ηλικία των 6 μηνών, το μωράκι σας θα μένει ξύπνιο για αρκετές ώρες μέσα στην ημέρα (συνήθως ίδιες ώρες κάθε μέρα), αλλά ενίοτε μπορεί να σας κάνει "παρέα" και αργά το απόγευμα ή νωρίς το βραδάκι. Σε αυτήν την φάση της ηλικίας, μπορεί να ξυπνάει τις βραδινές ώρες για πολλούς λόγους, όπως επειδή ζεσταίνεται, έχει λερωθεί ή συγκαεί, καθώς επίσης λόγω κάποιου εφιάλτη, αν και ποτέ δεν θα μπορέσετε να μάθετε τι το αναστάτωσε!

Μέχρι και τους 6 μήνες το μωράκι σας καλό είναι να κοιμάται σε ύπτια θέση γιατί, σύμφωνα με τους παιδίατρους, αυτή η στάση ύπνου είναι ιδανική για να αποφευχθεί πνιγμός ή αιφνίδιος βρεφικός θάνατος. Από την ηλικία των 6 μηνών και έπειτα το μικρό σας θα είναι σε θέση να γυρίζει μόνο του μπροούμυτα και ανάσκελα, οπότε θα κοιμάται όπως ορίζει και νιώθει πιο άνετα.

Στους 9 μήνες της ζωής του το μωράκι σας θα μπορεί να μένει ξύπνιο, ακόμη κι όταν νυστάζει. Η υπερένταση, όμως, που μπορεί να έχει, κυρίως εάν βλέπει εσάς ξύπνιους ή εάν έχετε καλεσμένους, θα είναι τέτοια που θα κρατάει τα ματάκια του ανοιχτά για να σας βλέπει.

Από την ηλικία πλέον των 12 μηνών τα περισσότερα παιδιά συνήθως κοιμούνται κανονικά, καθ' όλη τη διάρκεια της νύχτας, ενώ απολαμβάνουν τον ύπνο και τουλάχιστον δύο φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας, είτε τις πρωινές ώρες, είτε τις μεσημεριανές. Σε αυτήν την ηλικία τα μικρά σας είναι ζωηρά και παίζουν για πολλές ώρες, με αποτέλεσμα να χρειάζονται επιπλέον ώρες ξεκούρασης. Ο χρόνος του ύπνου διαφέρει από μωρό σε μωρό. Κάποια μπορεί να έχουν ανάγκη να κοιμηθούν για 2 λεπτά, ενώ άλλα για 2 ώρες. Συνήθως μέχρι το πρώτο έτος της ζωής του το μικρό σας θα έχει ένα πρότυπο ύπνου στην καθημερινότητα του.

Ο τόπος του ύπνου από τη στιγμή που το μωρό σας θα έρθει στο σπίτι είναι στο λίκνο, στην κούνια ή στο πορτ μπεμπέ. Οι επιλογές αυτές είναι ιδανικές, εάν θέλετε να συνδυάσετε την άνεση με την ασφάλεια του μικρού σας, κατά τη διάρκεια του ύπνου του. Λίγο αργότερα, όταν αρχίσει και μεγαλώνει και δεν χωράει καλάθι ή στο πορτ μπεμπέ, εφόσον δεν το κάνατε από την αρχή, εξοπλιστείτε με ένα κρεβατάκι με κάγκελα.

Επειδή σας χρειάζεται να αλλάζετε συχνά πάνα στο μικρό σας, κατά το πρώτο έτος της ζωής του, και επειδή αυτό συμβαίνει και το βράδυ, όταν το μωράκι σας είναι αρκετά νυσταγμένο, καλό είναι να εξοπλιστείτε με πρακτικά φορμάκια, τα οποία ανοίγουν από τον καβάλο και έτσι θα μπορείτε να του αλλάζετε την πάνα δίχως να το γδύνετε και να το ξαναντύνετε μέσα στη νύχτα!



1ο-2ο έτος: Η ανακάλυψη του ύπνου!
Τα νήπια από τον πρώτο χρόνο της ζωής τους και μετά διαθέτουν την περιέργεια να ανακαλύπτουν τον κόσμο συνεχώς. Για το λόγο αυτόν θα κοιμούνται περίπου 11 ώρες και θα αναπληρώνουν τον ύπνο τους κατά τη διάρκεια της ημέρας ή νωρίς το απόγευμα.

Από τον 15ο μήνα και έπειτα θα παρατηρήσετε πως το μικρό σας θα θέλει να παίζει πολύ και μετά να παίρνει έναν υπνάκο για να ξεκουράζεται μέχρι και το επόμενο τουρνουά.... παιχνιδιού. Έτσι, ο ύπνος γίνεται μια ευχάριστη ανακάλυψη για την ξεκούραση του, αλλά και μια απαραίτητη συνήθεια στην καθημερινότητα του. Εσείς, είναι σημαντικό να είστε ευέλικτοι με το πρόγραμμα του μικρού σας, διότι μέχρι να βρει τους ρυθμούς του είναι πιθανό να δείτε μικρές αλλαγές. Για παράδειγμα μπορεί να κοιμηθεί τις πρωινές ώρες, μετά να φάει και έπειτα να θέλει να παίξει, με αποτέλεσμα να χάσει τον μεσημεριανό ή τον απογευματινό του ύπνο και να θέλει να κοιμηθεί πιο νωρίς το βράδυ. Μην αγχώνεστε προσπαθώντας να βρείτε λύση. Ακολουθήστε το παιδί σας και εκείνο θα σας δείξει τις λύσεις! Εσείς, να είστε ευέλικτοι μόνο ως προς τα ημερήσια ωράρια!

Φροντίστε να μη διακόπτετε το μικρό σας από τον ύπνο του, ο οποίος αποτελεί πηγή τροφής, ενέργειας και ανάπτυξης για το παιδί σας. Ακόμη, όμως, κι αν χρειαστεί να το ξυπνήσετε, φροντίστε να το κάνετε με απαλές κινήσεις και ήρεμο τόνο στη φωνή σας. Από την άλλη, ακριβώς, επειδή το μικρό σας σπανίως θα ξυπνάει μέσα στη νύχτα επειδή χρειάζεται άλλαγμα, μπορεί να φοράει πιτζάμες πλέον στον ύπνο του.

Εάν το παιδί σας κοιμάται σε κρεβατάκι με κάγκελα να ξέρετε ότι το πέσιμο από μια ψηλή κούνια δεν είναι ουτοπία. Χαμηλώστε το ύψος του στρώματος και διασφαλίστε ότι δεν πρόκειται να βρεθεί εντελώς ξαφνικά εκτός..... κούνιας!


2ο-3ο έτος: Η αναπλήρωση της χαμένης ενέργειας!
Τα νήπια από την ηλικία κιόλας των 2 ετών ξεκινούν ένα υπέροχο ταξίδι στον κόσμο της... "υπερκινητικότητας". Έτσι, πλέον, θα παρατηρείτε ότι τις ώρες που, υπό φυσιολογικές συνθήκες, κοιμόταν, θα σας πλησιάζει παιχνιδιάρικα ή ναζιάρικα για αν ασχοληθείτε μαζί του, πάντως σίγουρα όχι νυσταγμένα. Εσείς, είναι σημαντικό να ακολουθήσετε την ίδια τακτική με πριν. Για παράδειγμα, εάν ήσασταν ελαστικοί στο ζήτημα του ύπνου δεν μπορείτε να αλλάξετε ξαφνικά στάση. Αυτό, όμως που μπορείτε να κάνετε είναι να βάλετε ένα όριο. Πιο συγκεκριμένα, εάν είναι ώρα να πέσετε για ύπνο και το μικρό σας φαίνεται αεικίνητο και σε υπερένταση, καλό είναι να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε τεχνικές προκειμένου να κοιμηθεί, αλλά φυσικά να του ανακοινώνετε πότε είναι η "ώρα για νάνι"!

Τα νήπια από την ηλικία των 2-3 ετών μέχρι και την ηλικία των 5-6 ετών εξακολουθούν να χρειάζονται, εκτός από τον βραδινό, και έναν ύπνο λίγο μετά το μεσημεριανό φαγητό. Σε αυτήν τη φάση πραγματικά με τον ύπνο αναπληρώνουν τη χαμένη τους ενέργεια, αν και θα παρατηρήσετε ότι είναι αστείρευτη!

Στο διάστημα μεταξύ 2 και 3 ετών ξεκινούν και οι διαταραχές και τα προβλήματα ύπνου για κάποια παιδιά, τα οποία με τον καιρό "υποχωρούν". Συνεργαστείτε με το παιδί σας και κάντε πράγματα που ξέρετε πως το ευχαριστούν μέχρι να αποκοιμηθεί!

Αποφύγετε να κοιμάστε με το μωρό σας στο διπλό κρεβάτι για ενήλικες, διότι μπορεί να αποβεί επικίνδυνη "κίνηση" για την ασφάλεια του παιδιού σας. Αυτό ενδέχεται να συμβεί διότι μπορεί κατά λάθος να το πλακώσετε ή να μπλεχτεί στα παπλώματα κλπ.

Μέχρι την ηλικία των 2 ετών καλό είναι τα νήπια να μη χρησιμοποιούν μαξιλάρι στον ύπνο τους, προκειμένου να αποφευχθεί κίνδυνος πνιγμού.

Στρατηγικές.... ύπνου!

Είναι γεγονός ότι ο ύπνος θρέφει τα μωρά και τα παιδιά! Για να κοιμάται, λοιπόν, και το δικό σας αγγελούδι γλυκά και ονειρεμένα, δεν χρειάζεται να γίνετε "στρατηγός".

Αρκετοί γονείς πελαγώνουν και αναλώνονται στο να διερωτώνται με ποιον τρόπο μπορούν να ρυθμίσουν τον ύπνο του μωρού τους και να το κοιμίσουν σύντομα αλλά και "ανώδυνα"! Όμως, όπως και τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, έτσι κι ο ύπνος δεν χρειάζεται κόπο, χρειάζεται τρόπο! Ανακαλύψτε πως θα οδηγήσετε το μωρό σας σε γλυκά όνειρα και ευχαριστηθείτε έναν ήρεμο και απερίσπαστο ύπνο, μικροί και..... μεγάλοι.

Πρόγραμμα... ρολόι!
Το πρώτο και το πιο βασικό για να σιγουρευτείτε πως το μικρό σας θα εισπράττει όλα τα οφέλη του ύπνου, είναι να το εκπαιδεύσετε σε ένα πρόγραμμα (ωράριο) ύπνου. Ένα νεογνό κοιμάται χωρίς κάποιο ιδιαίτερο πρόγραμμα ανά τακτά χρονικά διαστήματα μέσα στη μέρα αλλά και στη νύχτα, που συνήθως συνδέονται άρρηκτα με τις ώρες του φαγητού. Από 6 μηνών και μετά, όμως, είναι σημαντικό να αρχίσει να συνειδητοποιεί και το διαχωρισμό ανάμεσα στη μέρα και τη νύχτα. Χρειάζεται, λοιπόν, να αρχίσει να καταλαβαίνει ότι είμαστε ξύπνιοι και δραστήριοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ τη νύχτα κοιμόμαστε.

Για να κατατοπίσετε, όμως, το μωρό σας με τον καλύτερο τρόπο χρειάζεται:

Να φροντίζετε να το πηγαίνετε στο κρεβατάκι του κάποια συγκεκριμένη ώρα (νωρίς το βράδυ) σε καθημερινή βάση. Η επανάληψη και ενίοτε η ρουτίνα βοηθούν το παιδί να αποκτά συνήθειες και κατ' επέκταση να συνειδητοποιεί τους ρυθμούς της ζωής του. Με αυτόν τον τρόπο το μικρό σας θα δημιουργήσει και το προσωπικό του πρόγραμμα.
Να κλείνετε τα παράθυρα και τις κουρτίνες στο δωμάτιο του παιδιού σας και έπειτα να φροντίζετε να υπάρχει ησυχία στο σπίτι, ώστε να μην ταραχτεί ή ξυπνήσει από κάποιο θόρυβο. Με αυτόν τον τρόπο θα χαλαρώσει το σώμα του και θα καταλάβει πως είναι ώρα για ύπνο. Επίσης, θα συνδέσει το βράδυ με την ησυχία και τον ύπνο, σε αντίθεση με τη μέρα, κατά τη διάρκεια της οποίας ακούει διάφορους θορύβους αλλά και αντιλαμβάνεται το άπλετο φως που μπαίνει από τα παράθυρα! Βέβαια, χρειάζεται να επισημάνουμε πως η ησυχία, αλλά όχι η απόλυτη, είναι η σωστή μέθοδος για να "εκπαιδεύσετε το μικρό σας". Κάποιους ήχους που υπάρχουν φυσικά κατά τη διάρκεια της νύχτας, όπως από την τηλεόραση, σε χαμηλή ένταση, ή από το πλυντήριο, είναι καλό να τους συνηθίσει! Έτσι κι αλλιώς, αυτοί οι ήχοι υφίστανται και στην καθημερινή μας ζωή!
Η κατάλληλη θερμοκρασία!
Η κατάλληλη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι πολύ σημαντική και για την ασφάλεια αλλά και για τη χαλάρωση του μωρού σας. Για αυτό είναι καλό να ελέγχετε τη θερμοκρασία του δωματίου του με ένα θερμόμετρο χώρου και αν δείτε πως είναι χαμηλή (ιδιαίτερα το χειμώνα), τότε μπορείτε να τοποθετήσετε το μωράκι σας σε έναν υπνόσακο, ενώ φοράει ένα φανελάκι ή ένα φορμάκι από μέσα, ανάλογα με την εποχή. Η ιδανική θερμοκρασία ενός βρεφικού δωματίου είναι γύρω στους 18 με 20 βαθμούς. Τον υπνόσακο μπορείτε να τον φορέσετε από την ηλικία των 4 μηνών περίπου και έπειτα, εφόσον βέβαια το επιτρέπουν και οι κλιματολογικές συνθήκες. Ο υπνόσακος θα δημιουργήσει ένα ζεστό "κλίμα" στην κούνια του μικρού σας, ακριβώς όπως το χρειάζεται. Εάν θέλετε να ελέγξετε τη θερμοκρασία του σώματος του μωρού σας, τότε το ιδανικό είναι να το αγγίξετε στο σβέρκο. Εάν αντιλαμβάνεστε πως έχει πάνω κάτω την ίδια θερμοκρασία με εσάς, τότε το μικρό σας δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο για να σκεπαστεί από αυτό που ήδη του έχετε βάλει στο κρεβατάκι (σεντόνι, πάπλωμα κλπ). Εάν νιώσετε πως το σβερκάκι του νεογνού είναι κρύο, προσθέστε κάποιο σκέπασμα, ή αφαιρέστε κάποιο εάν νιώσετε πως η επιδερμίδα στο σβέρκο του είναι ζεστή ή ιδρωμένη. Να θυμάστε πως το χειμώνα μπορεί να αφήνετε μια ζεστή θερμοφόρα, μισή ώρα πριν από τον ύπνο, στο κρεβατάκι του μωρού σας και πως τη θερμοκρασία του μωρού δεν πρέπει να την υπολογίζετε αγγίζοντας τα άκρα του, γιατί συνήθως είναι πιο παγωμένα, σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα.



Η συνταγή της "ονειροπαγίδας"
Μάθετε κάποια επιπλέον tips για το πως θα διαμορφώσετε το χώρο του βρεφικού δωματίου αλλά και τις συνθήκες στο σπίτι σας, προκειμένου το μικρό σας να έχει "όνειρα γλυκά"! Να θυμάστε πως για έναν καλό ύπνο χρειάζεται να φροντίσετε όχι μονάχα για την ψυχική ηρεμία του μικρού σας, αλλά και για τις κατάλληλες εσωτερικές συνθήκες που θα συμβάλλουν σε μια "υγιή" ατμόσφαιρα.
Δημιουργήστε έναν ειδικά διαμορφωμένο χώρο για το παιδί σας, μακριά από τους θορύβους και το άγχος της καθημερινότητας. Οι δυνατοί ήχοι και η έντονη φασαρία ενδέχεται να προκαλέσουν υπερένταση στο μικρό σας και να μην του επιτρέπουν τελικά να χαλαρώσει ώστε να κοιμηθεί.
Τοποθετήστε το κρεβατάκι του μωρού μακριά από το καλοριφερ, το παράθυρο ή τον εξωτερικό τοίχο για να αποφύγετε τυχόν ατυχήματα!
Τα σεντόνια και ο ρουχισμός του παιδιού σας φροντίστε να είναι από υλικό 100% βαμβακερό, καθώς και τα ρούχα για τον ύπνο να μην έχουν σημεία με σκληρή ύφανση, "άγριες" ετικέτες ή κουμπιά που μπορεί να το ενοχλήσουν. Η άνεση στον ύπνο είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση.
Φροντίστε, αφού κάνετε μπανάκι το μικρό σας, να απλώσετε στο δέρμα του μια ενυδατική κρέμα ή λοσιόν. Το βραδινό μπάνιο χαλαρώνει και ξεκουράζει!
Καθαρίστε το δωμάτιο πριν τον ύπνο, μαζέψτε όλα τα λούτρινα κουκλάκια από το κρεβάτι του και αερίστε το χώρο για 10 λεπτά. Η καθαρή ατμόσφαιρα είναι πάντα βασική προϋπόθεση για τον ύπνο.
Μη σκεπάζετε το μωρό σας με πολλές κουβέρτες και φυσικά μην τις τυλίγετε γύρω του και σφιχτά, εμποδίζοντας το να αναπνέει και να οξυγονώνεται.
Εάν θέλετε να κοιμάστε ήσυχοι τα βράδια, μπορείτε να εξοπλιστείτε με ένα baby monitor (σύστημα ενδοεπικοινωνίας). Έτσι, θα έχετε τη δυνατότητα να ακούσετε το μωρό σας εάν κλάψει ή εάν διαμαρτυρηθεί για οτιδήποτε και να τρέξετε κοντά του. Επίσης, πολλά συστήματα ενδοεπικοινωνίας διαθέτουν φωτάκι για το βράδυ αλλά και νανουριστικούς ήχους για να ηρεμεί το μωράκι σας και να κοιμάται γλυκά!
Το νανούρισμα του..
Χαϊδέψτε το μικρό σας στην πλάτη ή στην κοιλίτσα για να αποκοιμηθεί, ενώ το κουνάτε ελαφρά, γλυκά και νανουριστικά.
Εάν το παιδί σας είναι μωρό, τότε εξοπλιστείτε με μουσικά-νανουριστικά περιστρεφόμενα παιχνίδια και τοποθετήστε τα πάνω από την κούνια του. Η μουσική, φυσικά, θα το νανουρίσει και θα το παραδώσει στην αγκαλιά του Μορφέα!
Δημιουργήστε μια "ρουτίνα" ύπνου, ώστε να νιώθει ασφάλεια το παιδί σας. Για παράδειγμα, είναι σημαντικό να επικοινωνείτε με το μικρό σας και αφού καθορίσετε την ώρα του ύπνου να το ειδοποιείτε 10 λεπτά πιο πριν. Ενημερώνετε το πως πλησιάζει η ώρα να "κάνει νάνι", ώστε να προσαρμοστεί στην ιδέα και να έχει χρόνο να χαλαρώσει πριν πάει ή πριν το πάτε στο δωμάτιο του. Επίσης, η "ρουτίνα του ύπνου" συμπεριλαμβάνει μερικές δραστηριότητες που πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε βράδυ. Άλλωστε η επανάληψη είναι μια καλή δασκάλα για όλους! Έτσι, λοιπόν, οι δραστηριότητες αυτές μπορεί να είναι από το διάβασμα ενός βιβλίου από εσάς μέχρι να παίξετε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, να ξαπλώσετε αγκαλιά κάτω από τα σκεπάσματα όλη η οικογένεια κ.ο.κ. Εάν το παιδί σας είναι πολύ μωρό, μπορείτε να το απασχολήσετε με νανουριστικά-μουσικά παιχνίδια, αλλά και να του αφήσετε πλάι στην κούνια μερικά από τα αγαπημένα του πάνινα κουκλάκια ή παιχνιδάκια για να ασχολείται. Από την άλλη, εάν το μικρό σας είναι πάνω από 1 έτους, τότε εκτός από το να κάνετε μαζί τις αγαπημένες του δραστηριότητες, μπορείτε να του φτιάξετε ένα κουτί, μέσα στο οποίο να τοποθετήσετε διάφορα παιχνίδια, με τα οποία μπορεί να ασχοληθεί εάν δεν νυστάζει τη νύχτα. Το σίγουρο είναι πως, από τη στιγμή που θα ξαπλώσει, δεν πρέπει να ασχοληθείτε μαζί του για πολλή ώρα και να μένετε πάνω από το κρεβάτι του, κι αυτό επειδή οφείλετε να το αφήσετε να ηρεμήσει ώστε να μην του προκαλέσετε σύγχυση ως προς αυτό που πρέπει να κάνει, και αυτό είναι φυσικά ο ύπνος.
Για να νανουρίσετε το μωράκι σας μπορείτε να κουνήσετε απαλά την κούνια του και του βάλετε μία πιπίλα, εφόσον τη δέχεται, και να το χαϊδέψετε στην πλατούλα ή την κοιλίτσα. Είναι αλήθεια πως κάποια μωρά την πετούν από το στόμα τους και δεν θέλουν ούτε να τη..... βλέπουν, μην τα πιέζετε να τη δεχτούν!

Λάθη του.... κρεβατιού!

Ο τρόπος που κοιμούνται τα μωρά είναι αποδεδειγμένα πλέον ζωτικής σημασίας. Υπάρχουν, όμως, συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι γονείς, κυρίως λόγω άγνοιας. Μπορείτε να τα αποφύγετε.

Ο ήρεμος και ανεμπόδιστος ύπνος του μωρού σας είναι συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Άλλωστε οι συνήθειες του ύπνου μεταβάλλονται μαζί με το μωρό που μεγαλώνει. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένα πράγματα που συνιστάται οι γονείς να αποφεύγουν ή να κάνουν για να διασφαλίσουν ότι ο ύπνος ενός βρέφους είναι ασφαλής. Οι οδηγίες για τον ασφαλή ύπνο των μωρών τουλάχιστον μέχρι τον 6ο μήνα έγιναν αναγκαίες από τη στιγμή που οι παιδίατροι διαπίστωσαν ότι για κάποιον ανεξήγητο λόγο ορισμένα υγιέστατα μωρά συνέβαινε "να φεύγουν από τη ζωή" ξαφνικά στον ύπνο τους. Οι συνεχείς έρευνες, που βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη, έδωσαν τη δυνατότητα στους παιδίατρους να δίνουν συγκεκριμένες συμβουλές στους γονείς για τον ύπνο του μωρού. Ιδού, λοιπόν, τι πρέπει να αποφεύγετε ή να προσέχετε όταν πρόκειται για τον ύπνο βρέφους έως 6 μηνών!

1. Αποφεύγετε να κοιμάστε μαζί με το μωρό στο ίδιο κρεβάτι.
Αυτή η συμβουλή ισχύει πιο εμφατικά στην περίπτωση που ένας από τους δύο ή και οι δύο γονείς καπνίζουν, πίνουν αλκοόλ ή φάρμακα πριν κοιμηθούν, αλλά και στην περίπτωση που το μωρό είναι πρόωρο. Ισχύει όμως και για έναν άλλο πιο απλό και προφανή λόγο: κατά τη διάρκεια του ύπνου μας κάνουμε διάφορες κινήσεις. Σε κάποια από αυτές ο γονιός μπορεί κατά λάθος να "πλακώσει" με το χέρι του ή και το σώμα του το μωρό, που κοιμάται δίπλα του, ή το μωρό να γυρίσει και να πέσει κάτω από το κρεβάτι. Το σωστό μέρος για να κοιμάται ένα μωρό είναι στην κούνια ή το λίκνο του, που βρίσκεται στο δωμάτιο των γονιών του και για την ακρίβεια δίπλα τους. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι πολλές μητέρες παρακούουν αυτήν τη συμβουλή, θεωρώντας ότι είναι συναισθηματικά καλύτερο να κοιμούνται στο ίδιο κρεβάτι με το μωρό τους.

2. Τοποθετείστε το μωρό ώστε να κοιμάται ανάσκελα.
Και βεβαιωθείτε ότι με αυτόν τον τρόπο το κοιμίζουν και όσοι το προσέχουν, όπως η γιαγιά. Η θέση αυτή είναι αποδεδειγμένα η πιο ασφαλής για τα μωρά, καθώς από το 1992 η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία εξήγησε ότι τα μωρά που κοιμούνταν μπρούμυτα είχαν περισσότερες πιθανότητες να μην μπορούν να πάρουν αναπνοή, αφού σε αυτήν τη στάση δεν μπορούσαν να γυρίσουν το κεφαλάκι τους. Επιπλέον, υπήρχε το ενδεχόμενο να μην μπορούν να αναπνεύσουν, αφού οι ρινικές οδοί πιέζοντας πάνω στο στρώμα. Πολλοί γονείς ανησυχούν πως τοποθετώντας το ανάσκελα, μπορεί να γίνει πιο επίπεδο το πίσω μέρος του κεφαλιού του. Κάτι τέτοιο, όμως, σπάνια προκαλεί προβλήματα στην εξέλιξη ενός μωρού και συνήθως αλλάζει με τη μετάβαση από τη βρεφική στη νηπιακή ηλικία. Ο ύπνος ανάσκελα ίσως δεν ενδείκνυται μόνο εάν το μωρό σας πχ κάνει συνέχεια εμετό, όμως μόνο ο παιδίατρος είναι κατάλληλος για να σας συμβουλεύσει για την ενδεικνυόμενη θέση ύπνου σε τέτοιες περιπτώσεις.

3. Μην τοποθετείτε ποτέ παιχνίδια λούτρινα ή άλλα ή και μαξιλάρια
Μέσα στην κούνια του μωρού σας για τον κίνδυνο της ασφυξίας. Επιπλέον, η κούνια και το στρώμα του μωρού πρέπει να είναι απόλυτα ασφαλή. Το στρωματάκι του πρέπει να είναι σκληρό και δεν πρέπει επουδενί να ξαπλώνετε το μωρό επάνω σε μαξιλάρια ή πορώδεις επιφάνειες, γιατί υπάρχει κίνδυνος ασφυξίας. Ειδικά η κούνια που θα πρέπει να πληροί όλα τα απαραίτητα πρότυπα ασφαλείας. Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή στο κενό ανάμεσα στα κάγκελα, που δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 5,5 εκατοστά, ώστε το μωρό να μην μπορεί να περάσει το κεφάλι του μέσα από αυτά και να παγιδευτεί. Επίσης δεν πρέπει να υπάρχει κενό ανάμεσα στο στρώμα και τα κάγκελα της κούνιας. Δεν θα πρέπει να υπάρχουν πασσαλάκια που να προεξέχουν στις γωνίες της κούνιας, γιατί μπορεί να πιαστεί σε αυτά κάποιο ρούχο και να πνίξει το μωρό. Η κούνια δεν θα πρέπει να τοποθετείται δίπλα σε παράθυρα με περσίδες ή κουρτίνες με κορδέλες, τις οποίες ασυναίσθητα ένα μωρό μπορεί να τραβήξει.

4. Μην καπνίζετε ποτέ κοντά στο μωρό.
Και φροντίστε να υπάρχει καθαρός αέρας στο περιβάλλον του. Είναι προτιμότερο να περιορίσετε το κάπνισμα στο μπαλκόνι και γενικά εκτός σπιτιού. Επιπλέον όποιος φροντίζει το μωρό και καπνίζει, καλό θα είναι να αλλάζει ρούχα πριν το πλησιάσει, καθώς οι βλαβερές ουσίες του καπνού εμποτίζουν τα ρούχα. Ίσως ένα τέτοιο μέτρο σας φανεί υπερβολικό, όμως, ειδικά στην περίπτωση που το μωρό είναι πρόωρο ή παρουσιάζει κάποια αναπνευστικά προβλήματα, θα πρέπει να τηρήσετε και αυτόν τον κανόνα για να το προστατέψετε. Πρέπει να είστε εξαιρετικά αυστηροί σε σχέση με το κάπνισμα, είτε είστε καπνιστές είτε όχι, κάνοντας έτσι ένα μεγάλο βήμα στην προστασία της υγείας του μωρού σας!

5. Ένα συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι γονείς.
Είναι να ντύνουν υπερβολικά το μωρό για τον ύπνο. Τα μωρά δεν μπορούν να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία τους, για αυτό φροντίστε να μην τα ντύνετε βαριά στον ύπνο. Είναι προτιμότερο να τα κοιμίζετε με μία ζεστή φορμίτσα, παρά να τα σκεπάζετε με κουβέρτα. Έτσι, δεν θα διατρέχουν κίνδυνο να πνιγούν ή να ζεσταθούν υπερβολικά. Μια σοφή οδηγία είναι να τοποθετείτε τα πόδια του μωρού κοντά στο κάτω μέρος της κούνιας, ώστε αν ζεσταθεί να σπρώξει με τα ποδαράκια του το σώμα του προς τα πάνω και να απεγκλωβιστεί από τα σκεπάσματα. Παράλληλα, βεβαιωθείτε ότι η θερμοκρασία στο δωμάτιο του είναι κατάλληλη (γύρω στους 18 με 20 βαθμούς Κελσίου)

"Ύπνε, που παίρνεις τα παιδιά... "

"... έλα πάρε και τούτο", αναφέρει η λαϊκή ρήση! Και έτσι, φυσικά, λέει και κάθε γονιός που θέλει να απομακρύνει τους παράγοντες που "παρενοχλούν" τον ύπνο του παιδιού του! Μάθετε τι εμποδίζει το μικρό σας από το να κοιμηθεί, αλλά και πως μπορείτε να το αντιμετωπίσετε!

Επειδή ο ύπνος έχει τα προβλήματα του σε κάθε ηλικία, εσείς είναι σημαντικό να ανακαλύψετε τις λύσεις τους και να είστε προετοιμασμένοι για κάθε περίοδο της ζωής του παιδιού σας!

Μέχρι το 1ο έτος...

Ξυπνάει με τις... κότες!
Κάποια μωράκια ξυπνούν το πρωί πιο νωρίς από τους γονείς τους και τους αναζητούν! Εάν έχει και το δικό σας αυτή την συνήθεια, είναι σημαντικό να το βοηθήσετε να αναπτύξει την ανεξαρτησία του. Μπορείτε να τοποθετήσετε δίπλα στην κούνια του ή να κρεμάσετε πάνω από αυτήν διάφορα παιχνιδάκια, με τα οποία μπορεί να ασχοληθεί όταν ξυπνήσει και έτσι να μη χρειαστεί να γκρινιάξει και να σας αναζητήσει αμέσως. Για το λόγο αυτόν χρειάζεται εσείς όμως από πριν να φροντίσετε και για το φωτισμό του δωματίου, ο οποίος δεν πρέπει να είναι πολύ φωτεινός, αλλά ούτε και παντελώς σκοτεινός. Τοποθετήστε, λοιπόν, στο δωμάτιο του ένα φωτάκι, ώστε να μπορεί να βλέπει όταν ανοίξει τα ματάκια του. Εάν παρόλα αυτά ακούσετε γκρίνιες ένα πρωί, περιμένετε ένα λεπτό, μήπως και ηρεμήσει και αν δεν σταματήσει, τότε τρέξτε κοντά του. Τα μωρά θέλουν λίγο χρόνο παραπάνω μέχρι να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες.

Ξυπνάει μέσα στη νύχτα!
Είναι απόλυτα φυσιολογικό, τους πρώτους μήνες της ζωής του, το μωρό σας να ξυπνάει, ακόμη και κάθε δύο ώρες, κυρίως επειδή πεινάει. Αυτή είναι μια περίοδος που την περνούν όλοι οι γονείς και το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να δεχτείτε τη βοήθεια του συντρόφου σας, προκειμένου να μην καταρρεύσετε. Μοιραστείτε τις αρμοδιότητες, ζητήστε του να σας φέρει το μωρό στο κρεβάτι, εάν θηλάζετε κλπ. Στο δεύτερο εξάμηνο το μικρό σας θα κοιμάται όλη τη νύχτα θα ξυπνάει μόνο για τις απόλυτες ανάγκες του. Στις περιπτώσεις λοιπόν, που ξυπνάει μέσα στα μαύρα μεσάνυχτα, ελέγξτε μήπως ζεσταίνεται υπερβολικά ή κρυώνει και πράξτε αναλόγως (αφαιρέστε του κάποια ρούχα ή σκεπάσματα ή προσθέστε μια κουβερτούλα). Επίσης, ελέγξτε μήπως έχει συγκαεί, μήπως πεινάει ή διψάει! Όλα αυτά είναι απλές καταστάσεις, τις οποίες μπορείτε άμεσα να αντιμετωπίσετε!

Μέχρι το 2ο έτος....

Βραδινές ανησυχίες!
Αρκετά νήπια, γύρω στα 2 έτη, ξυπνούν τα βράδια με ένα αίσθημα ανησυχίας, με αποτέλεσμα να ξυπνάτε κι εσείς. Σε αυτήν τη φάση ενδεχομένως να μπορείτε να επικοινωνήσετε καλύτερα με το παιδί σας και για αυτό είναι σημαντικό να τρέξετε κοντά του και να το καθησυχάσετε. Μπορεί να είδε κάποιον εφιάλτη, να κρυώνει, να βγάζει δοντάκι κλπ. Δώστε του όλη σας την αγάπη, χωρίς να φοβάστε ότι θα το κακομάθετε.

Άρνηση για το κρεβάτι!
Πολλά νήπια, μεταξύ 1 και 2 ετών, αρνούνται να κοιμηθούν ή γκρινιάζουν όταν έρχεται η ώρα να πάνε στο κρεβάτι. Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται να υιοθετήσετε μια ευελιξία, προκειμένου να λύσετε το καθημερινό σας πρόβλημα, χωρίς περιπέτειες! Δείξτε, λοιπόν, μια ευελιξία στο ωράριο του ύπνου του, αφήνοντας του κάποια περιθώρια ελευθερίας για το πότε θα κοιμηθεί. Μπορείτε ακόμη και να του βάλετε τις πιτζάμες, ώστε να ενταχθεί σε νανουριστικό... κλίμα, αλλά και να το αφήσετε να μείνει δίπλα σας στον καναπέ, αν θέλει. Ενδέχεται μάλιστα να κοιμηθεί και εκεί. Σε αυτήν την περίπτωση μπορείτε να το μεταφέρετε εσείς στο δωμάτιο του. Πάντως το μπάνιο νωρίς το βράδυ ή το απόγευμα έχει αποδειχθεί σωτήριο για τους γονείς με δραστήρια παιδιά, καθώς τα χαλαρώνει και τα "οδηγεί" για ύπνο!

Μέχρι και το 3ο έτος...

Από την ηλικία των 2 ετών και πάνω οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με κάποια νέα "ζητήματα" που αφορούν στον ύπνο.

Άλλα κόλπα!
Όσο μεγαλώνουν οι μικροί μας φίλοι, τόσο θα εφευρίσκουν καινούργιους τρόπους για να "περνάει" το δικό τους! Έτσι, λοιπόν, δεν θα θέλουν να κοιμηθούν, θα βρίσκουν διάφορους τρόπους για να καθυστερήσουν την όλη διαδικασία! Για παράδειγμα-κάτι που είναι και το πιο σύνηθες-μπορεί να σας παρακαλέσει να μη φύγετε από δίπλα του. Η καλύτερη επιλογή σε αυτήν την περίπτωση είναι να κάνετε ότι περνάει από το χέρι σας προκειμένου να ηρεμήσει και να νιώσει ασφάλεια το μικρό σας. Μπορείτε να του διαβάσετε ένα παραμύθι, ενώ το έχετε στην αγκαλιά σας. Μπορείτε να το χαϊδέψετε απαλά, να το καθησυχάσετε και να φεύγετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα από το δωμάτιο, επιστρέφοντας μετά από λίγο. Θα δείτε πως μετά από 3-4 φορές που θα επιστρέψετε θα έχει κοιμηθεί. Το βασικό, όμως, σε αυτήν τη διαδικασία είναι να κερδίσετε την εμπιστοσύνη του και να τηρήσετε την υπόσχεση επιστροφής στο 5λεπτο! Μόνο έτσι θα νιώσει ασφάλεια και μπορεί να χαλαρώσει και να κοιμηθεί!

Εφιαλτικά... βράδια!
Κυρίως στην ηλικία των 3 ετών τα παιδιά μπορεί να ξεκινήσουν να βλέπουν όνειρα, τα οποία τα γεμίζουν με τρόμο και ανασφάλεια. Εάν δείτε το μικρό σας να βλέπει εφιάλτη και να φωνάζει ή ακόμη κι αν έχει ανοιχτά τα μάτια του, μην το τρομάξετε ή το ταρακουνήσετε. Επίσης, δεν χρειάζεται να του ζητήσετε τίποτα, γιατί το μόνο που θα καταφέρετε είναι να αυξήσετε την αγωνία του. Απλώς, περιμένετε να συνέλθει και έπειτα μείνετε κοντά του με τρυφερότητα και ψυχραιμία μέχρι να νιώσει ασφάλεια. Στην περίπτωση που κυριευτεί από τρόμο ή έχει πάθει σοκ, τότε μην εγκαταλείψετε το δωμάτιο του. Αν χρειαστεί, περάστε το βράδυ μαζί του. Εάν δείτε πως το πρόβλημα συνεχίζεται και δεν υπάρχει κάποιος λόγος, όπως η πρόσφατη μετακόμιση, εγγραφή στον παιδικό σταθμό, ή γενικότερα ένας προφανής λόγος που να δικαιολογεί την ανησυχία του, τότε μπορείτε να συμβουλευτείτε έναν παιδοψυχολόγο.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Να θυμάστε ότι το να κλειδώνετε την πόρτα και να το περιορίζετε σε κάποιον χώρο κάθε φορά που δεν μπορεί ή δεν θέλει να κοιμηθεί δεν αποτελεί το σωστό "εργαλείο" καθησύχασης ή συνέτισης. Από την άλλη, το να μη θέλει να κοιμηθεί ένα παιδί δεν είναι πια και έγκλημα. Κλειδώνοντας το, όμως, εσείς στο δωμάτιο του, περιορίζετε την ελευθερία του και σαφώς του δημιουργείτε πρόβλημα, καθώς το μικρό σας αναπτύσσει μια μη υγιή σχέση με τον ύπνο.

Πηγή: περιοδικό "Γονείς εν δράσει!"