Η Γέννηση ενός παιδιού: αυτονομία-γονεϊκός ναρκισσισμός

Πολυσυζητημένο το ζήτημα της ανατροφής των παιδιών, απασχολεί εκατομμύρια γονείς και, όπως φαίνεται, θα τους απασχολεί και στο μέλλον. Όπως και νάχει, το ζευγάρι, όταν αποκτήσει την ιδιότητα του γονέα, βιώνει άγχος και φόβους, επειδή πρόκειται για ένα δρόμο χωρίς επιστροφή, για μια απόφαση που δεν μπορεί να την αλλάξει.

Οι σημερινοί γονείς έχουν όλη την καλή πρόθεση να κάνουν ό,τι καλύτερο για τα παιδιά τους, όμως ξεχνούν ή αγνοούν μερικά πράγματα:
Οι συνθήκες γέννησης

Η άφιξη ενός παιδιού στην οικογένεια φέρνει τα σημάδια των γεγονότων, που συμβαίνουν τότε ( εργασιακό άγχος, οικονομικές δυσκολίες, αναστάτωση από αρρώστιες στην ευρύτερη οικογένεια κλπ) αλλά και της σχέσης του ζευγαριού ή της συναισθηματικής ατμόσφαιρας, που επικρατεί στο σπίτι: Συντροφικές σχέσεις, που δείχνουν αμηχανία ή θυμό, απόρριψη ή αδιαφορία εμποδίζουν τους γονείς να προσφέρουν μια άνετη, αυθεντική, γεμάτη εμπιστοσύνη, ανατροφή στο παιδί τους, επηρεάζει τα όνειρα και τις προσδοκίες τους για το μέλλον του. Αν, για παράδειγμα, η σχέση του ζευγαριού δεν είναι καλή, υπάρχει πιθανότητα ο ένας γονιός να αναπτύξει υπερβολικά σφικτούς δεσμούς με το παιδί, και να βλέπει την πορεία της προσωπικής του ζωής μόνο μαζί του. Αυτό είναι βάρος για ένα παιδί, που επιθυμεί την αυτονομία του αλλά η αγάπη προς τον γονέα το εγκλωβίζει να υποκύπτει στις επιθυμίες του για συνεξάρτηση.

Μερικές φορές πάλι, ένα παιδί έρχεται στον κόσμο αιφνιδιαστικά, χωρίς να το έχουν προγραμματίσει οι γονείς του ή με διαφορετικό, από αυτό που θα ήθελαν οι γονείς του, φύλο. Καθώς το παιδί μεγαλώνει, πιθανά να πληροφορηθεί αυτή τη λεπτομέρεια , ότι δηλαδή υπήρξε « ανεπιθύμητο».Πολλές φορές ενήλικοι άνθρωποι εκφράζουν αυτό το παράπονο, ότι δεν υπήρξαν συνειδητή επιλογή και αυτό τους γεμίζει άγχος. Ομως, μεγαλύτερη σημασία έχει η ζωή, η υγεία παρά ο τρόπος άφιξης στον κόσμο. Αλλωστε, οι περισσότεροι γονείς καταλήγουν να λατρεύουν τα παιδιά τους, ανεξάρτητα από το φύλο και τις άλλες συνθήκες γέννησης.


Η απόκτηση του παιδιού: Ενα πολύτιμο δώρο
Θάταν καλό να σκεφτόμαστε , πότε- πότε, ότι η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα δώρο της φύσης, μια έκφραση εμπιστοσύνης ότι μας θεωρεί άξιους να την διατηρήσουμε και να την εξελίξουμε , όπως, επίσης ότι η απόκτηση ενός παιδιού με ιδιαιτερότητες ίσως να είναι ένα μεγαλύτερο δώρο, μια εξαιρετική έκφραση εμπιστοσύνης της φύσης στην ικανότητα των συγκεκριμένων γονέων να το διατηρήσουν στη ζωή και να το προφυλάξουν από τις δυσκολίες του περιβάλλοντος.
Ανατροφή: Ο δρόμος για την αυτονομία
Ο φυσικός δρόμος στην πορεία της ζωής του παιδιού και του ενηλίκου είναι η αυτονομία. Μόνο μέσα από την ανεξαρτησία, περισσότερο ψυχική και πνευματική, ο άνθρωπος εξελίσσεται. Ο υπερπροστατευτισμός, εκτός από τις εξαιρετικές περιπτώσεις βιολογικών και πνευματικών δυσλειτουργιών, οδηγεί το παιδί σε αδυναμία επιβίωσης, ένα μικρό σκλάβο που αργότερα θα γίνει ένας υποτελής ενήλικος.
Υπερβολικές απαιτήσεις, γονεϊκός ναρκισσισμός
Συνήθως τα παιδιά θεωρούνται η συνέχεια της ζωής των γονέων. Η υπερηφάνεια « ο γιός μου, η κόρη μου» , η επιθυμία να διακριθούν και να έχουν τέλεια συμπεριφορά, κρύβει εγωισμό και υπερβολική απαίτηση, που συνήθως συνοδεύεται από πολύπλοκους και τυφλούς τρόπους εξαναγκασμού και τιμωρίας. Το σημερινό ανθρωπιστικό και φιλελεύθερο φρόνημα δίνει περισσότερο χώρο στην πειθώ, στην επικοινωνία και τον διάλογο, σε αντίθεση με τις χοντροκομμένες τιμωρητικές μεθόδους του παρελθόντος.


Η δύναμη της παράδοσης στην ανατροφή των παιδιών
Οι γονείς αγνοούν πόσο έχουν εξοικειωθεί με τους παραδοσιακές μορφές ανατροφής, τον τρόπο, δηλαδή, που αυτοί μεγάλωσαν. Η τιμωρία, η συναισθηματική απόσταση των γονιών από τα παιδιά τους, η υπακοή και η έλλειψη δημοκρατικού διαλόγου, ήταν μερικά από τα βασικά μοτίβα γονεϊκής συμπεριφοράς καθώς και το περίφημο «ξύλο», βγαλμένο κατευθείαν από τον.. παράδεισο.
Σήμερα, οι κοινωνίες έχουν αλλάξει, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, οι απαιτήσεις για διαφορετική στάση των γονιών σα παιδιά τους είναι πολλές και συνεχώς αλλάζουν.
Η δύναμη της ανατροφής
Μετά από αιώνες διαμάχης για το ρόλο της φύσης ή της ανατροφής στην ανθρώπινη εξέλιξη, σήμερα τα πράγματα είναι αρκετά ξεκαθαρισμένα: ο άνθρωπος περνά ένα μεγάλο μέρος της ζωής του- από την βρεφική ηλικία μέχρι και το τέλος της εφηβείας, σε ολική ή μερική κατάσταση αδυναμίας, δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του και είναι, επίσης, σε ολική ή μερική εξάρτηση από το οικογενειακό του περιβάλλον, σε τέτοιο βαθμό που ειδικά στα πρώτα εξελικτικά στάδια, κυριολεκτικά κινδυνεύει να πεθάνει αν δεν πάρει την φροντίδα, που χρειάζεται.
Οι γνωστικές λειτουργίες στο παιδί , – μνήμη αντίληψη, σκέψη- δεν κατακτώνται με τη γέννηση αλλά σε καθορισμένα αναπτυξιακά στάδια, που παίρνουν πολύ χρόνο. Με λίγα λόγια, ο άνθρωπος γεννιέται « ελαττωματικός» και περιμένει να εξελιχθεί μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία, των γονέων, του σχολείου αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντος. Σ΄αυτά τα κρίσιμα για την ανάπτυξή του στάδια, το παιδί χρειάζεται έκδηλη στοργή, κατανόηση και φροντίδα. Φαίνεται, ότι η ανατροφή και η εκπαίδευση είναι το μυστικό της ανθρώπινης τελειότητας, αντίληψη που έβαλε τέλος στις βάρβαρες εκπαιδευτικές μεθόδους του προηγούμενου αιώνα.
Η σημασία της μητρικής σχέσης
Είναι αρκετά γνωστό το πόσο εξαρτημένο είναι ένα βρέφος από τη μητέρα του. Η μητρική λειτουργία έχει μεγάλη σημασία στη ζωή του παιδιού , με την προϋπόθεση ότι ορισμένοι παράγοντες της ίδιας της ζωής της μητέρας έχουν εξαιρετική επίδραση στην ανατροφή του παιδιού: Μητέρα υπερπροστατευτική χωρίς κανένα ειδικό λόγο, που έχει φοβίες ή δεν είναι ευχαριστημένη από την προσωπική , τη σεξουαλική ή τη συντροφική της ζωή, μεταγγίζει δύσκολα συναισθήματα στον ψυχικό κόσμο του παιδιού.
Η σημασία του πατέρα
« Οταν θα έλθει ο πατέρας σου θα του πω ό,τι έχεις κάνει», ήταν για τις προηγούμενες μια πολύ γνωστή μητρική απειλή , σημάδι ότι ο πατέρας είχε κυριαρχική και καταλυτική θέση μέσα στην οικογένεια, φορέας του Νόμου και της Εξουσίας. Αν και σήμερα παρατηρούνται παραδείγματα πατρικού δεσποτισμού, πατρική σχέση παίρνει όλο και περισσότερο τη θέση που της αξίζει: Ο πατέρας είναι αυτός που οδηγεί κοινωνικά την οικογένεια σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, είναι αυτός που με την ανδρική λογική του θα δώσει μια άλλη διάσταση και προοπτική στη λύση των συγκρούσεων. Οσο κι αν οι επαγγελματικές του υποχρεώσεις τον κρατούν έξω από το σπίτι, η ποιότητα της επαφής και όχι ο διαθέσιμος χρόνος, προσφέρει πολλές δυνατότητες σχέσης και επαφής και μάλιστα στην εποχή μας, με έκδηλα τα φαινόμενα της κλονισμένης αυτοπεποίθησης, της σύγχισης των συναισθημάτων και των προσωπικών αξιών, ο πατέρας έχει πολλές ευκαιρίες να δώσει σταθερούς προσανατολισμούς, ηρεμία.
Κατωτερότητα και φόβος
Σε όλη τη διάρκεια των αναπτυξιακών σταδίων ενός παιδιού αυτό που είναι χαρακτηριστικό είναι ο φόβος: Κάθε νέα εμπειρία, κάθε νέα δοκιμή είναι μήνυμα φόβου και απειλής. Σ΄αυτό το σημείο η γονεϊκή συμπαράσταση, η ενθάρρυνση, η αποδοχή και η κατανόηση, οδηγούν το παιδί σε καλύτερη προσαρμογή στο περιβάλλον, του αναπτύσσουν την αυτοεκτίμηση και την ασφάλεια ότι μπορεί να προχωρήσει. Δύσκολα γνωρίσματα της προσωπικότητας του ενηλίκου, όπως ματαιοδοξία, φιλαυτία, επιθετικότητα, ζηλοτυπία ή υποτακτικότητα κλπ., έχουν τις ρίζες τους σ΄αυτή τη δύσκολη αναπτυξιακή περίοδο, σημάδι της αποτυχημένης προσπάθεια να χειρισθεί το παιδί τις εμπειρίες του μόνο και μόνο γιατί δεν δέχθηκε την εμψύχωση που είχε ανάγκη γι να αποκτήσει θάρρος και να αντιμετωπίσει τη ζωή και τα προβλήματά της άφοβα , ώστε να γίνει καλός παίκτης και συμπαίκτης με τους άλλους.

Πηγή: www.selftherapy.gr